Bất kỳ thành viên nào của một băng đảng đường phố Latino bị tống vào trại giam hoặc nhà tù ở California đều phải tuân thủ các quy tắc và các mệnh lệnh của Mafia Mexico khi ở trong tù.
Với các đối thủ lâu năm, băng nhóm này còn có thể làm hòa. Chỉ huy Joseph Dempsey thuộc Sở cảnh sát trưởng hạt Los Angeles cho biết: “Những kẻ đó có khả năng biến các nhóm vốn là kẻ thù truyền kiếp trong lịch sử xã hội đen, hay đụng độ nhau ở các đường phố, thành đồng minh của mình khi những nhóm kia bị tống vào hệ thống nhà tù của chúng tôi”.
Mafia Mexico là băng đảng xã hội đen được Luis “Huero Buff” Flores cùng 13 tù nhân khác đang thụ án tại Trung tâm dạy nghề Deuel, bang California, Mỹ. thành lập vào những năm 1950. Tổ chức tội phạm này được đặt theo tên của những băng đảng lớn mạnh khác lúc bấy giờ, trong đó có tổ chức Mafia Mỹ. Dù mục đích ban đầu là để tự vệ trước tù nhân khác, sau 6 thập kỷ hoạt động, Mafia Mexico về sau đã gây ra nhiều tội ác khác như trộm cướp, tống tiền và sẵn sàng trừ khử những ai có ý định chống lại chúng.
Sam Quinones, cựu phóng viên Los Angeles Times từng ghi chép về Mafia Mexico và các băng đảng đường phố Latino (gốc châu Mỹ Latinh) ở California trong suốt 2 thập kỷ nói, sức mạnh của Mafia Mexico đã gia tăng lên vì “danh tiếng” độc ác kéo dài suốt 30 năm trong hệ thống nhà tù đã chiếm được lòng trung thành của các nhóm xã hội đen Latino trên khắp miền Nam California.
Quinones nói với Daily Beast: “Tầm ảnh hưởng và vai trò quan trọng của Mafia Mexico đối với khu vực Nam California hiện tại đã vượt xa qua các bức tường của nhà tù. Tôi nhận ra nhóm này gây ảnh hưởng tới nhiều thị trấn và cộng đồng không khác gì một thị trưởng. Chúng có sức ảnh hưởng rất lớn ở một số khu vực Nam California, đặc biệt là khu vực có nhiều người châu Mỹ Latinh sống - bằng việc tác động đến tỷ lệ tội phạm, các vụ giết người và cách thức bán thuốc”.
Hai bản cáo trạng liên bang được đưa ra vào ngày 23/5/2018 tại Los Angeles cho thấy sức ảnh hưởng của băng đảng Mafia Mexico trong các trại giam và nhà tù ở California.
Các tài liệu của tòa án cáo buộc các thành viên của Mafia Mexico đã phân chia quyền kiểm soát buôn bán ma túy đối với gần như mọi nhà tù trong bang, áp đặt “thuế vụ” và xử lý kỷ luật bạo lực đối với các tù nhân không tuân theo quy tắc băng đảng.
Một trong những bản cáo trạng đã mô tả hoạt động của băng đảng như là “một chính phủ bất hợp pháp” bên trong hệ thống nhà tù lớn nhất nước này. Hơn nữa, những văn bản này còn khẳng định rằng cảnh sát và những tên tội phạm khác, trong suốt bao nhiêu năm qua, đều nói rằng hệ thống kỷ luật và “đánh thuế” của băng nhóm đã vượt xa khỏi khuôn khổ các bức tường của các nhà tù bang và chạm tới gần như mọi cộng đồng ở khu vực Los Angeles, nơi các băng đường phố Latino hoạt động.
“Các thành viên của các băng đảng này mong đợi và tự hào thực hiện mệnh lệnh của thành viên Mafia Mexico để kiểm soát khu phố hoặc cơ sở giam giữ tội phạm, bởi vì làm việc cho Mafia Mexico đồng nghĩa là sẽ làm tăng vị thế và uy tín của thành viên trong băng đảng”, một trong các bản cáo trạng tiết lộ.
Chỉ huy Dempsey của Cảnh sát trưởng hạt Los Angeles nói: “Có rất nhiều cơ quan khác nhau tham gia điều tra. Bản chất của hoạt động của Mafia Mexico không chỉ liên quan tới các nhà tù và trại giam. Tầm ảnh hưởng của chúng còn vươn tới tận các con phố và các cộng đồng”.
