Ở vùng sông Trà, sông Đà của nước ta có một loại cá vô cùng dân dã nhưng nổi tiếng. Đó là cá bống cát, mang đặc điểm: kích thước nhỏ, có màu vàng ươm, thịt chắc và ngọt nhất.
Tháng 7 và tháng 8 hàng năm là thời điểm cá bống cát vào mùa. Khi ấy người dân ở các tỉnh Hòa Bình, Quảng Ngãi lại nô nức đi đánh loại cá này về thưởng thức.
"Đặc sản này gắn liền với những bữa cơm dân dã của người dân Hòa Bình, Quảng Ngãi. Ở quê tôi, hình ảnh con cá bống cát luôn tồn tại trong ký ức của người dân. Ai cũng lớn lên với nồi cá bống kho tiêu của bà, của mẹ. Chúng có thịt thơm ngọt và có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn, đưa cơm", chị Bích Hiền (28 tuổi, Quảng Ngãi) nói.
Cũng theo cô gái xứ Quảng, cá bống cát chỉ có một mùa duy nhất trong năm và thời gian rất ngắn. Do đó giá thành của chúng khá đắt đỏ so với những loại cá sông khác, dao động từ 120.000-180.000 đồng/kg.
"Chúng tôi lớn lên ở vùng quê nghèo, năm nào cũng được ăn cá bống cát nên biết rõ ngon như thế nào. Còn ai chưa từng ăn ban đầu sẽ đắn đó không tin điều đó là thật.
Nhưng khi thưởng thức, họ sẽ ngỡ ngàng khi thấy đặc sản này rất ngon, thịt ngọt và không có xương dăm", chị Bích Hiền nói.
Cá bống cát có thể chế biến thành nhiều món như kho tiêu, nấu canh chua hoặc kho với mắm gừng. Tất cả đều mang hương vị dân dã đồng quê, phù hợp với tiết trời ngày thu mát mẻ.
Trong đó cá bống cát kho tiêu là món ăn được ưa chuộng hơn cả. Theo đó, cá bống được lựa chọn có kích thước vừa phải và tươi, làm sạch ruột rồi rửa kỹ cho ráo nước. Cá được ướp với mắm ngon và bột ngọt, sau đó rim nhỏ lửa cho đến khi cá chín.
Lúc đó, người ta cho thêm nước màu đặc quánh vào rồi rắc thêm tiêu, đậy vung để kín hơi cho tiêu ngấm vào nồi cá kho. Nồi cá bống kho tiêu chuẩn vị là cá có màu nâu thẫm, thân thẳng, có vị mặn, béo, quyện với hương thơm của tiêu và nước mắm ngon thành một mùi hấp dẫn.
