Ngay sau khoảnh khắc thủ môn Văn Toản mắc sai lầm thì Đinh Xuân Việt chia sẻ rằng: “Trong bóng đá luôn có lỗi nhất là vị trí (thủ môn) của chúng ta. Những người trong nghề họ luôn biết điều đó và phải tự học cách vượt qua sai lầm ngớ ngẩn…
Cuộc chơi của những thằng đàn ông thì không có chỗ cho sự yếu đuối và luôn phải đứng lên sau khi ngã nhé, Nguyễn Văn Toản”.
Đinh Xuân Việt là người gác đền lớn tuổi nhất ở V.League (sinh năm 1983). Anh có từ nghề gần bằng tuổi đời của Văn Toản. Xuân Việt chỉ bảo và chứng kiến đứa em trưởng thành từ thời còn chơi bóng ở CLB Hải Phòng.
Trong bóng đá, thủ môn là cầu thủ đứng cuối cùng trong đội hình, quyết định thắng thua, thậm chí được ví là 30% sức mạnh của đội bóng. Họ chịu áp lực nhất và ít được ngợi khen nhất. Sự tàn nhẫn là lời khen như gió thoảng qua, còn tiếng chê có thể phá huỷ cả sự nghiệp một thủ môn.
Ở một trận đấu, tiền đạo có thể bỏ lỡ 3-4 cơ hội, sau đó ghi 1 bàn và được ca ngợi như người hùng. Nhưng thủ môn cứu thua 10 lần và 1 lần mắc sai sót dẫn đến bàn thua thì bị chê trách. Ví dụ Tiến Linh “ném đi” một loạt tình huống ngon ăn trước U23 Malaysia, và ghi 1 bàn thắng thì anh được khen là người đưa U23 Việt Nam vào chung kết SEA Games 31. Ngược lại, thủ môn Malaysia cứu thua xuyên suốt cả trận nhưng bị gọi “tội đồ” khi mắc lỗi ở tình huống Tiến Linh ghi bàn.
Cùng thời với lứa Công Phượng, Phí Minh Long bây giờ chẳng còn được nhiều người nhắc đến, khi sự nghiệp bị vùi lấp bởi 2 sai lầm trong trận thua Thái Lan 0-3 ở SEA Games 29. Những sự chỉ trích đã góp phần khiến cho Minh Long không thể tìm lại chính mình.
Bùi Tấn Trường, Nguyên Mạnh phải mất vài năm để trở lại đội tuyển Việt Nam. Họ cũng từng rơi vào cảnh bị chỉ trích và “tạm đóng” cánh cửa lên ĐTQG.
Sự thiếu công bằng với một thủ môn không chỉ giới hạn ở bóng đá Việt Nam. Trên thế giới, những người gác đền cũng nhận sự bất công. Sự tôn vinh ở các danh hiệu là ví dụ. Neuer có một hành trình phi thường đưa tuyển Đức đến chức vô địch World Cup 2014 nhưng bại tướng của anh - Messi giành danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất giải. Cùng năm đó, Ronaldo giành QBV thế giới dù Đức đánh bại Bồ Đào Nha 4-0, thậm chí Ronaldo trắng tay về danh hiệu tập thể và Bồ Đào Nha về nước sau vòng bảng World Cup. Lịch sử bóng đá Việt Nam cũng chỉ có mỗi thủ môn Dương Hồng Sơn giành được QBV Việt Nam.
Bóng đá thế giới thay đổi theo từng ngày về chiến thuật. Thủ môn không chỉ bắt giỏi mà còn xử lý bóng bằng chân tốt, khi nhiều đội luân chuyển bóng từ vị trí thủ môn. Nhưng có một điều không bao giờ thay đổi, đó là thủ môn phải cao to.
Ở vòng loại cuối cùng World Cup 2022, HLV Park Hang Seo luân phiên dùng Văn Toản và Tấn Trường khi Văn Lâm vắng mặt. Nguyên Mạnh dự bị. Nhưng đến giải AFF Cup vào cuối năm ngoái, Nguyên Mạnh bắt chính. Sự khác biệt ở chiều cao, khi Việt Nam gặp các đối thủ châu Á thì ông Park ưu tiên thủ môn cao to để chống bổng.
Ở khâu tuyển chọn và đào tạo cầu thủ trong bóng đá, điều kiện đầu tiên của một đứa trẻ muốn làm thủ môn là phải cao to. Nhưng tuổi nghề thủ môn thuộc diện dài nhất, và hiếm có sự thay đổi khi tất cả HLV đều ưu tiên sự ổn định nơi khung gỗ. Chúng ta có thể thấy các vị trí khác thường được thay đổi trong mỗi trận đấu, nhưng thủ môn chỉ được thay lúc chấn thương hoặc ưu tiên để bắt phạt đền.
Thủ môn Neuer bắt cho Bayern Munich từ mùa bóng 2011-2012 đến nay. Trong suốt một thập kỉ, Neuer luôn bắt chính và chỉ có sự thay đổi khi anh bị chấn thương hay cuộc đua vô địch đã kết thúc. Alexander Nuebel - thủ môn tài năng xuất chúng đến Bayern Munich với lời hứa hẹn sẽ thay Neuer, rốt cuộc anh phải sang Monaco để cứu vãn sự nghiệp. Còn bao giờ anh trở lại thế chỗ Neuer thì không ai biết. Có thể lúc Neuer giải nghệ thì Nuebel đã không còn cơ hội bắt chính cho Bayern.
Nhìn một loạt câu chuyện kể trên để thấy trong bóng đá, thủ môn là vị trí quan trọng nhất nhưng khó nhất, chịu áp lực nhất và bị đối xử bất công nhất.
Và chúng ta rõ ràng có nhiều lý do để cảm thông cho sai lầm của thủ môn Văn Toản. Có thể ngay thời điểm xảy ra bàn thua thì trách vì một lỗi sơ đẳng nhưng lúc này cần cảm thông và rộng lượng với Văn Toản, tránh để câu chuyện đi xa làm ảnh hưởng đến cả tương lai của Toản.
