Sau quãng thời gian "đóng băng" do đại dịch Covid-19 thì kể từ đầu năm 2022 đến nay, làng giải trí Việt dần sôi động trở lại. Hàng loạt nghệ sĩ, nhà sản xuất liên tục trình làng các sản phẩm, từ âm nhạc cho đến phim ảnh khiến showbiz nhộn nhịp hơn hẳn. Bên cạnh những "mảng sáng", màn chào sân ấn tượng của một số nhân tố trẻ, đâu đó Vbiz vẫn tồn đọng những "hạt sạn".
Khi nghệ sĩ, "ngôi sao" cố đi tìm ánh hào quang xưa cũ
Hai trong số các vấn đề nổi cộm Vbiz thời gian gần đây chính là ồn ào về chuyện bản quyền âm nhạc và màn "đánh bóng tên tuổi" quá đà đến từ những cái tên vốn quen mặt với khán giả hơn hai thập kỷ.
Với câu chuyện bản quyền âm nhạc, đây vốn dĩ không phải là vấn đề xa lạ, tuy nhiên khác các lần trước đó, ồn ào gần đây lại liên quan trực tiếp đến một số nghệ sĩ đã có chỗ đứng trong thị trường âm nhạc suốt nhiều năm.
Thay vì chọn cách ra mắt sản phẩm mới thì những cái tên này lại cover các ca khúc "triệu view", từng "gây bão" mạng xã hội. Mọi chuyện sẽ không có gì to tát nếu như nghệ sĩ đã liên hệ và giải quyết chuyện bản quyền sản phẩm trước khi mang lên sân khấu phục vụ khán giả.
Giới nghệ sĩ nói riêng và những người hoạt động nghệ thuật nói chung luôn đặt sự tôn trọng, khả năng sáng tạo lên hàng đầu, song việc "vay mượn" ca khúc của nghệ sĩ trẻ, mới chập chững vào nghề dăm ba năm mà không xin phép chính chủ là điều khó được chấp nhận.
Liên hệ với ca sĩ Duy Mạnh để bàn về vấn đề bản quyền âm nhạc, anh cho biết việc này xuất phát từ chuyện một số nghệ sĩ ngôi sao cố tình "lách luật": "Thường nghệ sĩ trẻ có ký hợp đồng với trung tâm tác quyền, đó cũng là cơ sở để thu phí sản phẩm âm nhạc trên nền tảng số. Họ xem đây là nguồn thu nhập bởi vốn dĩ sáng tác ra là để đi hát kiếm tiền mà! Song các ngôi sao lớn lại lên trung tâm tác quyền, chỉ cần đóng tiền là được mang đi hát, thoải mái cover.
Riêng tôi đó lại là câu chuyện khác, ai muốn hát ca khúc của tôi phải liên hệ trực tiếp với tôi, tôi cho phép mới được biểu diễn. Còn những nghệ trẻ họ không biết, đăng ký với trung tâm tác quyền, song một số ngôi sao lớn lại tìm cách lách luật để hát lại những ca khúc này".
Về phần nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung, anh trải lòng về thực trạng bản quyền từ chính những kinh nghiệm của bản thân: "Đôi khi chính những sự ăn cắp trắng trợn đó đã làm cho khá nhiều nhạc sĩ nản lòng với nghề, vì họ thấy một điều bất công rằng bài hát họ viết ra bằng cả tâm huyết, bán cho một ca sĩ với giá vài triệu bỗng nhiên thành hit, ca sĩ được lên catse chục triệu trăm triệu, có người có tình thì sẽ bồi dưỡng cho nhạc sĩ, có kẻ vô tình thì im luôn và sẽ ép giá những nhạc sĩ trẻ khác, có công ty đàng hoàng thì phân chia lại % tác quyền nhạc sĩ từ những khoản thu đến từ nhạc chuông chờ, YouTube, trang nhạc số… nhưng cũng có rất nhiều công ty tàn nhẫn ăn trọn luôn phần lợi nhuận đó".
Song song với ồn ào bản quyền, làng giải trí Việt cũng "lời ra tiếng vào" trước chiêu trò "truyền thông" của một nữ nghệ sĩ vốn đã có chỗ đứng trên thị trường âm nhạc từ tận 20 năm cách đây.
Nhìn lại hơn hai thập kỷ trước, thời điểm chưa có sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin thì nghệ sĩ muốn nổi tiếng, có chỗ đứng trong làng giải trí phải cố gắng đi lên bằng thực lực. Tuy vậy khi "công nghệ lăng-xê" ngày càng phổ biến, một bộ phận nghệ sĩ chọn cách đi lên bằng chiêu trò, tạo dựng nên những "drama tình ái" để thu hút sự quan tâm của dư luận trước khi tung ra một sản phẩm hay sự kiện nào đó.
