Độc bản Bùi Lan Hương

Không còn quá xa lạ hay mới mẻ, Bùi Lan Hương vẫn là một đóa hoa hết sức đặc biệt của làng nhạc Việt. Từng được ví von là Lana Del Rey Việt Nam vì giọng hát ma mị và sự "cố chấp" trong thể loại vừa khó nhằn vừa kén người nghe là dream-pop, nhưng Bùi Lan Hương cho biết bản thân mình vốn đã là một cá thể độc bản trong âm nhạc, chứ không cần phải giống ai...

- 2021 có lẽ là một năm buồn với tất cả mọi người bởi ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19. Bản thân Bùi Lan Hương đã trải qua giai đoạn này thế nào? Khi nhìn lại năm 2021, Bùi Lan Hương cảm thấy điều gì hài lòng và chưa hài lòng?

2021 đúng thật là một năm buồn. Do tôi sống ở Sài Gòn nên cũng phải lockdown theo đúng quy định của nhà nước. Thế nhưng với những nghệ sĩ như chúng tôi, thời gian lockdown lên đến tận 6 tháng bởi trước đó đã có văn bản hạn chế biểu diễn, tụ tập đông người rồi.

Thời điểm đó vẫn còn khá hạn chế, mọi người bị động và bàng hoàng chứ chưa có những hình thức biểu diễn online như hiện tại. 6 tháng không được biểu diễn không chỉ khiến tôi mà những nghệ sĩ khác cũng gặp khó khăn về mặt tinh thần.

Nếu nghĩ theo hướng tích cực thì tôi có thời gian dành cho bản thân mình nhiều hơn. Tuy nhiên, vì thời gian đó tôi không thể ra ngoài, không cùng team thực hiện được các project âm nhạc,... nên thật sự tinh thần của tôi cũng không được tốt. Mình có thêm nhiều thời gian để ở nhà nhưng suy cho cùng cũng không làm được gì nhiều lắm. Con người vốn là giống loài sống bầy đàn, nên khi chúng ta bị tách riêng ra từng cá thể như thế thì chúng ta cũng phần nào bị mất đi động lực, có lẽ đó là điều khiến tôi chưa hài lòng.

Còn trong năm vừa qua, tôi thấy bản thân mình may mắn khi vẫn còn giữ được sức khỏe cho bản thân qua mùa dịch. Bên cạnh đó, tôi cũng không phải cách ly xa gia đình, người thân cũng an toàn nên khiến tôi thấy rất may mắn.

- Dịch bệnh có ảnh hưởng đến cảm hứng âm nhạc của Bùi Lan Hương?

Dịch bệnh làm tôi có nhiều thời gian ở nhà để làm việc nhưng thật sự nó khiến tôi stress rất nhiều. Cái việc mình tự động ở nhà để viết nhạc nó rất khác với việc mình buộc phải ở nhà. Thật sự là không làm được cái gì hơn.

Ngày trước tôi có thể đi đây đi đó, ra quán cà phê ngồi để tìm cảm hứng viết nhạc, nhưng giai đoạn lockdown thì không. Rồi không được đi biểu diễn trong một thời gian dài nữa nên tinh thần bị ảnh hưởng khá nhiều. Mình không còn sáng tạo hiệu quả bằng việc mình được gặp gỡ, giao tiếp với mọi người.

- Ngay từ lúc Bùi Lan Hương xuất hiện ở Vpop với dòng nhạc dreampop, rất nhiều mỹ từ được dành cho chị bởi sự liều lĩnh và độc bản tại thị trường Việt Nam, điều đó vô hình chung là động lực cũng như là áp lực với chị trong việc phát triển hướng đi của mình?

Đầu tiên tôi thấy may mắn và biết ơn khi khán giả tôn trọng cũng như yêu thích dòng nhạc của tôi khi xuất hiện tại V-Pop. Đồng thời như bạn nói thì đây là điều gây ra cho tôi rất nhiều áp lực bởi sau những cái đầu tiên đó, mọi người sẽ kỳ vọng những cái bùng nổ hơn, đến được với đông đảo công chúng hơn. 

