Green Book (Sổ Xanh) là tên của bộ phim xoay quanh chuyến du lịch xuyên nước Mỹ từ New York tới Alabama trong những năm 70 - thời mà người ta lái xe dựa vào kinh nghiệm và trí nhớ thay vì Google Map. Đó cũng là thời mà nước Mỹ vẫn còn chìm đắm trong kỳ thị và phân biệt chủng tộc, dù cuộc nội chiến và giải phóng nô lệ thì đã qua từ lâu.
Trên chiếc ô tô màu lam nhạt là một bộ đôi đặc biệt: một anh nhà quê gốc Ý da trắng làm tài xế cho một nghệ sĩ dương cầm giàu có da màu. Cùng nhau, họ đã chống lại chủ nghĩa giai cấp, sự hợm hĩnh của giới thượng lưu và đặc biệt là sự phân biệt màu da vẫn còn ăn sâu vào máu thịt người Mỹ thời kỳ ấy. Green Book đã xuất sắc đem về giải Oscar cho hạng mục danh giá nhất Best Picture. Hãy cùng tìm hiểu xem bộ phim này có gì mà Viện Hàn Lâm lại yêu mến tới thế.
Hai con người - hai gia cảnh trái ngược
Green Book ngược đời ở chỗ, thường các bộ phim mô tả người da màu như những đối tượng nghèo khổ bị chà đạp trong khi người da trắng sống vương giả, thì hai nhân vật chính lại bị đổi chỗ cho nhau. Một anh chàng gốc Ý ít học tên là Tony Lip (Viggo Mortensen) được thuê để lái xe cho nhạc sĩ, nghệ sĩ dương cầm da màu Don Shirley (Mahershala Ali). Một ông da trắng “cục súc” làm thuê giúp việc cho một anh da đen vương giả, học thức đầy mình trong thập niên 70, chẳng phải quái lạ lắm sao?
Bộ phim từ đó phát triển lên những rắc rối mà cả hai gặp phải trên hành trình đi từ New York xuôi xuống miền Nam đến với những bang còn đầy rẫy thành kiến với người da màu. Ngay cả khi là một người được trọng vọng, có tiền bạc và địa vị thì Don Shirley vẫn bị đối xử tệ bạc và thậm chí bị đe dọa tới tính mạng nếu như không có sự trợ giúp của Tony Lip và cuốn sổ xanh Green Book. Được lấy cảm hứng từ cuốn sổ có thật đã cưu mang nhiều người da màu trong lịch sử, đây là thứ cẩm nang ghi chép lại những địa điểm an toàn cho người da màu từ chỗ ăn cho tới quán trọ.
Trong khi đó, sự mâu thuẫn trong hành vi của Tony Lip và Don Shirley đã không ít lần khiến họ cự cãi nhau. Nếu như Lip là một gã lớn lên với máu chợ búa trong người, thích nói chuyện bằng nắm đấm và tiền bạc thì Shirley cho rằng đó là biểu hiện của sự thiếu học thức cần phải cải thiện. Đôi khi Shirley đúng. Đôi khi cái nắm đấm của Tony Lip giải quyết được việc.
Bài học về tình bạn vượt lên rào cản màu da
Xuất phát từ một kẻ phân biệt chủng tộc, vì tiền mà phải đi lái xe chở một anh da đen, Tony Lip ban đầu nhìn “bác sĩ” Don Shirley mà ngứa mắt. Gã thấy, gã còn “đen” hơn Don. Don không nghe thứ nhạc mà người da đen và gã nghe, Don chơi nhạc giao hưởng - thứ âm nhạc “đắt tiền” của giới thượng lưu da trắng. Don không biết ăn gà rán bằng tay. Don từ chối ăn bận như một người lao công lam lũ mà chỉ trung thành với những bộ vest đắt tiền. Về phía Shirley, ngay từ giây phút Tony Lip ngồi lên xe và văng tục về đủ thứ chuyện là anh muốn đau đầu.
Thế nhưng trong chính hành trình kỳ lạ ấy, cả hai đã thấy được chân dung khác từ người bạn đồng hành của mình. Với Shirley, Tony Lip hóa ra là một ông bố thương con, yêu vợ với tấm tình chân thành. Đó là một kẻ sống mạnh mẽ, bám lấy xã hội dù cho đó chỉ là lề đường hay quán ăn bình dân, kiếm vài đồng nuôi con. Tony Lip cũng được cảm hóa bởi tài năng của Shirley, hiểu ra sự cô độc của người nghệ sĩ dương cầm trong một xã hội giả tạo. Màu da không cho phép anh hòa nhập với đám nhà giàu da trắng, còn học thức và địa vị ngăn cản anh với xuống với tầng lớp lao động da đen. Đến cuối cùng, từ chỗ miễn cưỡng làm việc thì cả hai đã thấu hiểu và trân trọng lẫn nhau bằng thứ tình bạn vượt lên định kiến xã hội.
Đoàn làm phim của “Green Book” trong đêm trao giải Oscar 2019.
Green Book không có nhiều biến cố bất ngờ dạng dữ dội như các phim cùng đề tài trước đó như 12 Years a Slave, Get Out hay một phim cũng đua tranh trong hạng mục Best Picture năm nay là Blackkklansman. Thế nhưng chính cách kể chuyện dí dỏm cùng bài học nhẹ nhàng thấm thía về sự bình đẳng là điều mà Green Book đã xuất sắc làm được. Giải Best Picture tại Oscar 2019 dành cho đạo diễn Peter Farrelly cùng dàn diễn viên là hoàn toàn xứng đáng. Đừng bỏ qua một tác phẩm rất thú vị như thế này mà hãy thưởng thức bộ phim và cho mình những cảm nhận riêng.
