- Những ngày này của Đen Vâu như thế nào?
Chưa ai hỏi tôi câu này (cười). Cũng bình thường thôi. Đi làm, viết nhạc, gặp gỡ bạn bè tại cafe,… Tôi thấy cũng bình thường như bao người khác.
- Bài hát mới nhận nhiều thành tích nổi bật mà vẫn khiến tháng 11 của Đen Vâu bình thường?
(Cười) Chắc do tôi cảm nhận mọi thứ có thế nào thì những thứ quanh mình vẫn chuyển động như thế. Mình là một phần tử nhỏ nên cục diện vẫn chỉ thế thôi. Đen nghĩ bài hát hay thì mọi người nghe. Tất cả những thứ còn lại vẫn rất bình thường.
- Bạn bè của anh không chia sẻ về những kỳ tích tôi cho là “không-hề-bình- thường” của Anh đếch cần gì ngoài em?
Mọi người cũng có vào chúc mừng. Tôi không cảm thấy mình cao siêu chỉ vì một bài hát hot. Cũng như bạn. Ai cũng đang làm việc để tồn tại.
- Vậy Top 1 Trending Youtube có giá trị, ảnh hưởng gì tới Đen Vâu?
Tôi thấy mình may mắn kinh khủng. Một ý tưởng ngẫu hứng, một MV sơ sài so với sự đầu tư của những sản phẩm cùng thời điểm từ các nghệ sĩ khác. Tôi mừng và sợ. Lượng like nhiều sẽ tỷ lệ thuận với dislike. Tôi phải đọc tất cả những điều đó.
Trước giờ cộng đồng nghe nhạc của tôi ít, gọi là co cụm cũng được. Sau bài này thì chắc chắn kéo theo những tai nghe mới, những người chưa nghe Đen bao giờ, thậm chí chưa nghe rap bao giờ cũng có. Tôi sẽ phải đón nhận tất cả.
- Anh bất ngờ vì bài hát hoàn toàn ngẫu hứng. Tôi thì lại nghĩ vì sự ngẫu hứng ấy nên mới có cái “chạm” nhanh?
Chắc là vậy đó. Tôi không được gặp gỡ nhiều anh chị trong showbiz. Tự nhiên 2, 3 ngày nay được gặp nhiều người gạo cội. Các anh chị chia sẻ với tôi rằng sự ngẫu hứng từ tâm hồn sẽ đem đến nhiều niềm vui như vậy. Tính toán quá chẳng mang lại gì.
- Còn tự thấy MV sơ sài nghĩa là anh chấp nhận điều này cho một sản phẩm âm nhạc cộp mác Đen Vâu?
Tôi so sánh sự sơ sài với những gì các anh chị đang làm ngoài kia thôi. Với tâm hồn của Đen thì như vậy là đủ. Cũng có người hỏi tôi, sao bài này chỉ có 2 hợp âm. Tôi nói không cần nhiều hơn. Chỉ thế thôi.
Tôi muốn làm cái gì đó như thời sinh viên kiểu Tuổi hồng thơ ngây, Nhỏ ơi, Hòn đá cô đơn,… lâu rồi mình chưa làm những kiểu dạng này. Tôi ấp ủ được làm nhạc với cây đàn guitar và nguyên bản như thế thôi. Chí Hùng của ban nhạc Ngọt tư vấn Đen là bài lần này nên đánh đàn bằng dây ni lông.
- Bài hát lần này đã được thành hình như thế nào?
Đó là một khoảnh khắc đặc-biệt-kinh-khủng khi tôi lên Đà Lạt quay MV cho một bài cũ. Lúc đang làm việc thì người bạn của tôi lôi đàn ra một góc và nghêu ngao: “teo-téo-tèo-tèo-tèo-tèo….” . Tôi quay ngoắt lại và muốn nghe lại đoạn này. Nghe xong thì tôi khẳng định “nhạc của anh em mình đây rồi”.