Bản thân tôi thì không muốn lặp lại những điều mình đã từng làm trong các sản phẩm âm nhạc trước đó, nhưng tôi vẫn muốn giữ lại cái tinh thần, cái bản chất của Bùi Lan Hương trong âm nhạc. Tôi không còn viết nhạc theo phong cách cũ nhiều nữa mà sẽ viết theo cái gì phù hợp với thị trường Việt Nam. Tôi phải nghiên cứu xem khán giả Việt Nam sẽ thích nghe phong cách như thế nào để có thể cố gắng cân bằng được yếu tố dream-pop nhưng vẫn phù hợp với nhiều đối tượng hơn.

Mặc dù đó là điều tôi luôn trăn trở, nhưng tôi nghĩ bản thân mình không thể quá đại chúng được. Như album đầu tiên của tôi thì nó hơi đặc thù, nó hơi nặng chất dream-pop nên rõ ràng nó khó tiệm cận với khán giả. Ai cũng rồi cũng phải tiến về phía trước, nhưng để giải bài toán này thật sự rất khó. Tôi chiêm nghiệm nhiều, sáng tác rất nhiều, bỏ đi cũng rất nhiều,... chứ không phải viết ra bài nào thì lấy bài đấy. Không phải cái gì mình thích thì sẽ được, nên bây giờ tôi phải cân nhắc thêm cả là ngoài bản thân mình ra thì khán giả sẽ cảm thấy thế nào nữa.

- Tới hiện tại, Thiên thần sa ngã là album mà tôi cực kỳ yêu thích. Vì đâu đó Bùi Lan Hương đã dung hòa được rất tốt yếu tố nghệ sĩ tính, giai điệu và ca từ không quá hàn lâm nhưng vẫn đảm bảo được mặt chất lượng về sự sáng tạo mang dấu ấn cá nhân. Phải chăng chị cũng muốn người ta nhớ đến nguyên bản của cái tên Bùi Lan Hương thay vì những sự so sánh với Lana Del Rey?

Đó là tính nguyên bản. Khi ra mắt một sản phẩm âm nhạc, chắc chắn người nghệ sĩ đã đưa vào đó rất nhiều những câu chuyện, những trải nghiệm của riêng mình. Có thể là cùng một câu chuyện, nhưng mỗi người sẽ có những cái cảm xúc, phản ứng khác nhau nên sẽ dẫn đến sự thể hiện trong âm nhạc cũng khác nhau. Đó là điều tôi muốn khán giả rõ ràng giữa tôi và nghệ sĩ khác.

Đương nhiên khi sáng tác nhạc, nó sẽ luôn có những cái barem (khuôn mẫu) chung của từng dòng nhạc. Nó sẽ phân loại rõ ràng đâu là pop, rock, dance, alternative,... rất rất là nhiều những thể loại khác nữa. Và bắt buộc mình phải tuân theo những cái barem đó để khán giả cảm nhận được đặc thù dòng nhạc mà mình theo đuổi.

Cũng chính vì những cái đặc thù chung đó mà khiến cho khán giả có suy nghĩ cái này giống cái kia cũng là điều dễ hiểu. Nhưng tôi mong khán giả sẽ nghe và cảm nhận kỹ hơn để nhận thấy sự khác biệt trong âm nhạc của tôi và Lana Del Rey, bởi cô ấy là người viết nhạc cho thị trường Âu Mỹ. Với tiếng Anh thì cái việc đi melody đã rất là khác rồi. Còn tiếng Việt với 5 thanh sắc khi mình dẫn dắt câu chuyện vào âm nhạc nó lại càng khác biệt hơn nữa. Chỉ yếu tố này thôi đã khiến cho việc muốn làm giống nhau đã khó rồi. Nên hy vọng mọi người sẽ không nhìn nhận âm nhạc của tôi có sự giống nhau hay copy gì đó từ Lana Del Rey.

