Diện mạo hiện giờ của chiếc chuyên cơ Không lực Một (Air Force One) mang rất nhiều nét của thiết kế cổ điển đã xuất hiện từ năm 1962 do JFK và Raymond Loewy thiết kế.
Hơn 5 thập kỷ đã trôi qua, cùng với đó là 11 nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ, thiết kế cổ xưa đầy trang nhã ấy sắp được khoác lên mình chiếc áo mới dưới chỉ đạo của Tổng thống Donald Trump. Theo tờ Axios, ông Trump muốn “Mỹ hóa” chiếc Air Force One bằng cách sơn màu quốc kỳ Mỹ với các màu đỏ, trắng và xanh dương.
Trên thực tế, Không lực Một không phải là tên của chiếc chuyên cơ, mà là tên được đặt cho bất kỳ chiếc máy bay nào có nhiệm vụ chuyên chở Tổng thống Mỹ.
Dưới sự chỉ đạo thiết kế của lực lượng không quân, chiếc Boeing 747-200B đã được sửa sang lại và mang tên VC-25A. Luôn có hai chiếc chuyên cơ gần giống nhau như vậy trong trạng thái sẵn sàng phục vụ, chỉ khác về số hiệu đuôi: SAM 28000 và SAM 2009 (SAM là chữ viết tắt của Special Air Mission - Nhiệm vụ không quân đặc biệt).
Ngài John F. Kennedy và Lyndon Johnson cùng chiếc chuyên cơ mang màu cam đặc trưng của Không quân Mỹ. Ảnh: Getty Images
Cái tên “Air Force One” được sử dụng từ năm 1953, khi chiếc phi cơ chở Tổng thống Eisenhower (chiếc máy bay phản lực Lockheed C-121, hay còn được gọi là Columbine II) và một chiếc máy bay thương mại khác có cùng số hiệu đuôi 8610 đã bay trong cùng không phận, rất nguy hiểm.
Đến năm 1959, chiếc Boeing 707 - chuyên cơ chở Tổng thống đầu tiên được đưa vào hoạt động, và Eisenshower cũng là vị Tổng thống đầu tiên được ngồi trên đó. Khi ấy, Boeing 707 vẫn hoàn toàn là máy bay quân sự và được sơn màu đỏ, cam, đen tượng trưng cho không quân Mỹ.
Tổng thống Dwight Eisenhower cùng đệ nhất Phu nhân Mamie Eisenhower bước ra từ chiếc Columbine II, năm 1953. Ảnh: City of Marana
Sau đó, ông Raymond Loewy, một nhà thiết kế công nghiệp nổi tiếng đã làm việc với JFK, Jackie Kennedy và cho ra đời thiết kế mới của chiếc Boeing 707 (hay còn được Không quân gọi là C-137 Stratoliner, số hiệu đuôi SAM 26000) bởi Loewy cho rằng, chiếc chuyên cơ cần phải thể hiện được tinh thần của ngài Tổng thống chứ không phải là một chiếc máy bay quân sự có màu cam sặc sỡ.
Air Force One mang số hiệu đuôi SAM 26000 - chiếc chuyên cơ đầu tiên mang kiểu dáng thiết kế mới. Ảnh: Bảo tàng Không Quân Mỹ
Thiết kế mới ấy được đưa vào hoạt động năm 1962. Loewy là một trong những nhà thiết kế người Pháp thành công nhất thời bấy giờ, ông là chủ nhân của những thiết kế nổi tiếng như gói Lucky Strike, máy bán hàng tự động Coca-Cola, xe buýt Greyhound và logo của nhiều nhãn hàng như TWA, Exxon, Shell.
Chuyên cơ mang sắc xanh bọt biển
Dù những bản phác thảo ban đầu của Loewy có đôi chút màu đỏ, nhưng thiết kế cuối cùng thì lại không phải vậy. Theo đề nghị của JFK, màu xanh dương được dùng làm màu sắc chủ đạo. Theo chia sẻ của ông Sean Adams, một nhà thiết kế và cực chủ tịch Viện Nghệ thuật Đồ họa Mỹ: “Màu xanh dương và màu bạc được sơn ở nửa dưới làm cho chiếc phi cơ nhìn uy nghiêm và đẹp hơn”.
