Trước những video, hình ảnh của Ya Ya ở sở thú Memphis (Mỹ), cộng đồng yêu động vật ở Trung Quốc rất lo lắng khi cô gấu trúc xuất hiện với cơ thể gầy gò, tiều tụy. Một làn sóng yêu cầu phía sở thú Mỹ trả YaYa về quê hương bùng lên mạnh mẽ trên mạng xã hội. Những nội dung như "Ya Ya tiếp tục xin ăn" và "chúng ta có thể làm gì để kho báu quốc gia trở về nhà" tiếp tục là những tìm kiếm hàng đầu trên Sina Weibo, nền tảng truyền thông xã hội của Trung Quốc.
Dù vậy, phía sở thú đã kịch liệt phủ nhận việc thiếu trách nhiệm cũng như ngược đãi hai con gấu trúc và đưa ra lời giải thích các vấn đề sức khỏe của Ya Ya. Nhưng vụ việc đã gây ra phản ứng dữ dội từ phía dư luận Trung Quốc, thậm chí còn dấy lên tranh cãi về cách Trung Quốc đã sử dụng gấu trúc như một công cụ ngoại giao trong nhiều thập kỷ.
Hugo Trương, một du học sinh Trung Quốc tại New York, cho biết anh rất lo lắng về sự an toàn của Ya Ya, vì vậy trong kỳ nghỉ năm mới, anh đã bay đến Memphis để thăm gấu trúc. "Tình trạng sức khỏe của Ya Ya rất kém, hình như đang bị bệnh ngoài da nghiêm trọng", Trương nói chia sẻ với tờ The New York Times.
Vào tháng 4/2003, Ya Ya từ Sở thú Bắc Kinh và Le Le từ Sở thú Thượng Hải đã đến Sở thú Memphis ở bang Tennessee của Hoa Kỳ như một phần của dự án nghiên cứu và bảo tồn chung giữa Hiệp hội Vườn bách thú Trung Quốc và sở thú Hoa Kỳ với một thời hạn thỏa thuận là 10 năm và được gia hạn thêm 10 năm nữa vào năm 2013.
Hôm 11/4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Uông Văn Bân cho biết một chuyên gia Trung Quốc và hai nhân viên tại sở thú Bắc Kinh đang làm việc với sở thú Memphis để chuẩn bị cho việc đưa “quốc bảo” trở về nước.
"Tình trạng tổng thể của Yaya tương đối ổn định. Phía Trung Quốc hiện đã sẵn sàng đón gấu trúc về nước", Uông Văn Bân nói.
Rebecca Winchester, phát ngôn viên của Vườn thú Memphis, cho biết sở thú luôn cung cấp dữ liệu sức khỏe cho phía Trung Quốc. Cô nói rằng bệnh di truyền của gấu trúc Ya Ya ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và làm cho lông của nó trở nên trông loang lổ, cân nặng hiện tại là 86kg, gầy hơn so với bình thường
Winchester nói, hình ảnh Ya Ya đi loanh quanh hàng rào là một chi tiết khác thu hút sự chú ý của truyền thông. Vào thời điểm đó, có thể là Ya Ya bị ảnh hưởng bởi hormone của thời kỳ động dục, và gấu trúc cái trải qua giai đoạn kích thích này mỗi năm một lần.
“Đầu tiên, thật khó để kiểm soát những luồng ý kiến về vấn đề của Ya Ya. Sự khác biệt ngôn ngữ và không thể tiếp cận sở thú Memphis để tận mắt chứng kiến là hạn chế rất lớn”, phát ngôn viên của Vườn thú cho biết.
Trong một báo cáo năm ngoái được công bố về những lo ngại trên mạng xã hội về sức khỏe của Ya Ya, các chuyên gia nghi ngờ rằng nó có bọ ve, mẹ của nó cũng bị bệnh da do bọ ve, vì vậy Ya Ya đã được điều trị.
Trước đó, ngày 21/12/2022, Vườn thú Memphis cho biết sẽ trả lại gấu trúc Ya Ya và Le Le cho Trung Quốc vào đầu năm tới, khi thỏa thuận cho mượn 20 năm giữa sở thú này và Hiệp hội Vườn bách thú Trung Quốc kết thúc. Nhưng đầu tháng 2/223 gấu trúc khổng lồ Le Le, bạn tình của Ya Ya, đã chết tại sở thú ở tuổi 25, gây ra sự phẫn nộ cực độ của dư luận trên toàn cầu vì nghi ngờ 2 con gấu trúc không được chăm sóc đúng cách.
Sau khi Le Le qua đời, Hiệp hội Sở thú Trung Quốc cho biết đã chuẩn bị sẵn sàng để Ya Ya trở về nhà. Dư luận Trung Quốc thể hiện sự vui mừng vì Ya Ya có thể quay về nơi nó được sinh ra.
Theo đoạn video ghi lại, sở thú Memphis đang chuẩn bị cho Ya Ya lên máy bay về nước, hành trang bao gồm: Một khoang oxy dành cho Ya Ya, một khoang cho người hộ tống cùng Ya Ya và một khoang là “chiếc tủ lạnh” cấp đông cơ thể của Le Le.
Sở thú Bắc Kinh đã tổ chức một buổi lễ chào mừng cho Ya Ya khi về đến quê hương.
Xem thêm: Chàng trai 24 tuổi 'hồi sinh' người bà đã mất bằng AI gây tranh cãi