- Không thể phủ nhận Lana Del Rey đã rất thành công với thể loại dreampop ngay từ những ngày đầu, tuy nhiên càng về sau thì nữ ca sĩ này có vẻ hụt hơi so với dòng chảy chung của thế giới. Bùi Lan Hương nghĩ rằng cá tính âm nhạc của mình liệu có đủ để tồn tại giữa một thị trường mà số đông khán giả ưu ái cho những ca khúc ballad cũ kỹ?

Như bạn thấy, trên thế giới này ai cũng sẽ có cái cao trào và thoái trào. Như ông hoàng nhạc pop Michael Jackson hay bà hoàng nhạc pop Madonna dù đã là tượng đài qua nhiều thế hệ khán giả, nhưng cũng có lúc họ sẽ thoái trào, không ai có thể mãi mãi ở đỉnh cao hay nổi tiếng mãi được. Nên việc Lana Del Rey không còn đỉnh cao trong dòng nhạc dreampop như các album trước cũng là điều bình thường, suy cho cùng cô ấy cũng chỉ là con người.

Tuy nhiên mình phải nhìn nhận rằng khi ở đỉnh cao, Lana đã chạm tay vào được những thứ gì. Cô ấy đã mở ra một khái niệm âm nhạc mới, tạo nên thương hiệu với chất giọng ma mị, khẳng định được thành công và đưa cái dòng nhạc đó trở nên commercial (thương mại). Chất lượng âm nhạc, lyric, phối khí trong những sản phẩm âm nhạc của Lana vẫn luôn luôn tuyệt vời cho đến ngày hôm nay.

Thế nên tôi nghĩ không thể liên kết được giữa việc âm nhạc của Lana Del Rey thế này thế kia thì Bùi Lan Hương cũng như vậy. Khiêm tốn mà nói, khi Lana hay thì tôi vẫn chưa được hay. Những album của Lana Del Rey rất tuyệt vời, và tôi chưa làm được như vậy. Có thể cô ấy đã đi lên được cái cao trào và đi xuống, nhưng tôi thì vẫn chưa chạm được đến cái cao trào của mình. Nếu một ngày mình chạm được đến cái cao trào trong việc cống hiến âm nhạc đã rất tốt.

Nghệ sĩ mà, mình cứ cố gắng làm thôi. Mình có lượng fan yêu thích âm nhạc của mình thì mình cứ cống hiến thôi. Còn những cái đánh giá có tốt không, có xuất sắc không thì vẫn là tùy mỗi người. Cuộc sống mà, ai chả có lúc lên lúc xuống (cười).

- Sản phẩm Ngày mai em sẽ thành ký ức là một ca khúc mà Bùi Lan Hương từng chia sẻ là dễ nghe, dễ ngấm hơn tất cả sáng tác trước đó. Phải chăng cũng tới lúc một ca sĩ có cá tính độc đáo như chị cũng chùn bước trước áp lực về thị hiếu khán giả?

Đúng là tôi có nhiều áp lực trong việc sáng tạo âm nhạc sao cho đến gần hơn với công chúng. Việc tôi có lớp khán giả riêng luôn theo dõi, lắng nghe âm nhạc của mình là điều tôi thầm cảm ơn. Tất nhiên tôi vẫn muốn chinh phục thêm những đối tượng khán giả khác nữa. Tôi nghĩ mình tất nhiên sẽ không trở thành một cái tên mà ai cũng có thể nghe được, nên tôi sẽ thích hơn nếu có thêm khán giả thích nghe bài này bài kia của mình.

Việc sống trong môi trường âm nhạc khiến tôi muốn có thêm nhiều ca khúc phù hợp để đi diễn ở những event này kia, dễ nghe hơn với những người không thích dòng nhạc dreampop thì vẫn sẽ nghe được Bùi Lan Hương. Khi đó tôi sẽ kiếm được thêm tiền để đầu tư ngược lại những sản phẩm đặc thù mang tính chất dreampop. Đó là cách mà tôi dùng để sống được với nghề trong môi trường này.

