Tối 26/2, hàng nghìn người dân quanh vùng và du khách thập phương đã về xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao (Phú Thọ) để tận mắt chứng kiến lễ hội Trò Trám hay còn gọi là “Linh tinh tình phộc” diễn ra vào lúc nửa đêm (tức đêm 11 rạng sáng ngày 12 tháng Giêng Âm lịch).
Trong Lễ hội “Linh tinh tình phộc” năm nay, hai vợ chồng anh Chử Đức Chiến (40 tuổi) và chị Bùi Thị Thanh Huyền (28 tuổi) vẫn được người dân địa phương tín nhiệm để thực hiện nghi thức “tình phộc” trong Lễ Mật. Trước đó, trong hai năm 2016, 2017, vợ chồng anh Chiến đều thực hiện nghi thức “tình phộc” trúng cả 3 lần.
Đúng 0h, chủ từ sẽ làm lễ tế, bắt đầu buổi “Lễ Mật”. Hai linh vật bằng gỗ son tả bộ phận sinh sản nam nữ được đựng trong một chiếc hòm màu đỏ. Sau ba tiếng hô “Linh tinh tình phộc” của ông chủ tế, vợ chồng anh Chiến đã hoàn thành nghi thức trong đêm tối. Trong nghi lễ Mật, người con trai cầm nõ (bộ phận sinh dục nam) bằng gỗ, to bằng cái dùi, sơn màu đỏ đâm thẳng vào cái nường (bộ phận sinh dục nữ, bằng gỗ, sơn đỏ).Với người dân nơi đây, nghi lễ Linh tinh tình phộc thường được trêu đùa là trò người lớn.
Chia sẻ với chúng tôi, anh Chiến cho biết, hai vợ chồng anh vẫn được người dân tín nhiệm để thực hiện nghi thức “tình phộc” trong Lễ Mật tại miếu Trò (hay còn gọi là miếu Đụ Đị). Cặp vợ chồng được lựa chọn thực hiện nghi lễ này phải là gia đình hạnh phúc, con cái khoẻ mạnh, có con trai, con gái và kinh tế khá giả.
“Đây là năm thứ 3 liên tiếp hai vợ chồng tôi được thôn xóm tín nhiệm thực hiện nghi thức trong Lễ Mật. Tuy hai vợ chồng cũng có chút ngại ngùng nhưng mọi người đề cử nên hai vợ chồng tôi vẫn làm”, anh Chiến chia sẻ.
Anh Chiến kể, để đảm bảo thực hiện nghi thức tốt nhất và trúng cả 3 lần nên hai vợ chồng anh phải tập duyệt lại để hợp nhịp cho khớp. “Thực hiện nghi thức và cầm linh vật trong Lễ Mật mỗi năm chỉ có 1 lần và chỉ có 3 nhịp thôi nên khi chỉ có hai vợ chồng, chúng tôi đã cầm những đồ tượng trưng gần giống linh vật như dùi trống,… tập với nhau. Chúng tôi tập để hợp nhịp cho khớp với tiếng hô của chủ lễ”, anh Chiến nói.
Anh Chiến cho hay, suốt 3 năm nay năm nào anh chị cũng được tín nhiệm thực hiện nghi thức “tình phộc” nên nhiều người gặp hay trêu đùa hoặc khi anh bán hàng ăn ở trên Bãi Bằng (Phú Thọ) cũng có người trêu nhưng hai vợ chồng quen rồi nên không ngại.
“Khi bán hàng ăn tại Bãi Bằng, nhiều người nhận ra hai vợ chồng trên báo chí cũng trêu đùa. Tuy nhiên, đây là lễ hội phồn thực, những người biết đều hiểu. Chỉ một số người tò mò, không biết, không hiểu mới nghĩ khác để trêu chọc thôi”, anh Chiến cười nói.
Anh Chiến thông tin thêm: “Sau khi làm nghi lễ, vợ chồng tôi cũng nhận được câu hỏi hai vợ chồng thực hiện nghi thức “tình phộc” có trượt cái nào không? Tôi trả lời: “Tôi bảo trúng là trúng, năm nay các ông đều được mùa” rồi mọi người cười vui với nhau”.
Chia sẻ về việc “tình phộc” trong miếu Trò, anh Chiến cho hay, khi vợ chồng anh thực hiện nghi thức “tình phộc”, đèn tắt nên rất tối. Khá nhiều người chen được vào miếu và không tránh khỏi chuyện có những bàn tay tò mò đưa ra. “Vì thế, tôi phải che chở cho vợ mình, xong một cái thì phải nép vào người tôi ngay”, anh Chiến nói.
Lễ hội “Linh tinh tình phộc” hay còn gọi là “Lễ hội Trò Trám” được tổ chức thường niên vào các ngày 11 và 12 tháng Giêng hằng năm. Tại lễ hội này, điểm hấp dẫn và thu hút sự quan tâm của du khách thập phương nhất đó là Trò Trám và Lễ mật tại miếu Trò (còn gọi là miếu Đụ Đị) - xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ.
Đây là lễ hội tôn vinh tín ngưỡng phồn thực của cư dân nông nghiệp, hiện đang được người dân ở đây trân trọng gìn giữ. Các nhà văn hóa cũng đánh giá đây là “lễ hội đáng quý”, mang đậm tính dân tộc, may mắn được khôi phục lại từ năm 1993.
Tuy nhiên, nếu là “người ngoài làng” hoặc chưa hiểu rõ về tín ngưỡng dân gian phồn thực… sẽ thấy lễ hội có phần “dung tục”.