Nhật Bản là đất nước trọng nguyên tắc, nền văn hóa nơi đây bắt buộc tất cả mọi người phải thống nhất theo khuôn mẫu và không chấp nhận bất kỳ trường hợp ngoại lệ nào. Những sai lệch nhỏ nhất đi lệch với tiêu chuẩn đôi khi còn nhận về nhiều chỉ trích bảo thủ.
Chủ nghĩa hoàn hảo của người Nhật được rèn luyện từ khi họ còn ngồi trên ghế nhà trường. Chính vì thế, trường học tại xứ sở Mặt trời mọc áp dụng những quy định nghiêm khắc và khá khác biệt với các quốc gia khác trên thế giới.
Quy định gắt gao về tóc tai
Trường học Nhật Bản quy định rất gắt gao về đầu tóc. Đối với nữ tóc dài phải buộc gọn gàng, độ dài của phần mái phía trước lấy hàng chân mày làm chuẩn. Trong khi đó, nam sinh tuyệt đối không được để tóc dài, lúc nào cũng phải thật chỉnh chu và gọn gàng khi có mặt tại lớp.
Tất cả học sinh Nhật bị cấm không được thay đổi màu tóc. Nhà trường có quyền yêu cầu học sinh đưa ra bằng chứng là những bức ảnh trong quá khứ để chứng minh màu tóc tự nhiên. Một vài trường hợp ít nghiêm trọng hơn, phụ huynh có thể chỉ cần xác minh bằng văn bản có chữ ký để khẳng định tóc của con không bị can thiệp bởi bất kỳ hóa chất nào.
Chưa hết, một số trường quy định nghiêm ngặt hơn yêu cầu học sinh nước ngoài phải nhuộm tóc lại để phù hơp và đồng bộ hóa với bộ phận bạn bè còn lại. Có thể nói đây là một trong những quy định trường học khắc nghiệt nhất so với các quốc gia khác trên thế giới.
Không được thay đổi diện mạo tự nhiên
Ngoài vấn đề tóc tai thì quy định này có nghĩa là học sinh phải giữ nguyên hiện trạng vẻ ngoài của mình từ gương mặt đến ngoại hình. Học sinh không được trang điểm, sơn móng tay, đeo kính áp tròng… nếu lỡ may sở hữu hàng lông mày rậm như sâu róm cũng không được phép đụng vào cắt tỉa.
Học sinh phải tự dọn vệ sinh lớp
Ở trường học Việt Nam, mỗi tuần đều phân công trực nhật thay phiên giữ vệ sinh lớp thì Nhật Bản chủ trương không thuê nhân viên lao công. Thay vào đó, giáo viên và các em học sinh sẽ đảm nhận công việc dọn dẹp phòng học, hành lang, lau sàn nhà và thậm chí chùi nhà vệ sinh hằng ngày.
Quy định này rèn luyện cho các em thói quen giữ vệ sinh nơi công cộng. Học sinh sẽ chẳng bao giờ dám vứt rác bừa bãi hay trét kẹo cao su lên bàn ghế nếu không muốn mất cả ngày để ngồi cạy chúng ra.
Không được đi học muộn
Chúng ta thường thắc mắc vì sao người Nhật vô cùng đúng giờ bởi lẽ họ đã được rèn luyện từ khi còn rất nhỏ. Giờ học của hầu hết các trường tại đây là 8 giờ 30 phút, học sinh bằng mọi cách phải có mặt tại trường đúng giờ. Nếu đi học muộn quá 5 lần, hình phạt dành cho học sinh ấy là: đến trước giờ, dọn vệ sinh lớp suốt một tuần sau đó. Người Nhật ý thức được rằng thói quen đúng giờ thể hiện sự tôn trọng người khác lẫn chính bản thân họ.
Không được tự ý thay đổi đồng phục trường
Đồng phục đi học phải được mặc đúng như quy định ngay cả khi các em rời khỏi trường về nhà. Học sinh không được phép thay đổi đồng phục của mình như “xẻn” bớt độ dài váy (khoảng cách giữa váy và đầu gối được quy định chuẩn đến từng cm) hoặc phụ kiện trang trí lên đồng phục cũng bị cấm.
Áo khoác hoặc áo len bên ngoài của học sinh bắt buộc phải là màu tối như màu da, xanh navy, đen, hoặc xám. Đồng thời, trang sức cũng bị cấm tại trường học Nhật Bản. Một số ngôi trường còn có quy định riêng về tất. Nếu mang tất quá ngắn và không che được mắt cá chân, học sinh sẽ bị phạt.
Không được hẹn hò
Giới trẻ thế giới thời nay có xu hướng yêu sớm nhưng việc này lại bị cấm tuyệt tại Nhật Bản. Học sinh trung học không được phép hẹn hò hoặc có mối quan hệ tình cảm nào khác ngoài bạn bè. Sở dĩ đưa ra quy định này là để các em không bị phân tán tư tưởng và tập trung 100% sức lực vào chuyện học hành.
Nghỉ hè chỉ vỏn vẹn 5 - 6 tuần
Ba tháng hè chỉ là quan niệm của một vài quốc gia trên thế giới. Ở Nhật Bản, nghỉ hè của học sinh chỉ kéo dài từ 5 đến 6 tuần, thường bắt đầu từ ngày 20/7 đến cuối tháng 8. Trong thời gian đó, học sinh cũng có thể tiếp tục đến trường để học, làm bài tập, hoặc tham gia các câu lạc bộ của trường.
Cấm không được sử dụng điện thoại trong giờ học
Trường học Nhật Bản không cấm học sinh mang theo điện thoại đến trường nhưng chỉ được sử dụng ở một số khu vực và thời gian nhất định như bãi giữ xe, trước cổng trường, giữa giờ giải lao hoặc chuyển tiết. Nhưng tuyệt đối không được sử dụng điện thoại trong giờ học.