Băng đảng Tiny Rascal. Ảnh: unitedgangs.com
Jonathan Tieu, 20 tuổi, Bac Duong, 43 tuổi, và Hossein Nayeri, 37 tuổi hôm 22/1 trốn thoát một nhà tù ở thành phố Santa Ana sau khi cắt đứt ít nhất 4 lớp lưới sắt. Trong đó, tù nhân gốc Việt Jonathan Tieu là thành viên của Tiny Rascal (TRG, tạm dịch Côn đồ Tí hon), băng đảng đường phố và tội phạm có tổ chức đặt địa bàn chính tại Long Beach, California, Mỹ.
TRG được coi là băng đảng đường phố gốc Á lớn nhất tại Mỹ. Phần lớn thành viên là người gốc Campuchia. Việc thiếu kiến thức về văn hóa, và hạn chế về ngôn ngữ đã tạo ra rào cản, khiến họ không hòa nhập được vào cộng đồng.
Theo Press Democrat, vào giữa những năm 1980, một trận ẩu đả giữa một sinh viên gốc Latin và một người di dân Campuchia ở Long Beach đã dẫn đến sự hình thành của Tiny Rascal. Các thanh niên di dân Campuchia thành lập các băng đảng đường phố để bảo vệ lẫn nhau.
Tuy xuất phát điểm là một băng đảng người Campuchia, vào đầu những năm 1990, TRG đã thu nhận cả người dân tộc khác và phụ nữ. Chúng có nhiều thành viên là người gốc Việt, Lào, Philippines, Hàn, Samoa, Hmong, Tây Ban Nha, Caucasia và người Mỹ gốc Phi. Theo seri phim tài liệu Gangland, đến năm 2014, nhóm này có khoảng 10.000 thành viên.
Các thành viên trong nhóm thường xăm hình và cạo đầu. Hình xăm phổ biến nhất là chữ “TRG”, hoặc hình ba dấu chấm hay 5 dấu chấm. TRG chọn màu xám làm màu đại diện. Nhóm có sự hiện diện ở nhiều nơi trên nước Mỹ, như Washington, Oregon, Hawaii, Alaska, Colorado, Nevada, Missouri, Kansas, Massachusetts, Texas, Georgia, California, New York và cả nước láng giềng Canada.
Theo Police Magazine, TRG tham gia vào một loạt các hoạt động tội phạm như tống tiền, cướp tài sản, trộm cắp, đòi tiền bảo kê, và giết người. Các thành viên lâu năm của nhóm còn tỏa chân rết vào thế giới tội phạm có tổ chức. Chúng duy trì quan hệ với một băng đảng Đông Nam Á có tên Asian Boyz, đồng thời liên minh với các tổ chức thuộc Hội Tam Hoàng của Trung Quốc như Bóng Ma, có địa bàn chính tại New York. TRG cũng tham gia vào các hoạt động tội phạm quy mô lớn như buôn ma túy, buôn vũ khí, mại dâm và cờ bạc bất hợp pháp. Nhóm được tin là sở hữu thuốc nổ C-4 (thuốc nổ dẻo có sức công phá bằng 1,34 lần so với TNT) và lựu đạn.
Một phương pháp phổ biến để gia nhập TRG là “so găng” với hai hoặc ba thành viên băng đảng trong một khoảng thời gian nhất định. Trận đánh chỉ mang tính tượng trưng, để kiểm tra xem người muốn gia nhập có đủ gan và quyết tâm hay không.
Phụ nữ có thể gia nhập TRG bằng cách quan hệ tình dục với một số thành viên. Nhiều “nữ quái” chọn hình thức này vì nó ít bạo lực. Đôi khi số lượng bạn tình được quyết định bằng cách tung xúc xắc.
Thành viên TRG từ các bang khác nhau trên nước Mỹ còn liên kết để phạm tội. Tháng 7/1995, hai người trong một gia đình gốc Việt đã bị sát hại trong một vụ đột nhập, cướp tài sản tại Sacramento, California. Cơ quan hành pháp Sacramento xác định 4 thành viên TRG dính líu đến vụ việc. Một tên từ Portland, Oregon, ba kẻ kia đến từ California.
(Từ trái sang) Ba tù nhân vượt ngục Bac Duong, Hossein Nayeri và Jonathan Tieu. Ảnh: AP
Theo OC Weekly, TRG và đồng minh của nhóm là Hellside có thù hằn với các băng đảng gốc Việt như Viet Together (VT) , Power of Viet (POV) và Asian Family (AF). Hai bên thường phá hoại nhà cửa của đối phương ở Westminster, Garden Grove, Fountain Valley và Santa Ana.
Vào đêm 20/3/2011, các thành viên TRG tiệc tùng chè chén rồi lên kế hoạch phục kích nhóm đối thủ. Họ lái xe đến một quán karaoke ở Little Saigon, nơi các phần tử VT, POV và AF thường lui tới. Chúng dùng khoảng 7 chiếc xe để chặn bãi đỗ xe, nhằm ngăn người thoát thân.
Sau khi hai bên lời qua tiếng lại, một chiếc SUV chở thành viên VT, POV và AF đã phá vòng vây và chạy trốn, nhưng TRG đuổi theo và bắn 3-5 phát súng. Thành viên POV Scottie Bui, 19 tuổi, chết còn một tên khác bị thương nặng. Kẻ vượt ngục Jonathan Tieu, khi đó 16 tuổi, là một trong số những phần tử TRG dính líu đến vụ việc này. Y sau đó bị bắt giam và ngồi tù từ tháng 10/2013 với các tội danh giết người, âm mưu giết người và nã súng vào một nhà dân.
