Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện có 131 trường hợp được xác nhận mắc bệnh đậu mùa khỉ, với 106 ca nghi ngờ, ở 19 quốc gia bao gồm Mỹ, Anh, Úc, Áo, Bỉ, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp và Ý.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 vẫn đang diễn ra, các ca nhiễm đậu mùa khỉ gần đây làm dấy lên những cảnh báo. Mặc dù đậu mùa khỉ và Covid-19 là hai bệnh hoàn toàn khác nhau, không chỉ về nguồn gốc mà còn về mức độ nghiêm trọng, một số triệu chứng có thể trùng lặp.
Theo các chuyên gia, cả Covid-19 và bệnh đậu mùa khỉ đều có thể gây ra các vấn đề về da, gồm các triệu chứng như phát ban. Vì vậy, làm thế nào để chúng ta phân biệt giữa hai bệnh này?
Mức độ lây nhiễm
Coronavirus mới hay Covid-19 là một bệnh đường hô hấp do SARS-CoV-2 gây ra hội chứng hô hấp cấp tính. Ngược lại, bệnh đậu mùa ở khỉ có liên quan đến chi Orthopoxvirus trong họ Poxviridae.
Theo WHO, bệnh nhiễm trùng virus SARS-CoV-2 lây lan từ người này sang người khác khi tiếp xúc trực tiếp, tức là qua các giọt bắn của người bị nhiễm bệnh. Còn bệnh đậu mùa khỉ có thể lây lan qua tiếp xúc gần gũi, với chất dịch cơ thể, tổn thương trên da hoặc niêm mạc, bề mặt chẳng hạn như trong miệng hoặc cổ họng.
Về mức độ nghiêm trọng của bệnh đậu mùa khỉ, Kurt Krause, giáo sư hóa sinh Đại học Otago trong một cuộc phỏng vấn với Newshub cho biết: "Bệnh đậu mùa khỉ có thể nghiêm trọng nhưng nói chung, các đợt bùng phát xảy ra liên quan đến vài trăm người và không dễ dàng truyền từ người này sang người khác". Ông nói thêm rằng bệnh đậu mùa khỉ có tỷ lệ tử vong khoảng 1%.
So sánh nó với Covid-19, ông nói: "Có vẻ như các ca mắc là chủng Tây Phi, vì vậy nó sẽ ở nhóm thấp hơn, nhưng nó rất khác với virus corona ở chỗ nó ít lây truyền hơn nhiều và một khi bạn mắc phải đến giai đoạn phát ban, bệnh mới khá rõ ràng. Tỷ lệ tử vong khi mắc Covid-19 là khoảng một phần ba đến một nửa phần trăm tùy thuộc vào chủng nào. Chủng Omicron ít hơn một chút".
Triệu chứng
Một trong những dấu hiệu chính của bệnh đậu mùa khỉ được cho là phát ban. Tương tự, Covid-19 có thể dẫn đến các vấn đề về da cùng các triệu chứng khác bao gồm sốt, mệt mỏi, ho và các vấn đề về đường tiêu hóa.
Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia của Vương quốc Anh (NHS), vì bệnh đậu khỉ thuộc họ thủy đậu nên phát ban liên quan đến bệnh này cũng có thể bị nhầm lẫn với bệnh thủy đậu. Do đó cần xác định phát ban có phải do bệnh đậu mùa khỉ hay không.
Theo Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh (UKHSA), phát ban có thể phát triển, thường bắt đầu trên mặt, sau đó lan sang các bộ phận khác của cơ thể bao gồm cả bộ phận sinh dục.
“Phát ban thay đổi và trải qua các giai đoạn khác nhau, và có thể trông giống như bệnh thủy đậu hoặc bệnh giang mai, trước khi hình thành vảy, sau đó sẽ rụng”, UKHSA cho hay.
Phát ban do đậu mùa khỉ thường bắt đầu như một nốt nổi lên, biến thành những mụn nước nhỏ chứa đầy chất lỏng, được gọi là mụn nước, hoặc với chất lỏng màu vàng, được gọi là mụn mủ. Những mụn nước nhỏ này sau đó có thể dần dần tạo thành vảy, khô dần và rụng.
Phát ban do Covid-19 có thể được chia thành hai loại, đó là phát ban dạng gai và phát ban dạng thường. Theo ứng dụng Nghiên cứu các triệu chứng ZOE của Vương quốc Anh, phát ban nhiệt xuất hiện dưới dạng mụn đỏ ngứa.
“Nó có thể xảy ra ở bất cứ đâu trên cơ thể, thường bắt đầu xung quanh khuỷu tay hoặc đầu gối cũng như mặt sau của bàn tay và bàn chân”, cơ quan y tế chia sẻ. “Đôi khi nó có thể đóng vảy, chảy nước mắt hoặc hình thành mụn nước và không có xu hướng ảnh hưởng đến da mặt".
Đối với phát ban dạng thường, chúng có thể phát sinh ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, bao gồm cả mặt.
Ứng dụng ZOE cho biết, phát ban này cực kỳ ngứa và thường bắt đầu với ngứa dữ dội ở lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân, đồng thời có thể gây sưng môi và mí mắt.
Các triệu chứng Covid-19 thường gặp bao gồm sốt, đau họng, ho, mệt mỏi, chảy nước mũi, đau khớp, nhức đầu, khó thở, đau ngực, mất khứu giác và vị giác và các vấn đề về đường tiêu hóa.
Mặc dù các triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ tương tự như bệnh đậu mùa, nhưng theo WHO, đau đầu, sốt, ớn lạnh, đau họng, khó chịu, mệt mỏi và nổi hạch là một số dấu hiệu phổ biến của bệnh đậu mùa khỉ.
