Ở Ma Cao, Stanley Ho (Hà Hồng Sân) được biết đến với nhiều biệt danh như: Bố già, Vua cờ bạc, Bác Hà. Ông trùm sòng bạc gần trăm tuổi, người từng được coi như đại diện cho sòng bạc ở Ma Cao, đang từng bước rút khỏi công việc kinh doanh cờ bạc mãi mãi.
Ngày nghỉ hưu của ông đã chính thức được thông qua vào ngày 13/6 tại cuộc họp cổ đông của SJM Holdings, công ty sòng bạc lớn nhất Ma Cao mà ông đã thành lập hơn nửa thế kỷ trước, hoạt động độc quyền và trở thành trung tâm bài bạc lớn nhất thế giới, lớn hơn doanh thu so với Las Vegas Strip.
Khởi đầu sự nghiệp
Tiến sĩ Hà Hồng Sân (học vị tiến sĩ danh dự do Đại học Hong Kong và Đại học Ma Cao trao tặng) là một người tài giỏi.
Ông sinh năm 1921 trong một gia đình giàu có và có tầm ảnh hưởng. Ông là cháu trai của Robert Hotung, một trong những ông trùm đầu tiên được sinh ra ở Hong Kong. Ông của Hà Hồng Sân là anh trai của Robert Hotung, Ho Fook.
Vua sòng bạc Hà Hồng Sân.
Gia đình ông Hà là người Á - Âu, ban đầu làm giàu bằng cách trở thành nhà tư sản mại bản, làm việc cho các công ty thương mại lớn nhất của Anh trong thời kỳ thuộc địa của Hong Kong. Điều đó đã ảnh hưởng đến cuộc đời của Hà Hồng Sân sau này.
Vào tháng 12/1941, vài ngày trước cuộc xâm chiếm của Nhật Bản vào Hong Kong, Robert Hotung và Ho Fook đã chạy trốn đến Ma Cao, sau đó chạy đến một thuộc địa của Bồ Đào Nha.
Hồi còn trẻ, Hà Hồng Sân đã tham gia buôn bán cùng họ, thậm chí ông còn buôn lậu thực phẩm và hàng hóa cao cấp vào Trung Quốc đại lục.
Trong chiến tranh, Ma Cao là một nơi hấp dẫn đối với các cường quốc địa chính trị cạnh tranh. Sau chiến tranh, sản xuất bóng đèn là ngành sử dụng nhiều lao động nhất của nền kinh tế, trong khi cá là mặt hàng xuất khẩu lớn nhất.
Vào thời điểm đó, Hà Hồng Sân đã tạo ra tài sản đầu tiên và là một người đàn ông giàu có ở tuổi 24. Lúc đó, ông cũng đã chú ý đến các tụ điểm đánh bạc đang bùng nổ tại Ma Cao. Năm 1961, chính quyền Ma Cao quyết định đầu tư vào du lịch để bù cho ngành công nghiệp sản xuất đang suy giảm. Chính vì vậy, Hà đã lấy thu nhập của mình từ thời chiến ở Ma Cao để đầu tư kinh doanh ở Hong Kong, nhưng khoản đầu tư chính của ông là ngành cờ bạc và du lịch.
Hà Hồng Sân thời trẻ.
Được hỗ trợ 400.000 USD cho vay từ Henry Fok, cũng như các khoản đầu tư từ Yip Hon và Teddy Yip (anh rể của ông Hà vào thời điểm đó), Hà đã bỏ ra 1 triệu USD để đấu thầu dành một giấy phép cờ bạc, và thành lập Sociedade de Turismo e Diversoes de Macau (STDM - Công ty TNHH Du lịch và Giải trí Macao). STDM (ông Fok là giám đốc), xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch, quản lý sân bay, bến phà và dịch vụ trực thăng của thành phố Ma Cao.
Trong những năm 60, chính quyền Trung Quốc đại lục quyết dẹp nạn cờ bạc xuyên biên giới. Do vậy, với dân số 200.000 người vào năm 1960, cơ hội duy nhất để gây dựng sự thịnh vượng ở Ma Cao là phải gần gũi với Hong Kong. Ông Hà là người đầu tiên mở một đường bay trực thăng giữa hai thành phố và mở dịch vụ tàu cánh ngầm để đưa những tay cờ bạc đến với sòng bài của mình.
Ông Hà nói với tờ South China Morning Post vào năm 1972 rằng, ông là “người Trung Quốc trong con mắt của người nước ngoài và là một gweilo (tiếng lóng Quảng Đông ám chỉ người da trắng) trong xã hội Trung Quốc”. Do đó, chìa khóa cho sự thịnh vượng của ông chính là khả năng thích ứng với mọi hoàn cảnh.