Hai bản cáo trạng, một phần của cuộc điều tra kéo dài 3 năm, đã buộc tội tổng cộng 83 người với các cáo buộc giết người, cướp của, bắt cóc, tống tiền, buôn bán ma túy, giả mạo, rửa tiền và trộm cắp danh tính.
“Mafia Mexico dường như là băng đảng nhà tù quyền lực nhất ở California. Nó có ảnh hưởng đáng kể đối với nhiều băng đảng đường phố Tây Ban Nha ở Nam California”, Thom Mrozek, người phát ngôn của văn phòng luật sư Mỹ, nói.
Mrozek nói con số 13 là tượng trưng của Mafia Mexico. Nhiều tên tội phạm không những xăm ký hiệu này lên ngực mà còn đặt số 13 vào sau tên mình để thể hiện lòng trung thành với nhóm.
Toàn bộ số thành viên của Mafia Mexico được cho là không nhiều, khoảng 140 người và hầu hết trong số đó bị giam giữ ở các nhà tù ở California. Để trở thành một thành viên Mafia Mexico, đòi hỏi người “ứng tuyển” phải tạo dựng được tiếng tăm, “làm được những việc” cho băng đảng. Theo cáo trạng, “việc” ở đây là sẵn sàng giết người, tấn công kẻ thù, hỗ trợ tài chính cho thành viên của nhóm và tuân theo các quy tắc của băng đảng bên trong và ngoài nhà tù.
Cách thức “giật dây” trong tù
Để áp đặt quyền lực trong các nhà tù, Mafia Mexico dựa vào các thuộc cấp dưới, bao gồm những thành viên đáng tin cậy như kẻ ra lệnh chỉ điểm, kẻ đưa tin, kẻ thực hiện nhiệm vụ, kẻ buôn lậu và kẻ rửa tiền.
Không những thế, trong suốt quá trình điều tra của cảnh sát, các thành viên trong băng đảng đã dùng vợ, bạn gái và những người phụ nữ có ảnh hưởng khác, được gọi là “thư ký” đóng vai trò là người đi đường để truyền mệnh lệnh liên quan đến kỷ luật hay các thông tin nhạy cảm. Thậm chí một bị cáo có tên trong bản cáo trạng là một luật sư đã bị buộc tội sử dụng đặc quyền luật sư-khách hàng của mình để truyền đạt các thông điệp và mệnh lệnh liên quan đến hoạt động tội phạm của băng đảng.
Bản cáo trạng của các nhà chức trách còn giải thích các hệ thống “thu thuế” sau song sắt, trong đó còn có cả việc mọi tù nhân Latino đều bị yêu cầu phải đóng góp một phần trăm chi tiêu cho thức ăn và vệ sinh vào một “quỹ” tạo thêm thu nhập cho thành viên Mafia Mexico.
Các hồ sơ tòa án nói rằng trong hệ thống phân cấp băng đảng nhà tù, các tù nhân Latino được chia thành 3 loại: Sureños, một thuật ngữ dành cho các thành viên băng đảng Latino trung thành với Mafia Mexico; Paisas, công dân Mexico không có liên kết với băng đảng; và Cư dân, những người gốc Mỹ Latinh và, giống như Paisas, không có liên kết với băng đảng.
Bên cạnh đó,1/3 số thuốc “tuồn” vào các nhà tù Los Angeles phải được tách ra và chia cho thành viên cấp cao của băng đảng. Nếu người này quyết định bán phần ma túy thứ 3 thì các tù nhân khác sẽ bị cấm bán cho đến khi thuốc của hắn được bán hết.
Quinones nói rằng, Mafia Mexico đã bắt đầu sửa đổi phần nào cách thức hoạt động của mình khoảng 10 năm trước. Chúng yêu cầu các cộng sự hoạt động chìm hơn ở khu vực Los Angeles, ít bạo lực hơn, ít xuất hiện hơn và tập trung chủ yếu vào việc tăng thu nhập béo bở từ buôn bán ma túy và trộm cắp danh tính .
“Những băng đảng này đã trở thành những thành phần tổ chức kinh doanh nhiều hơn là những gì chúng thường làm trong suốt nhiều năm, vốn là những hoạt động gây kinh hoàng, tàn phá cả một khu vực và là một vấn đề lớn trong nhiều thập kỷ”, ông Quinones nói. “Một mặt, chúng không tồn tại vì bạn đi xung quanh những khu phố và chả thấy bóng dáng đâu nữa. Nhưng không có nghĩa là chúng không hoạt động”.