Jane sinh năm 1934 tại London, Anh quốc. Khi còn bé, bà được bố tặng cho một chú tinh tinh nhồi bông. Một người bạn của gia đình sợ rằng món đồ chơi lông lá đen xì này sẽ làm cho cô bé Jane khiếp đảm. Thế nhưng, Jane ngay lập tức có cảm tình với người bạn mới tên Jubilee của mình. Mối quan tâm đặc biệt tới loài linh trưởng cũng bắt đầu từ tình bạn đặc biệt này. Cho tới tận bây giờ, Jane vẫn giữ Jubilee trong tủ quần áo của mình.
Lớn lên, Jane (bên phải trong ảnh) có cảm tình đặc biệt với thế giới động vật và châu Phi. Năm 23 tuổi, bà đến thăm trang trại của một người bạn ở Kenya. Từ đây, bà xin được làm trợ lý cho Louis Leakey (bên trái trong ảnh) - một nhà khảo cổ học và tự nhiên học nổi tiếng rất thích nghiên cứu các loài linh trưởng.
Sau khi được trở thành một trong ba “thiên thần” nghiên cứu khoa học được Louis Leaky dìu dắt, Jane được Louis gửi tới làm việc tại Công viên Quốc Gia Gombe Stream, Tanzania.
Bà bắt đầu sinh sống luôn trong rừng để quan sát tập tính và tổ chức xã hội của tinh tinh. Dù trước đó bà chưa bao giờ được học hay tập huấn về các kỹ năng nghiên cứu cơ bản, nhưng Jane rất nỗ lực trong việc tự học hỏi, cải thiện kỹ năng cho mình.
Từ một cô gái trẻ không có tí kiến thức gì về khoa học, chỉ có niềm đam mê mãnh liệt với loài linh trưởng và “lục địa đen”, Jane đã tự mình vươn lên, dành nhiều thời gian bên cạnh bầy tinh tinh ở Tanzania và phát hiện ra được nhiều điều ở loài động vật này mà những nhà khoa học giỏi giang, có tiếng khác còn chưa tìm ra nổi.
Bà quan sát được rằng con người không phải giống loài duy nhất có cảm xúc mà tinh tinh cũng trải qua những cảm giác vui, buồn giống con người vậy. Trong ảnh, một chú tinh tinh đang âu yếm nắm chặt tay Jane.
Bà được chứng kiến tinh tinh biết ôm, hôn, vỗ vai, chọc ghẹo nhau - tất cả những điều này đều là hành động thường ngày con người thực hiện.
Các nhà khoa học đương thời cho rằng chỉ có con người mới biết sử dụng công cụ trong cuộc sống hàng ngày và rằng tinh tinh là loài ăn cây cỏ, không ăn các loài vật khác. Thì cô gái trẻ Jane khi đó đã chứng minh được điều ngược lại! Tinh tinh cũng biết tạo ra và sử dụng các công cụ để phục vụ cho nhu cầu của chúng.
Jane tận mắt nhìn thấy tinh tinh chọc một ngọn cỏ vào trong tổ mối, rồi rút ngọn cỏ có dính mấy con mối ra rồi đưa vào mồm ăn ngon lành.
Bà cũng phát hiện ra tinh tinh cũng có những mặt tối như con người vậy. Chúng cũng có thể trở nên khó chịu, hung dữ. Bà từng thấy một con tinh tinh cái giết chết một con cái khác trong bầy để thể hiện quyền lực, rồi bầy tinh tinh quây và quật chết một con khỉ dám tới gần lãnh địa của chúng.
Năm 28 tuổi, Jane được Đại học Cambridge, Anh - một trong những trường Đại học hàng đầu thế giới nhận vào để học bằng Tiến sĩ ngành Dân tộc học. Bà là một trong 8 người duy nhất được trường cho học Tiến sĩ mà trước đó không hề có bằng… Cử nhân.
Sau khi hoàn thành luận án có chủ đề về tinh tinh, Jane tiếp tục quay lại Tanzania để tìm hiểu loài động vật này. Trong suốt quá trình ở trong rừng, bà đã trở nên gần gũi với chúng tới mức chúng cho phép bà được sinh hoạt cùng bầy trong vòng 2 năm trời. Tới lúc Frodo một con tinh tinh đực vốn không ưa Jane lên làm thủ lĩnh của bầy, nó đã quyết định đuổi Jane ra khỏi cuộc sống của chúng. Từ đó, bà chỉ có thể đứng từ xa quan sát bầy tinh tinh này mà thôi.
Việc Jane thành công trong nghiên cứu về loài tinh tinh là kết quả tất yếu của lòng thương yêu, tôn trọng hết mực mà bà dành cho chúng. Trong khi giới khoa học lúc nghiên cứu tinh tinh chỉ gọi chúng bằng những con số vô hồn, thì Jane là người đầu tiên đặt tên cho chúng (Mike, Frodo, Goliath, Flo…). Đổi lại, chúng cho bà tới gần, kết thân với bà và giúp bà có thêm thông tin cho bài nghiên cứu.
Ngày nay dù đã ở tuổi 81 và không còn làm việc trong rừng nữa, nhưng Jane vẫn tiếp tục làm việc bằng cách di chuyển suốt 300 ngày trong một năm để diễn thuyết nhằm nâng cao nhận thức của con người về môi trường, về tự nhiên và các loài động vật. Bất kể đi tới nước nào, bà cũng mang theo một chú khỉ bông cầm quả chuối để giúp bà nhớ tới Jubilee - người bạn thân thiết khi xưa của bà.