Vào đầu những năm 90, thuế của STDM chiếm khoảng một nửa tổng thu thuế của Ma Cao. Ông Hà là một trong những người giàu nhất châu Á trong danh sách của Forbes lúc bấy giờ.
Sau nửa thế kỷ, trong các đơn vị hành chính trực thuộc Trung Quốc, Macao là nơi duy nhất được cấp phép kinh doanh sòng bạc Là nơi được hàng chục ngàn tay cờ bạc mê đỏ đen thường xuyên lui tới, doanh thu từ các sòng bạc của Ma Cao đã lần đầu vượt qua Vegas vào năm 2006 và từ đó trở đi đã bỏ xa Vegas.
Thăng trầm
Chính những sòng bạc ở Ma Cao đã khiến ông Hà trở nên vô cùng giàu có và cũng củng cố tầm ảnh hưởng quốc tế của ông. Trong một khoảng thời gian, ông Hà thậm chí từng có ý xây dựng sòng bạc ở Triều Tiên. Tuy nhiên, các kế hoạch mở rộng kinh doanh của ông ở Úc, Singapore, Canada và Mỹ đều đã nhanh chóng sụp đổ vì ông Hà bị tình nghi liên quan đến các tổ chức tội phạm và rửa tiền. Ông Hà và công ty liên tục phủ nhận cáo buộc này.
Vào cuối thế kỷ 20, số lượng các sòng bài nhượng quyền phát triển nhanh ở Ma Cao. Trong số những người được cấp phép mở sòng bạc có con trai của ông Hà, Lawrence và công ty Melco. Chính điều này đã gây ra mâu thuẫn trong gia đình ông Hà và để lại nhiều hậu quả, trong khi đó, những ông trùm sòng bạc ở Vegas như Steve Wynn và Sheldon Adelson đang dần tiến vào thị trường.
Từ năm 2002, chính quyền Ma Cao đã phá vỡ độc quyền sòng bạc của ông Hà. Tuy nhiên, ông vẫn kiểm soát 14 trong số 30 sòng bạc hoạt động ở Ma Cao.
Hà Hồng Sân sẽ sang tuổi 97 vào tháng 11 tới.
Vào năm 2005, Hà Hồng Sân đã phải trải qua cuộc chiến giành quyền kiểm soát STDM với em gái ông, Winnie, người sở hữu 8% cổ phần. “Tôi không còn coi cô ta là em gái nữa”, ông Hà phát biểu sau một cuộc họp cổ đông kéo dài 30 phút trong năm đó. Cuộc họp đó đã đã loại bỏ em gái ông khỏi hội đồng quản trị.
Một năm, sau, Winnie Ho đã đâm đơn kiện muốn lấy 3 tỷ đô la Hong Kong trong cổ tức STDM của cô. Winnie đã đệ hơn 30 đơn kiện chống lại anh trai vì đã lấy tiền, phỉ báng và chiếm cổ phần của cô trong công ty. Cô nói: “Chúng tôi không cần luật sư nếu anh ta chơi theo luật và trả tôi lại số tiền anh ta nợ tôi. Nhưng đó là Stanley, người luôn nghĩ mình có thể thắng bất kỳ ai”.
Sau khi giải quyết tất cả các tranh chấp giữa hai anh em trong năm 2008, STDM đã đưa các sòng bạc của mình trên sàn chứng khoán Hong Kong và đổi tên thành Sociedade de Jogos de Macau, còn gọi là SJM Holdings.
Năm 2011, Hà Hồng Sân là người giàu thứ 13 ở Hong Kong với khối tài sản 2 tỷ USD. Ông cũng là người giàu nhất tại Macao và nằm trong số những người giàu nhất châu Á. Hà Hồng Sân làm chủ sở hữu nhiều khu vực tại Hong Kong và Macao cùng với việc kinh doanh trong các lĩnh vực giải trí, du lịch, vận chuyển, bất động sản, ngân hàng và hàng không.
Hiện tại
Ngay cả khi nghỉ hưu chính thức, ông Hà vẫn chưa từng rời khỏi tòa nhà của SJM.
Hà Hồng Sân và gia đình.
Con gái ông, Daisy Ho, hiện là chủ tịch, trong khi Timothy Fok, con trai của người vợ đầu Henry Fok, cùng với Angela Leong, người vợ thứ tư của ông Hà, được bổ nhiệm là đồng chủ tịch của SJM.
Ông Hà sẽ kỷ niệm sinh nhật lần thứ 97 của mình vào tháng 11 tới, và hiện ông vua sòng bạc ấy vẫn là Chủ tịch danh dự của SJM.