Đó vẫn là một bài toán rất khó giải. Chứ còn chỉ làm những cái tôi thích rồi tôi bỏ nghề bởi vì nghề không nuôi được tôi thì cũng không tốt. Nếu mình lùi lại một bước để dung hòa với cái thị trường mong muốn để tiếp tục sống với nghề để sau này mình có điều kiện đầu tư các sản phẩm mang cá tính của tôi thì đó mới là giải pháp cho những người nghệ sĩ như tôi. Những người luôn muốn làm điều mới lạ nhưng không ở tệp số đông, không có nhiều show diễn, nhiều chương trình, event,... thì mình sẽ làm gì để sống với nghề.

Ngày mai em sẽ thành ký ức đối với tôi không phải là một ca khúc dở, chỉ là nó không mang tính đặc thù dreampop thường thấy ở Bùi Lan Hương. Ca khúc này sẽ dễ mang đi diễn hơn, và đó là một cái mình tặng cho khán giả cũng như tặng cho mình cơ hội để dễ thở hơn trong cuộc sống này.

- Rõ ràng âm nhạc của Bùi Lan Hương không dành cho số đông, đó là điều ai cũng thấy nếu theo dõi chị. Là do cái tôi âm nhạc quá lớn hay chị đủ hài lòng với những thành quả nó mang lại: những lời ca tụng vì sự độc đáo, bộ phận khán giả riêng và nhất là chị không bị bão hòa theo xu hướng?

Tôi không nghĩ do cái tôi âm nhạc mà là do thẩm mỹ của mình. Tôi thấy cái gì hay, cái gì tốt thì làm thôi chứ không phải tôi muốn khẳng định "Bùi Lan Hương là phải thế này thế kia". Quan trọng là trái tim tôi mách bảo bài đó hay hay là chưa hay, thì tôi sẽ hết mình để đạt được kết quả tốt nhất. Chứ tôi không đặt nặng câu chuyện mình phải làm thế này thế kia để khán giả phải sửng sốt, phải ồ lên đâu.

Có thể đôi khi những thứ tôi làm khán giả sẽ không hiểu đâu. Khán giả không thể nhận ra hết những chi tiết nhỏ mà mình cài cắm vào. Đôi khi chỉ là những âm thanh thoáng qua thôi, nhưng nó lại mang một ý nghĩa đặc biệt. Nhưng thật sự những chi tiết nhỏ đó rất tốn thời gian mà nó chỉ xuất hiện vài giây thôi, nhưng không phải ai cũng nhận ra được công sức tôi đã bỏ ra nếu không phải dân trong nghề. Thế nhưng tôi vẫn làm vì nó là trái tim âm nhạc của mình. Nó đã mách bảo thì mình vẫn luôn ưu tiên để tạo ra thành phẩm chất lượng, chỉn chu.

- Còn về danh xưng "nữ hoàng nhạc phim" mới của Vpop, chị nghĩ đây là chiếc áo rộng hay vừa đối với mình khi liên tục góp giọng trong những siêu phẩm phòng vé?

Đúng là những dự án nhạc phim đến với tôi dồn dập, nhưng nó lại tập trung trong một năm thôi. Nên việc hát nhạc phim chỉ diễn ra trong một khoảng thời gian khá ngắn, nên tôi nghĩ danh xưng đó đang là chiếc áo hơi rộng với mình.

Trong năm 2022, tôi có nhiều dự án phim ảnh và cả hát nhạc phim. Hy vọng rằng âm nhạc của Bùi Lan Hương sẽ góp phần tạo nên thành công cho các tác phẩm điện ảnh, đồng thời cũng có thể giúp tôi khoác vừa hơn chiếc áo "nữ hoàng nhạc phim" thế hệ mới.

- Danh xưng "nữ hoàng nhạc phim" có lẽ được khởi nguồn từ Ngày chưa giông bão của dự án Người bất tử. Chị có thấy rằng tại Việt Nam, Phan Mạnh Quỳnh là người có thể liên kết với chị tốt nhất trong âm nhạc bởi sự ma mị, bí ẩn vốn làm nên thương hiệu cho cả 2?

Phải nói Ngày chưa giông bão là một mối duyên lành với anh Phan Mạnh Quỳnh, mở ra cho tôi những vùng đất mới để khai thác. Thế nên tôi luôn trân trọng và biết ơn ca khúc này cũng như là anh Phan Mạnh Quỳnh. 

