Uống rượu bia khi lái xe là một trong những nguyên nhân chính gây tai nạn giao thông. Tuy nhiên, dường như việc nhâm nhi rượu, bia đã là lạc thú của không ít người nên họ cũng không quá để tâm đến thứ khác ngoài cuộc vui của mình, thậm chí điều đó có thể gây nguy hiểm đến người khác khi mà họ bất chấp lái xe trong tình trạng không kiểm soát.
Mới đây, vụ tai nạn khiến nhiều người thương vong tại TP.HCM vì chủ xe BMW lái xe trong tình trạng say xỉn như một hồi chuông gửi đến những người ham vui lời cảnh tỉnh “đừng lái xe khi người bạn đã có hơi men!”, đồng thời vụ việc còn đặt ra nhiều câu hỏi về “công nghệ giúp ngăn chặn người say rượu lái xe khi nào thì phát triển, liệu công nghệ này đã tồn tại hay chưa?”.
Hiện trường tai nạn. (ảnh cắt từ video, nguồn: Văn Điệp)
Thực tế, công nghệ này đang được thử nghiệm tại một số nơi trên thế giới. Theo đó, để giảm thiểu những vụ tai nạn không đáng có vì lái xe say xỉn, nhiều hãng ô tô thế giới và các hiệp hội giao thông đường bộ tại nhiều quốc gia đã cùng hợp tác phát triển những công nghệ giúp ngăn chặn người ngồi sau vô-lăng đánh lái khi đã uống rượu, bia.
1. Hệ thống an toàn ngăn chặn người say rượu lái xe
Driver Alcohol Detection System for Safety (Hệ thống an toàn ngăn chặn người say rượu lái xe) hay còn được biết với tên viết tắt DADSS, là công nghệ giúp ngăn chặn người lái xe khi nồng độ cồn trong máu vượt ngưỡng cho phép được phát triển Cơ quan An toàn giao thông quốc gia Mỹ (NHTSA).
Hệ thống này bao gồm 2 quá trình. Đầu tiên, một thiết bị phát hiện nồng độ cồn trong hơi thở sẽ được đặt ngay sau vô lăng, có nhiệm vụ phân tích hơi thở người lái, nhằm phát hiện xem nồng độ cồn trong máu của người lái có vượt ngưỡng cho phép hay không. Nếu thiết bị này xác định nồng độ cồn trong máu lái xe dưới mức 0,08 (độ BAC) thì hệ thống nút nhấn khởi động xe có tích hợp công nghệ hồng ngoại mới cho xe khởi động.
Hiện công nghệ này đã được triển khai tại một số quốc gia và tiếp tục nghiên cứu phát triển để có thể ứng dụng phổ biến khắp nơi trên thế giới.
2. Công nghệ phát hiện nồng độ cồn
Bắt đầu từ năm 2007, Nissan cũng đã thử nghiệm công nghệ giúp ngăn chặn người say xỉn lái xe trong các phiên bản xe concept với tên gọi Alcohol Detection Systems.
Hệ thống này bao gồm một công nghệ nhận diện hơi thở của tài xế, mà mùi nhận diện ở đây là mùi cồn có trong bia rượu, được tích hợp tại ghế ngồi của người lái, giúp cảnh báo nếu nồng độ trong hơi thở này vượt quá ngưỡng cho phép.
Bên cạnh đó, một bộ cảm biến nồng độ cồn khác sẽ được tích hợp trên cần số. Cảm biến này có khả năng nhận biết mùi mồ hôi trong lòng bàn tay tài xế. Nếu nồng độ cồn vượt ngưỡng cho phép, cần số sẽ tự động khóa đồng thời phát thông báo qua loa của hệ thống định vị.
Bên cạnh Nissan, một số hãng sản xuất ô tô của Nhật Bản khác, trong đó có Toyota cũng đã phát triển công nghệ tương tự với tên gọi AlcoKey. Tuy nhiên, hệ thống này của Toyota lại có cảm biến được nhúng trong vô lăng. Khi phát hiện những bất thường trong hành vi của người lái, hệ thống này sẽ tự động làm cho xe chậm lại. Một máy đo nồng độ hơi thở khác cũng được gắn trên xe để thực hiện việc này.
3. Công nghệ cảnh báo khi tài xế mất tập trung
Có thể coi thiết bị kiểm soát cảnh báo người điều khiển DAC (Driver Alert Control) của Volvo là loại công nghệ cảnh báo mất tập trung đầu tiên trên thế giới. Thay vì kiểm soát hành vi của người điều khiển (thường phức tạp và không ai giống ai), DAC giám sát tình trạng vận hành của xe trên hành trình.
Phương pháp này được đánh giá là hiệu quả và đáng tin cậy hơn bởi nó có thể đánh giá trạng thái mệt mỏi và xao nhãng của lái xe ảnh hưởng tới chuyển động của xe như thế nào, đồng thời nhận biết liệu xe có được kiểm soát một cách vững chãi, nhất quán hay không.
DAC bao gồm một hệ thống kiểm soát trung tâm, một camera đặt giữa kính chắn gió và gương chiếu hậu trong xe cùng một loạt các bộ cảm ứng khác. Trong đó, camera có nhiệm vụ đo khoảng cách giữa xe và các vạch sơn trên đường trong khi hệ thống cảm ứng ghi lại các chuyển động của xe. Những thông tin này được gửi tới trung tâm kiểm soát của xe để phân tích và xác định liệu lái xe có nguy cơ mất kiểm soát xe hay không.
Trong trường hợp phát hiện những hành vi bất thường, hệ thống DAC ngay lập tức phát tín hiệu cảnh báo bằng âm thanh, đồng thời trên màn hình thông tin sẽ hiển thị tin nhắn kèm biểu tượng tách cà phê, ngụ ý người lái nên dừng lại nghỉ ngơi đôi chút.
