Ngày 18/6 vừa qua, Facebook đã công bố thông tin về đồng tiền mã hóa mang tên Libra của mình. Loại tiền ảo này sẽ được hỗ trợ bởi các khoản đầu tư từ một số công ty thanh toán lớn như Visa, PayPal và Mastercard cùng các gã khổng lồ công nghệ Uber và Spotify.
Tiền ảo của Facebook sẽ thay đổi hệ thống tài chính thế giới?
Mục tiêu của Facebook là tạo ra dịch vụ tài chính giá rẻ và dễ tiếp cận cho 1,7 tỷ người không có tài khoản ngân hàng trên khắp thế giới. Để làm được điều đó, công ty của Mark Zuckerberg đã thành lập một công ty con tên là Calibra, phát triển ví điện tử để xử lý giao dịch tiền ảo của người dùng. Kế hoạch đầy tham vọng của mạng xã hội tỷ dân đã nhận được nhiều luồng ý kiến trái chiều khác nhau: Có người hào hứng nhưng cũng không ít người tỏ ra nghi ngờ và lo ngại.
Facebook hứa hẹn sẽ cách mạng hóa cách thế giới sử dụng tiền nhưng có một vấn đề đáng chú ý là cứ 3 người trên thế giới, sẽ có 1 người không thể sử dụng Libra.
Theo xác nhận của người phát ngôn của Calibra, 2,75 tỷ người dân Ấn Độ và Trung Quốc sẽ không có quyền tiếp cận với đồng tiền ảo của Facebook. Ngoài ra, bất kỳ quốc gia nào chịu lệnh trừng phạt của Mỹ hay có lệnh cấm tiền điện tử cũng sẽ không có cơ hội sử dụng Libra.
Trung Quốc đã cấm tiền điện tử trở lại vào năm ngoái và điều đó giải thích lý do tại sao không một công ty nào tại nước này liên kết với Libra. Được biết lệnh cấm tương tự cũng đang được xem xét ở Ấn Độ.
Nhà đầu tư mạo hiểm Terry Hilsberg, người tư vấn về đầu tư của Trung Quốc cho biết: “Khi người dân sở hữu tiền ảo của Facebook, các quốc gia bắt đầu gặp phải những vấn đề xuyên biên giới với hoạt động rửa tiền. Họ sẽ mất kiểm soát trong việc chuyển tiền sang nước khác. Khả năng cao là Trung Quốc sẽ không chấp nhận điều đó”.
Libra có thể sẽ đe dọa các biện pháp kiểm soát vốn nghiêm ngặt áp dụng tại Trung Quốc trong những năm gần đây. Hơn nữa, hệ thống thanh toán toàn cầu của Facebook còn được cho là khá tụt hậu so với các đối thủ Trung Quốc như AliPay và WeChat Pay.
AliPay ra mắt năm 2004 và nhanh chóng nắm quyền kiểm soát thanh toán di động trên khắp Trung Quốc trước khi WeChat Pay nhảy vào thị trường này năm 2013. Theo một báo cáo ngành ngân hàng, cả hai đều đang nhắm tới việc mở rộng dịch vụ tài chính tại Úc trong năm nay. Ngân hàng Quốc gia Úc (NAB) và Commonwealth Bank đã hợp tác với AliPay trong năm ngoái để cho phép các doanh nghiệp Úc chấp nhận thanh toán từ 900 triệu người dùng ước tính của AliPay.
Libra đang đối mặt với không ít thách thức.
Sau khi Libra được công bố không lâu, Chủ tịch Hội đồng Dịch vụ tài chính Mỹ, bà Maxine Waters đã kêu gọi Facebook tạm dừng kế hoạch phát triển đồng tiền này còn ở châu Âu, Bộ trưởng Tài chính Pháp, Bruno Le Maira cho rằng Libra không nên được dùng để thay thế cho tiền truyền thống. Ông đã kêu gọi Giám đốc ngân hàng nhà nước các nước G7 chuẩn bị báo cáo về dự án tiền ảo của Facebook trong cuộc họp sắp tới do lo ngại vấn đề về quyền riêng tư, rửa tiền và tài trợ khủng bố.
Mặc dù bị phản đối và phải đối mặt với không ít khó khăn trước mắt nhưng theo một số chuyên gia, Facebook không thực sự cần Mỹ hay châu Âu để giúp Libra thành công. Họ có thể tập trung vào hàng tỷ người không có tài khoản ngân hàng trên toàn cầu, những người cần một hệ thống thanh toán tiện lợi, giá rẻ nhưng chưa bao giờ có cơ hội tiếp cận.
Theo số liệu thông kê mới nhất, trên thế giới có tới 1,7 tỷ người trưởng thành không có tài khoản ngân hàng và 2/3 trong số đó sở hữu một chiếc điện thoại di động có thể giúp họ truy cập các dịch vụ tài chính.
Tuy vậy, Facebook vẫn sẽ phải cạnh tranh với các đối thủ sẵn có như hệ thống thanh toán điện thoại M-Pesa đã hoạt động tại hơn 10 quốc gia trên toàn thế giới. Khi đó, có lẽ thứ mà Facebook cần tập trung phát triển nhất chính là niềm tin của người dùng.
