Cơ quan Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) ngày 6/7 thông báo ngưng cho phép sinh viên nước ngoài học 100% qua mạng vào kỳ học mùa thu 2020. Trước đây, sinh viên nước ngoài ở Mỹ không được phép học toàn bộ trực tuyến, nhưng chính quyền đã cho ngoại lệ trong kỳ mùa xuân và kỳ hè năm nay, vì dịch Covid-19.
Với quyết định lần này của ICE, hai nghiên cứu sinh Việt tại Mỹ nói với Zing rằng du học sinh trở thành đối tượng bị chính quyền liên bang đẩy ra trong kế hoạch ép buộc các trường phải mở cửa trở lại, một phần trong chiến lược tổng thể để đưa nền kinh tế vận hành lại bình thường như giai đoạn trước dịch Covid-19.
Đây có thể xem như công cụ của chính quyền Trump nhằm buộc kinh tế mở cửa lại hoàn toàn. Bởi vì các trường đại học Mỹ theo cơ chế tự chủ nên chính phủ liên bang không có quyền ép họ mở cửa lại hoặc trở lại mô hình giảng dạy truyền thống trên lớp.
"Chính phủ Trump thông qua quy định này của ICE để gây sức ép lên sinh viên quốc tế, có hiệu lực toàn quốc", Định Nguyễn, nghiên cứu sinh tại Đại học George Mason GMU, bang Virginia, đồng tình với nhận định trên.
Ngày 8/7, Đại học Harvard và Viện Công nghệ Massachusetts đã khởi kiện Bộ An ninh Nội địa Mỹ sau khi cơ quan này công bố quy định mới này.
"Trên mọi phương diện, quyết định của ICE phản ánh âm mưu của chính quyền liên bang buộc các trường đại học mở lại các lớp học thông thường. Tác động, và có lẽ là mục đích, là nhằm tạo ra hỗn loạn cho các trường học và sinh viên quốc tế nhiều nhất có thể", Đại học Harvard cho biết trong một thông cáo báo chí.
Harvard và MIT đã nộp đơn khởi kiện, đề nghị áp dụng lệnh phong tỏa tạm thời đối với chỉ thị di trú mới ban hành. Hai trường này cho rằng chỉ thị di trú mới của ICE đã vi phạm Đạo luật Thủ tục Hành chính của Mỹ.
Theo Định, nhóm sinh viên quốc tế cũng là một nguồn thu đáng kể của các trường. Nếu các trường không muốn bị mất nguồn thu này, họ buộc phải mở lại một số lớp học truyền thống như yêu cầu của ICE.
Khi trường học mở cửa lại thì sẽ kéo theo những dịch vụ hỗ trợ như một hiệu ứng dây chuyền. Qua đó nền kinh tế cũng sẽ dần khôi phục theo đúng ý muốn của Tổng thống Trump.
Trong khi đó, Minh Lê, nghiên cứu sinh tại Đại học Bang Michigan, cho rằng ở mặt khác, hệ thống giáo dục Mỹ đang bị trì trệ và học online không hoàn toàn hiệu quả cho sinh viên.
Nếu sinh viên đang ở Mỹ mà chỉ hoàn toàn học qua mạng thì không có mang lại lợi ích gì cho nước Mỹ cả; chẳng hạn về số lượng sinh viên đăng ký, hoặc tiền học và các khoản phí khác mà sinh viên đóng sẽ giảm đi.
"Tôi nghĩ trong tình hình dịch hiện nay thì càng ít người nhập cảnh vào thì mối bận tâm xã hội của chính quyền cũng sẽ giảm bớt đi", Minh nói.
Tuy nhiên, nghiên cứu sinh này cũng đồng tình quy định của ICE không cân nhắc đến những khó khăn thực tế hiện nay của sinh viên quốc tế, như buộc sinh viên về nước nhưng họ không thể.
Chẳng hạn tôi cũng muốn về nước, nhưng được biết là sẽ không có chuyến bay thương mại nào trở về Việt Nam cho đến tháng 9. Các chuyến bay “giải cứu” của nhà nước thì số lượng ít ỏi mà nhu cầu lại quá cao", Minh nói.
Không màng lợi ích của sinh viên quốc tế
"Tôi nghĩ đây là một quyết định hết sức vô lý và đáng xấu hổ. Việc ICE ép buộc sinh viên phải đăng ký những lớp học ngoại tuyến trong bối cảnh dịch bệnh chính là sự đánh đổi lợi ích và sức khoẻ của sinh viên quốc tế với lợi ích kinh tế của nước Mỹ", anh Định nói.
Theo anh, quyết định này cũng gây bất lợi cho chính nước Mỹ, khi hình ảnh nước này bị xấu đi đáng kể với những người ấp ủ con đường du học.
Điều này đặc biệt ảnh hưởng khi trong bối cảnh dịch Covid-19 hiện nay, thay vì đưa ra những chính sách hỗ trợ sinh viên quốc tế, chính phủ Mỹ lại ban hành quy định gây khó khăn như vậy. Điều này sẽ làm thị trường du học Mỹ trở nên kém cạnh tranh, kém sức hút hơn.
Theo anh Minh Lê, một số sinh viên không dám chấp nhận rủi ro sức khoẻ, không muốn đăng ký những môn học tại lớp, và trở về nước. Tuy vậy theo anh nhóm này sẽ không nhiều.
"Còn đa số sẽ chấp nhận tuân thủ, tìm cách ở lại Mỹ để tiếp tục việc học. Bây giờ nhiều nước đóng cửa biên giới rồi, sinh viên muốn về cũng không được", anh Minh Lê nói. "Tuy nhiên, nhìn chung, về khía cạnh nào thì sinh viên quốc tế luôn chịu bất lợi".
Ngoài vai trò sinh viên, anh Minh Lê còn là trợ giảng nên phải tiếp xúc rất nhiều người. "Việc bắt buộc sinh viên quốc tế phải đăng ký các môn có giảng dạy tại lớp thực sự gây bất lợi cho tôi, nhưng cũng phải chấp nhận thôi", anh Minh Lê nói.