Chuyên cơ SAM 26000 được trưng bày tại Bảo tàng Không quân quốc gia Mỹ, thuộc Dayton, Ohio. Ảnh: Getty Images
“Màu xanh bọt biển ấy đã mang đến cho chiếc chuyên cơ một diện mạo tinh tế, hiện đại và thể hiện tinh thần lạc quan, mới mẻ, trẻ trung chứ không còn mang dáng vẻ của chiếc máy bay quân sự nữa. Một thiết kế hoàn hảo cho nhiệm kỳ của ngài Kennedy”, ông Adams nói thêm. Kiểu chữ Caslon được dùng trong bản Tuyên ngôn Độc cũng đã được dùng để thể hiện dòng chữ “Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ” trên thân máy bay.
Chiếc SAM 27000 trên đường băng Sân bay TSTC Waco, bang Texas ngay trước khi thực hiện những chuyến bay cuối cùng của mình vào năm 2001. Ảnh: Getty Images
Thiết kế ấy được sử dụng cho đến thời Tổng thống Bill Clinton, rồi được thay thế bởi một chiếc 707 khác vào năm 1972 và mang số hiệu đuôi SAM 27000. Chiếc SAM 27000 đã phục vụ 7 ngài Tổng thống: Richard Nixon, Gerald Ford, Jimmy Carter, Ronald Reagan, George H. W. Bush, Bill Clinton, và George W. Bush.
Cùng với sự hỗ trợ thiết kế nội thất của Đệ nhất phu nhân Nancy, việc cải tiến chiếc Air Force Once được tiến hành vào thời Tổng thống Reagan. Tuy nhiên, phải đến nhiệm kỳ ông George H.W.Bush năm 1990 thì chuyên cơ 747 mới được đưa vào sử dụng.
Nhìn chung, thiết kế của Raymond Loewy qua các thời kỳ vẫn gần như được giữ nguyên, chỉ có một chút thay đổi khi các dòng chuyên cơ 747 có kích thước lớn hơn.
Tổng thống Barack Obama trên chiếc Air Force One vào năm 2012. Ảnh: Getty Images
Không lực Một với tinh thần “Mỹ hóa” được sơn màu đỏ, trắng và xanh
Đầu tháng này, Không quân Mỹ đã chi 3,9 tỷ để mua 2 chiếc máy bay từ hãng Boeing làm chuyên cơ chở Tổng thống. 2 chiếc phi cơ này vẫn thuộc dòng 747 nhưng là phiên bản mới hơn mang số hiệu 747-8.
“Theo yêu cầu của Sở Mật Vụ Mỹ, để đảm bảo an toàn, những chiếc chuyên cơ chở Tổng Thống phải là máy bay 4 động cơ. Chiếc 747 cũng phục vụ nhiều không gian hơn cho Tổng Thống, các nhân viên và nhiều thiết bị hỗ trợ cho phép ông giữ liên lạc với toàn thế giới”, chuyên gia hàng không Gene Eisman chia sẻ.
Ông Trump trong văn phòng trên chiếc Air Force One tại Căn cứ sau khi kết thúc chuyến công tác tại Philadelphia vào tháng 1/2017. Ảnh: Getty Images.
Trong một bài phỏng phấn với CBS, ông Donald Trump phát biểu: “Diện mạo mới của chiếc Air Force One sẽ rất đáng kinh ngạc, là tiên phong trên toàn thế giới và sẽ được sơn màu đỏ, trắng và xanh”.
Tuy nhiên, “Nhà Trắng trên không” mới chưa thể đi vào hoạt động ngay, ít nhất là cho đến năm 2021. Bởi vậy, ông Trump còn có một sự lựa chọn nữa là sơn lại chiếc máy bay hiện đang được sử dụng với màu sơn mới.
Điều gì cũng có thể xảy ra bởi không có một quy tắc cố định nào cho thiết kế của chiếc Không lực Một. Ông Von Hardesty nói thêm: “Tôi rất thích thiết kế hiện giờ. Nhưng có lẽ Ngài Tổng thống muốn chiếc chuyên cơ phải thể hiện rõ được một tinh thần yêu nước Mỹ, và chắc chắn rồi, sắc đỏ, xanh và trắng chính là điều mà người ta nghĩ tới đầu tiên. Tôi chỉ mong rằng thiết kế mới sẽ được mọi người ủng hộ và không trở thành tâm điểm của những cuộc tranh luận trái chiều”.