Trong Vbiz, việc tạo dựng tin đồn để thu hút sự chú ý không phải là chuyện hiếm, nếu như không muốn nói là như "cơm bữa". Tuy nhiên khán giả vốn chỉ quen thuộc với chiêu trò này đến từ những nghệ sĩ trẻ, chưa có được vị thế nhất định trong nghề. Song ngạc nhiên thay, ồn ào lần này lại đến từ... nghệ sĩ gạo cội.
Xâu chuỗi lại, dễ dàng nhận thấy điểm chung của hai vấn đề đều xuất phát từ những "nghệ sĩ ngôi sao" và đang cố tìm lại "ánh hào quang" thuở nào cho bản thân. Tuy nhiên thay vì đi theo cách truyền thống, họ lại "hòa nhập" vào xu hướng chung, bất chấp thị phi, đánh cược hàng chục năm sự nghiệp để níu kéo danh tiếng. Tuy nhiên việc "hòa nhập" này chưa có kết quả thì một số nghệ sĩ ấy lại đối diện nguy cơ "hòa tan", hệ quả tất yếu từ chính con đường sai lầm mà họ đã lựa chọn.
Nghệ sĩ gạo cội mắc "đại dịch đạo đức" và hồi chuông đáng báo động
Từ hai vấn đề nổi cộm gần đây, có thể thấy sự xuống cấp đạo đức đến từ những cái tên vốn đã in hằn trong tiềm thức của biết bao thế hệ khán giả. Chẳng quá khi ví von rằng, họ - một bộ phận nghệ sĩ ấy đang mắc "đại dịch đạo đức", "lây lan" từ thế hệ trẻ cho đến thế hệ đã có chỗ đứng.
Ca sĩ Duy Mạnh cho biết, một số nghệ sĩ ngày nay thiếu đi yếu tố cơ bản khi làm nghề, đó chính là sự tôn trọng. Anh chia sẻ: "Tôi nghĩ nếu những người không nổi tiếng họ cover thì không sao, tuy nhiên nghệ sĩ đã thành danh, 'đóng đinh' trên thị trường thì nên tôn trọng người trẻ. Nhiều nghệ sĩ trẻ họ nổi tiếng chỉ nhờ một ca khúc, họ mang ca khúc ấy đi hát để kiếm thu nhập thì chí ít nghệ sĩ ngôi sao nên tôn trọng điều đó".
"Tôi nghĩ đối với những ai đã có danh tiếng, tên tuổi trên làng nhạc rồi thì tốt nhất không nên cover nhạc của người khác làm chi. Bên cạnh đó những nghệ sĩ đã thành danh rồi thì nên bỏ tiền ra để tìm những nhạc sĩ viết nhạc riêng cho mình, nghệ sĩ nên có sự sáng tạo nhiều hơn.
Còn chuyện nghệ sĩ cố tình làm lố để 'đánh bóng' tên tuổi hay PR cho sản phẩm tôi không đặt vấn đề, đó là cách làm của mỗi người. Xã hội hay cụ thể hơn là khán giả bây giờ họ đều biết cả, quan trọng là nằm ở cách hành xử, sự tôn trọng và lương tâm của người nghệ sĩ đó với nghề, với khán giả mà thôi", Duy Mạnh chia sẻ thêm.
Có lẽ sau ồn ào đã qua, những nghệ sĩ này mất nhiều hơn được, bởi so với nhiều năm về trước, khán giả ngày nay không dễ dãi và khờ khạo đến mức rơi vào "chiếc bẫy truyền thông bẩn" được nghệ sĩ "giăng" sẵn.
Dù cho trải qua nhiều thăng trầm biến động, song không thể phủ nhận sự ảnh hưởng của nghệ sĩ đối với công chúng, đặc biệt là giới trẻ.
Ở một khía cạnh nào đó, nghệ sĩ còn là tấm gương phản chiếu để người trẻ lấy đó mà học theo, thế nên vấn đề đạo đức của nghệ sĩ không thể xem nhẹ. Đâu đó, chuyện đạo đức của nghệ sĩ sẽ ảnh hưởng đế cả một thế hệ, đáng báo động, vấn đề này lại xuất phát từ chính những nghệ sĩ vốn "sạch" scandal, hình mẫu học hỏi của nhiều người.
Không chỉ đơn thuần là câu chuyện tự bản thân "đạp đổ đền đài" hay danh tiếng đã gây dựng suốt hàng chục năm, vấn đề này sẽ còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của thế hệ trẻ. Nếu như tự thân mỗi nghệ sĩ không ý thức được giá trị và vai trò trong nghề thì sẽ dễ để lại nhiều hệ lụy xấu trong Vbiz tương lai.