Đặc điểm chung của nhiều người thích hát theo như tôi quan sát đó là sự lãng phí. Âm nhạc là chia sẻ. Tôi sợ những giai điệu hay bị lãng quên hay trôi đi nhạt nhòa. Đó là lý do tôi đã nhờ anh bạn đánh lại một lần nữa, ghi âm bằng điện thoại. Đêm đó về nghe cả đêm và sáng hôm sau thì có được nửa đoạn rap của bài.
Sau khi hoàn thành tổng thể bài hát, quyết định thực hiện làm single thì người bạn đó đã xin phép không tham gia nữa. Tôi mua tác quyền và mất thêm thời gian loay hoay để tìm người hát. Tìm một người là anh em mà giọng trầm ấm vì tôi chỉ làm việc được với anh em thôi. Sau cùng thì Thành Đồng là sự lựa chọn tốt nhất. Hôm đó hát thử, anh Đồng hát, Vũ ê a bè,… thấy hay quá, ngay hôm sau đi thu âm luôn. Bài hát thành hình như vậy.
- Chữ duyên rất rõ ràng và mọi thứ dường như không tính toán nhiều. Thế còn về lyrics do Đen Vâu chắp bút. Câu chuyện này là của chính anh?
Từ một cặp đôi là bạn tôi. Ít gặp nhưng mỗi lần gặp là lại mang cho tôi nhiều cảm xúc. Hai người đó quê ở ngoài Bắc nhưng đi đó đây. Tôi cảm thấy họ giỏi, làm gì cũng sống được. Anh bạn tôi biết đánh guitar, chơi ảo thuật, pha cafe,… thậm chí cả xây nhà. Anh đếch cần gì ngoài em với tôi không phải là không cần gì cả. Vì cái gì cũng làm được rồi thì cần gì nữa?
- Người ta cãi nhau vì từ “đếch” trong tựa bài cũng như lyrics. Đen nghĩ mình buộc lòng phải dùng chữ này? Hay câu chuyện về đôi bạn kia chỉ có một chữ này để mô tả, hay vì biết nó sẽ gây tranh cãi nên anh lựa chọn?
Trước nhất mình nói về ngữ âm. Những lời hát cũng vậy. Giai điệu đầu tiên của bài này là “teo-téo-tèo-tèo-tèo-tèo”… Nếu mình thay bằng KHÔNG, Ứ,… Xin lỗi, tôi không tìm được từ nào hợp với giai điệu hơn. Luật bằng trắc trong rap giống một bài thơ. Tôi nghĩ chữ ĐẾCH là hay nhất về ngữ âm.
Về tình cảm, cảm xúc, nhiều người nói dung tục. Nhưng tôi không thấy thế. Từ “đếch” nói đúng về đôi bạn của tôi. Họ có nhau là đã là một cuộc sống trọn vẹn rồi. Chẳng cần câu nệ, trau chuốt những thứ bên ngoài.
- Nhưng Đen là một nghệ sĩ. Sản phẩm của anh thì được công bố rộng rãi. Và chắc chắn chưa có một dự án Việt nào sử dụng từ ngữ tương tự. Người ta đang phản ứng về một trường hợp chưa xảy ra. Và họ có quyền làm điều đó. Cái này tôi không bênh Đen được.
Tôi chấp nhận và lắng nghe mọi phản ứng.
- Đen muốn bày tỏ về việc câu chuyện cảm hứng bài hát thế nào thì anh sống vậy, mọi câu chuyện sau này cũng ngông nghênh thế đó, khán giả sẽ phải chấp nhận nhiều từ đếch hoặc tương tự vậy sau này? Hay đâu đó anh cũng có tư tưởng sẽ chỉn chu lại?
10 năm nay, tôi làm việc theo bản năng. Câu hỏi hay và tôi sợ trả lời không đúng thì sẽ fail. Nói sao nhỉ… Tôi không có ý tuyên bố về việc nghe nhạc Đen là phải chấp nhận. Nhưng cũng mong nhận được sự tôn trọng của người nghe về cảm xúc của người chắp bút.
