Sau một năm triển khai đề án mất kiểm soát cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2016 - 2025 của Bộ Y tế thì vẫn còn 45 tỉnh thành tỉ lệ tỉ lệ chênh lệch này còn khá cao, thậm chí có khi tỉ lệ bé trai cao gần gấp rưỡi so với bé gái.
Cụ thể tại khu vực thành thị tỉ lệ mất cân bằng đang bắt đầu giảm thì tại khu vực nông thôn con số này vẫn tăng đáng kể, cao nhất là tại 4 vùng: Trung du và miền núi phía Bắc, đồng bằng sông Hồng, Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long.
Theo nhiều nghiên cứu, tỉ lệ bé trai đang ngày càng tăng cao so với bé gái.
Tại Trung du và miền núi phía Bắc tăng từ 108,5 bé trai/ 100 bé gái lên 116,1 bé trai/ 100 bé gái, trong khi đó ở Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung và Đông Nam Bộ tỉ lệ mất cân bằng bắt đầu giảm rõ rệt từ 109,7 bé trai/ 100 bé gái xuống 105,5 bé trai/ 100 bé gái.
Vấn đề đặt ra hiện nay là tâm lí thích sinh con trai vẫn còn tồn tại trong suy nghĩ của nhiều người bởi tư tưởng “trọng nam khinh nữ”. Nhiều cặp vợ chồng hiện đại, dù có trình độ học vấn cao và kinh tế ổn định nhưng vẫn tìm đến các biện pháp y tế để có thể sinh được con trai. Đặc biệt là ở nhóm các cặp vợ chồng đã sinh con nhưng chưa có con trai thì mong muốn nhà “đủ nếp đủ tẻ” đã đẩy tỉ lệ chênh lệch ngày càng tăng cao: 148,4 bé trai/100 bé gái.
Theo nhận định từ các chuyên gia, nếu tình trạng mất cân bằng dân số này tiếp tục tăng và không có biện pháp can thiệp kịp thời thì dự tính đến năm 2050, nước ta sẽ phải đối mặt với viễn cảnh không mấy tươi sáng khi 2,3 - 4,3 triệu nam giới không thể kết hôn vì thiếu nữ giới.
Theo dự đoán trong nhiều năm tới nếu tình trạng mất cân bằng giới tính sau sinh tiếp tục tăng thì có thể đàn ông phải đối mặt với cảnh ế vợ.
Cũng theo khảo sát mới nhất của Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, 10 tỉnh có tỉ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh cao nhất là: Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang, Nam Định, Hòa Bình, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Quảng Ngãi.
Hậu quả của vấn đề trên là nam giới sẽ khó lấy vợ, nhiều người kết hôn muộn hoặc không kết hôn dẫn đến thay đổi cấu trúc dân số và tỉ lệ tái hôn ở nữ tăng cao. Điều này cũng dẫn đến không ít hệ lụy về mất an ninh trật tự: Nạn mại dâm phát triển, HIV/AIDS, buôn bán phụ nữ trẻ em, kèm theo đó cũng là sự thiếu hụt lao động ở các ngành nghề như: giáo viên mầm non, giáo viên tiểu học, hộ lý, y tá…
