Quả mắc mật có nhiều ở các tỉnh vùng núi phía Bắc như Sơn La, Lạng Sơn... Tháng 6, tháng 7 hàng năm là quả vào mùa, trái chín vàng lúc lỉu.
Nhìn bề ngoài, quả mắc mật giống với hồng bì nhưng nhỏ hơn. Chúng được người dân Lạng Sơn ví như loại gia vị vạn năng vì có thể kết hợp với nhiều món ăn. Ngoài quả tươi, nhiều người còn mua quả mắc mật khô để ăn dần trong năm, kho cá hay nghiền nhỏ làm gia vị vẫn giữ được mùi vị như quả tươi.
Vào mùa, quả mắc mật tươi được bán với giá 70.000 đồng/kg, còn mắc mật khô có giá lên tới 250.000 đồng/kg. "Mắc mật khô có nhiều loại, muốn biết hàng xịn hay không chỉ việc tách đôi quả khô đó, xé lớp vỏ ra thì thấy được có một độ keo nhất định vẫn còn nằm trong quả. Nếm thử có chút vị ngọt, chua chua và tê tê đầu lưỡi, đó là mắc mật ngon, đi kèm nó sẽ là vị thơm đặc trưng.
"Thời điểm này chưa đến mùa của mắc mật tươi nhưng thương lái ôm hàng khô nên bán thường xuyên. Vài tháng nữa là người dân quê mình đi thu hái mắc mật để bán đi khắp các tỉnh thành.
Xưa cây mắc mật mọc hoang dại, quả chín rụng mà ít người ăn. Vài năm gần đây, nhu cầu về lá mắc mật và quả mắc mật ở thành phố tăng cao nên nhiều người đã mở rộng mô hình trồng cây mắc mật", chị Kiều (33 tuổi, Lạng Sơn) cho hay.
Quả mắc mật có mùi thơm đặc trưng, cùng vị chua ngọt, thanh thanh,có thể ăn tươi hoặc làm gia vị trong các món nướng như vịt quay, lợn sữa quay, thịt nướng,...
Cũng theo người phụ nữ, cây mắc mật trồng từ 4-5 năm đã cho quả. Có những cây tuổi thọ từ 25 đến 30 năm cho năng suất cao, mỗi cây trung bình cho tới từ 40 đến 60kg quả/năm. Cây trồng lâu năm cho quả thơm hơn hẳn.
Hiện chỉ ở thị trường Hà Nội, quả mắc mật còn được người dân Lạng Sơn gửi đi các tỉnh thành như TP.HCM, Đà Nẵng, Bình Dương... bằng xe khách.