- Có người bảo vệ anh theo kiểu “Đen có ra bài để chiếu truyền hình đâu mà phải khắt khe”. Nhưng tôi nghe câu đó lại cảm thấy buồn. Phát nhạc mà lên được truyền hình thì quá tốt rồi. Đen có đang tự co hẹp khả năng viral của bài hát? Có đang tự làm khó, giới hạn bản thân?
Tôi không tự bó hẹp đâu. Tôi nghĩ thời gian sẽ giúp tôi được điều này. Thay vì theo mọi người để được dễ dàng chấp nhận thì tôi muốn người ta tìm đến nghe tôi và chấp nhận tôi. Tôi thấy nhiều nghệ sĩ như vậy. “Hữu xạ tự nhiên hương”. 1 người, 2 người, 3 người tìm đến,… rồi hàng ngàn, hàng vạn người tìm đến. Tôi nghĩ như vậy cũng tốt.
Anh đếch cần gì nhiều ngoài em - Đen ft. Vũ., Thành Đồng (M/V)
- Về những người nghe lần đầu biết đến Đen, anh sẽ giới thiệu về một rapper Đen Vâu những năm qua thế nào?
Nổi bật nhất thì chắc là Đưa nhau đi trốn kết hợp với Linh Cáo. Vậy thôi (cười). Bài đó cũng bị tranh cãi i như bài lần này. Tôi thì lại không muốn nổi tiếng nhờ tranh cãi. Hip Hop mà… Tôi muốn nhận và cảm nhận sự tôn trọng nhiều hơn.
- Nổi tiếng không từ tranh cãi, vậy anh muốn đến từ gì?
Sự lắng nghe.
- Quá nhiều thứ hấp dẫn để nghe ngoài kia. Đen có gì để người ta chỉ nghe và không tranh cãi mà khiến anh nổi tiếng được?
Cũng đúng. Nhưng bài hát không ra gì thì sự tranh cãi chỉ được 1 lượt nghe. Không hợp tai thì họ bỏ qua liền. Fan của tôi không nhiều và tôi nghĩ bài nhiều views do được nghe đi nghe lại. Và sự tranh cãi hay cụ thể là chữ đếch chỉ mang về 1 click thôi. Âm nhạc giữ họ ở lại và tạo nên… nhiều cú click khác.
- Người ta ca ngợi bài lần này cả ở lyrics nữa. Những sự ví von quá mới lạ. Thậm chí, những con cáo, cành nho xanh, kho xăng, mồi lửa,… với tôi nó trên 1 tầm với sự lãng mạn thông thường. Có mâu thuẫn nào đối với một người tự nhận gai góc, sống thật, ít trau chuốt cầu kỳ như anh?
Tôi biết điểm mạnh - điểm yếu của bản thân. Tôi không giỏi về nhịp điệu so với các rapper khác. Tôi tập trung nhiều vào lyrics. Tôi thích liên tưởng, chơi chữ. Cũng thường ghi lại những tình tiết dung dị hàng ngày. Đi xe máy, đi cafe,… thấy hình ảnh nào đó vụt qua là tôi ghi lại liền. Nhưng không phải bài nào viết cũng nhanh được. Đưa nhau đi trốn cần nửa năm và Đố em biết anh đang nghĩ gì cần cả 1 năm đấy.
- Về #1 Trending Youtube thì không đoán trước được nhưng tham vọng trước khi bấm xuất bản bài là phải có chứ?
Đúng là lúc bấm bài hát lên tôi cũng chẳng dám nghĩ bài sẽ đi về đâu. Trôi đi đâu thì trôi. Ai làm nhạc cũng đều mong được lắng nghe nhiều. Đó cũng là tham vọng duy nhất của tôi.
- Quan sát nhạc Việt hiện tại, Đen thấy sao?
Tôi chỉ dám nói khoanh vùng về Rap thôi. Ngày xưa Rap, Hip Hop như một điều gì đó ngoài luồng. Có thời còn bị đánh đồng là nhạc chế. Nhưng giờ cánh cửa mở ra với nhiều nghệ sĩ như tôi rồi. Các anh em đã có thể đi biểu diễn và kiếm sống bằng nghề được rồi. Ngày xưa thì mọi người cứ đau đáu chuyện tiền đâu mà làm nhạc, tiền đâu mua beat,… Nhưng giờ mọi thứ đã cởi mở hơn.
