Hoàng Xuân Vinh sinh tại quê ngoại Sơn Tây, Hà Tây (cũ). Năm anh lên ba tuổi, mẹ mắc bệnh nan y qua đời. Sau biến cố đó, anh cùng người em một tuổi được bố đưa về sống trong một căn hộ nhỏ trên phố Thuỵ Khuê, Hà Nội.
Hết tang, bố Xuân Vinh đi thêm bước nữa. May mắn anh được người mẹ thứ hai hết lòng thương yêu, gia đình nhờ đó cũng êm ấm. Nhưng rồi, ngay trước thời điểm Xuân Vinh lập gia đình, bà mắc bệnh ung thư và qua đời. Xạ thủ sinh năm 1974 bảo anh “mồ côi mẹ tới hai lần”.
Hoàng Xuân Vinh (giữa) vượt qua đối thủ chủ nhà Wu (trái) và Pang Wei của Trung Quốc để giành HC vàng. Ảnh: Quang Dũng
Còn về nghiệp bắn súng, Xuân Vinh cho rằng đó là cái duyên tiền định. Từ bé xạ thủ số một Việt Nam đã có ước mơ được nối nghiệp nhà binh của bố. Vì vậy năm 1991 anh quyết định nhập ngũ rồi thi vào trường sỹ quan công binh.
“Sau khi tốt nghiệp, tôi được giao chỉ huy một đơn vị tại Lữ đoàn công binh 239 ở Thường Tín. Chính tại nơi đây tôi đã bén duyên với bắn súng. Là sỹ quan nên tôi thường xuyên tập bắn. Tôi bắn đủ các loại súng như CKC, K54, AK… Lãnh đạo đơn vị thấy tôi bắn tốt nên đưa vào đội để thi các giải phong trào. Năm 1998, nhờ thành tích xuất sắc tại giải bắn súng toàn quân, tôi được chọn vào đội bắn súng của quân đội, tới năm 2001 thì gia nhập đội tuyển quốc gia. Tuy nhiên, tới tận năm 2004 tôi mới coi bắn súng là nghề nghiệp cuộc đời, thực sự chuyên tâm và dốc sức cho nó”, Xuân Vinh kể lại.
Theo nghiệp bắn súng nhưng Hoàng Xuân Vinh bị cận thị.
Hỏi Xuân Vinh bí quyết để trở thành một trong những xạ thủ hàng đầu thế giới, anh bảo đó là đam mê tột đỉnh: “Tôi khi nghỉ có thể đi chơi, uống café, hút thuốc… Nhưng khi tập huấn, thi đấu giải, tôi bỏ hết. Tôi luôn tập trung tối đa, trong đầu chỉ có bắn súng, không làm bất cứ điều gì khác. Đây là nguyên tắc mà mất rất nhiều thời gian tôi mới tu tập được”.
Xuân Vinh thậm chí từng xác định theo nghiệp bắn súng là chấp nhận giảm tuổi thọ. Mỗi ngày, anh nâng súng khoảng 400 lần, phải nín thở bóp cò, nợ oxy, ảnh hưởng đến tim mạch. Thêm đó là tinh thần luôn căng thẳng cao độ. Tuy nhiên, anh không hề tiếc nuối điều đó. Điều khiến xạ thủ vừa giành HC vàng Olympic 2016 trăn trở là việc anh đi tập huấn, thi đấu quanh năm, khiến vợ con chịu thiệt thòi.
“Cái mất lớn nhất khi tôi theo bắn súng đó là thời gian dành cho gia đình. Tôi mồ côi mẹ từ khi ba tuổi nên hiểu rõ con cái thiếu thốn tình cảm khổ sở thế nào. Tôi muốn dành cho con mình nhiều thời gian nhưng không thể. Là vận động viên, dự nhiều giải, tôi đi suốt, có khi cả vài tháng mới về nhà một lần. Có năm tôi đi thi đấu tới tận 14h chiều ngày 30 Tết mới hạ cánh xuống sân bay Nội Bài. Về tới nhà là 16h, tôi dội qua người chút rồi vội vàng đưa vợ con đi sắm cành đào, làm mâm ngũ quả”, Xuân Vinh kể.
Anh bảo tội nhất là vợ, phải vất vả một mình chăm lo cho gia đình. Anh đi thi đấu, giành vinh quang, lên báo, lên truyền hình nhưng người phụ nữ không cần những thứ đó, cái họ cần là một người đàn ông chia sẻ mọi việc trong cuộc sống.
Thành tích của Hoàng Xuân Vinh
- HC vàng đồng đội tại SEA Games 21, 22, 24. HC vàng cá nhân SEA Games 24, 26.
- HC đồng đồng đội ASIAD 2006.
- HC vàng cá nhân giải vô địch súng hơi châu Á năm 2012.
- HC vàng Cup bắn súng thế giới 2013, 2014.
- HC vàng Olympic Rio 2016.