Với tôi anh Phan Mạnh Quỳnh thật sự rất tài năng. Anh sáng tác hay, đồng thời cũng là người trình diễn hay. Thế nên kể cả không phải với tôi thì anh Quỳnh cũng đã có nhiều bài hit cho mình cũng như viết cho nghệ sĩ khác.

Cũng không biết trước được rằng trong tương lai liệu kết hợp với nhau có còn hay nữa không. Vì mình tôi không thể chắc chắn được cái việc Bùi Lan Hương hát nhạc Phan Mạnh Quỳnh thì sẽ hay hay Phan Mạnh Quỳnh viết cho Bùi Lan Hương cũng sẽ hay. Bùi Lan Hương và Phan Mạnh Quỳnh chỉ là một cái duyên tốt trong ca khúc Ngày chưa giông bão thôi. 

- Lại nói về Ngày chưa giông bão, đây là xa khúc giúp tên tuổi Bùi Lan Hương đến gần hơn với công chúng nhưng cũng là sản phẩm gây khá nhiều tranh cãi thời gian gần đây sau bản cover của Tùng Dương. Nhiều ý kiến cho rằng Tùng Dương cover hay hơn bản gốc, bùng nổ hơn bản gốc,... Khi nhận được những ý kiến này chị phản ứng ra sao?

Ngày chưa giông bão là một ca khúc hit nên được rất nhiều nghệ sĩ khác cover chứ không riêng gì anh Tùng Dương. Và mỗi người sẽ có một cách hát khác nhau, nên tôi cũng không muốn nhận xét về lối thể hiện của mỗi người. Nếu hay thì nó sẽ tới với khán giả, còn không hay thì người ta sẽ ít nghe thôi. Ai hát được theo cách của mình thì hát thôi chứ tôi thật sự không quan tâm lắm đâu (cười).

- Bùi Lan Hương có nghĩ rằng do cá tính âm nhạc của mình quá khác biệt nên nó sẽ gây ra sự hạn chế trong việc hợp tác với nghệ sĩ khác và chị vẫn sẽ độc bước khá lâu trên con đường chứng minh cái tôi của mình?

Thật ra bây giờ tôi thấy âm nhạc mình theo đuổi nó cũng vất vả quá. Bởi theo dòng nhạc đó thì ít khán giả, ít show diễn, ít quảng cáo,... nên mọi người cũng không mấy "máu me" để làm cùng tôi. Chính vì vậy mà ít người làm việc với tôi chứ không phải tôi khó tính hay gì cả.

Cuộc sống thì ai chẳng muốn được tung hô, ai chẳng muốn âm nhạc của mình đến gần với công chúng. Nên đa phần các bạn sẽ chọn hát những dòng nhạc dễ nghe. Chứ hiếm ai lại đâm đầu vào con đường này với tôi. Tôi chỉ mong sau này có phép màu gì đó để xu hướng nghe nhạc của khán giả thay đổi, để dòng nhạc của tôi kiếm được nhiều tiền hơn thì khi đó có lẽ sẽ có những người dám đồng hành cùng tôi.

- Tôi có theo dõi một số Vlog của chị và cảm nhận rằng Bùi Lan Hương trong âm nhạc và đời thường là 2 con người hoàn toàn trái ngược nhau?

Trong âm nhạc tôi là người cực kỳ nghiêm túc và kỹ càng. Còn trong đời thường tôi luôn muốn mình vui vẻ, muốn mọi thứ trở nên nhẹ nhàng, nhất là những người làm việc với mình.

- Dự định tương lai của Bùi Lan Hương?

2 điều quan trọng trong năm sắp tới nhất định tôi phải làm là ra mắt album mới và dự án điện ảnh mình tham gia. Bên cạnh đó, một số dự án nhạc phim cũng được tôi ráo riết hoàn tất. Hy vọng tất cả những dự án, sản phẩm sắp tới của Bùi Lan Hương sẽ được mọi người ủng hộ.

- Cảm ơn Bùi Lan Hương vì những chia sẻ, chúc chị năm mới nhiều sức khỏe và thành công!