- Sự nổi tiếng còn ảnh hưởng cả tới việc cá nhân. Tôi nghĩ đó là “trách nhiệm của #1 Trending”. Anh có lo sợ cuộc sống bị ảnh hưởng.
Không đâu. Cuộc sống tôi bình thường. Không có gì phải giấu. Trách nhiệm trước tiên là với bản thân mình. Một ngày làm nhạc là phải vui. Hy vọng nhiều người bắt được cảm xúc và vui cùng mình.
- 10 năm để có những điều này có phải quá lâu?
Không đâu. Có họa sĩ vẽ 3-4 năm mới xong một bức tranh. Chưa kể ngày trước tôi làm nhạc post lên mạng, không có định hướng. 2 năm trở lại đây mới đi hát chuyên nghiệp.
Đưa nhau đi trốn - Đen ft. Linh Cáo (Prod. by Suicidal illness)
- Có thể kể cho tôi nghe về Đen của trước đó?
Lúc đấy tôi làm công nhân, lao động tay chân. Sau đó nghỉ việc tính đi học cắt tóc. Trước khi quyết định thì tôi dùng những đồng tiền cuối cùng để đi xuyên Việt bằng xe máy. Sau chuyến đó thì tự nhiên lại có một lời mời show, tuần lễ Festival tại Huế và hát cùng Linh Cáo. Và rồi nhiều người alo mời show hơn, 1 show rồi 2 show,… Lúc đầu cũng sợ lắm, lựa chỗ nào vui thì đi (cười). Giờ nhìn lại thấy mọi thứ tự nhiên, cũng không rõ mình định hướng chuyên nghiệp như thế nào.
Đến giờ tôi còn thấy mình nghiệp dư. Nhiều nghệ sĩ đầu tư chỉn chu cho dự án cả năm trời, họ nghiên cứu, bàn bạc chuyên nghiệp lắm. Đen thì không làm thế được. Có nhạc là “cắm đầu cắm cổ” viết, ghi âm. Làm ngay để chỉ muốn khoe sớm. Tôi gọi đây là sự nghiệp dư… đầy bản năng.
- Cái này cũng nên cân bằng…
Cũng nhiều người nói vậy. Nhưng tôi nghĩ như thế mới định hình con người, tâm hồn của mình.
- Cái tên Đen Vâu có được sự cưng chiều, nhìn nhận hay luôn bị khắt khe từ những người trong cộng đồng Rap?
Chắc chắn là có người ghét rồi. Rap là âm nhạc của cái tôi. Cái tôi càng to thì càng dễ xung đột. Tôi thì thấy mọi người vẫn hồ hởi với mình. Underground giờ chuyên nghiệp hơn rồi. Ngày xưa không thích thì sẵn sàng đáp trả nhau. Nhưng giờ tôi cảm thấy phần đông đều giữ tinh thần ai cũng hãy làm tốt phần việc của mình đi.
Nói thật, tung một bài hát nỗi sợ lớn nhất của tôi là cộng đồng Rap sẽ đối xử thế nào với bài nhạc của mình. Vì họ nghe Rap hơn thập kỷ, nên mình sợ nghe những lời chê từ họ. Cũng may là bài lần này nghe được nhiều tích cực hơn từ các anh chị. Đen nghe được lời khen về việc đã đào sâu câu từ. Thấy vui lắm.
- Từ giờ đến cuối năm, Đen có dự án gì đặc biệt không?
Trước giờ tôi không có lên kế hoạch cho bản thân. Có 1 ý tưởng cố làm cho xong. Trong lúc làm là không có thêm một tính toán nào khác. Xong bài lần này là tôi trắng tay (cười). Tôi thích và quen với kiểu làm việc như thế rồi. Tôi chỉ làm 1 việc 1 lúc.
- Xin cảm ơn những chia sẻ chân thành của anh.
