Ngày nay, tinh trùng đã trở thành một thuật ngữ rất phổ thông và được hàng tỷ người biết tới. Tuy nhiên, lùi lại những năm 1.600 thì đây quả là một phát kiến mới lạ và mang tính lịch sử.
Theo định nghĩa, tinh trùng (tiếng Anh spermatozoon) là tế bào sinh sản của nam giới, mang bộ nhiễm sắc thể đơn bội, 23 nhiễm sắc thể. Tinh trùng là tế bào đơn bội, nó kết hợp với tế bào trứng để tạo thành hợp tử.
Sự kết hợp giữa trứng và tinh trùng đã tạo nên sự sống.
Như vậy hợp tử là 1 tế bào có trọn vẹn bộ nhiễm sắc thể và sẽ trở trành phôi thai. Tinh trùng đóng góp 1/2 thông tin di truyền cho thế hệ con. Ở động vật có vú, tinh trùng quyết định giới tính của con con. Vì tế bào trứng luôn mang nhiễm sắc thể X nên tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y sẽ tạo ra con con là giống đực (XY) và tinh trùng mang nhiễm sắc thể X sẽ sinh ra con cái (XX).
Điều khiến bạn ngạc nhiên là tế bào tinh trùng lần đầu được phát hiện không phải bởi một Giáo sư hay Tiến sĩ lừng danh mà là do sinh viên của Antonie van Leeuwenhoek tìm thấy vào năm 1677.
Người đầu tiên phát hiện ra tinh trùng là một sinh viên.
Đến hiện tại, gần như không có tài liệu ghi chép về chân dung sinh viên này. Người tiếp theo có công lao đóng góp trong việc tiếp tục nghiên cứu về tinh trùng là Antonie van Leeuwenhoek (sinh 24 tháng 10 năm 1632 -30 tháng 8 1723 tại Delft, Hà Lan) là một thương gia, một nhà khoa học người Hà Lan. Ông được coi là cha đẻ của ngành vi sinh vật học và được coi là nhà vi sinh vật học đầu tiên trên thế giới.
Dù chưa một lần ngồi ở giảng đường Đại học và trong suốt 90 năm còn sống, ông chỉ ra khỏi Hà Lan hai lần, một lần đi Antwerp và một lần đi Anh nhưng cùng với chiếc kính hiển vi trên tay, nhà khoa học này đã phát hiện ra rất nhiều điều thú vị. Van Leeuwenhoek cũng là người đầu tiên ghi lại các quan sát bằng kính hiển vi những sợi cơ bắp, vi khuẩn, tinh trùng, dòng chảy của máu trong huyết mạch.
Tinh trùng có ý nghĩa quyết định đến giới tính của thai nhi.
Phát hiện tinh trùng của Antonie van Leeuwenhoek khi đó đã làm dư luận thế giới xôn xao suốt một thời gian dài vì trước đó, nhiều người quan niệm trách nhiệm sinh nở và quyết định giới tính con cái phụ thuộc hoàn toàn vào người mẹ. Cùng với phát hiện mới, Antonie van Leeuwenhoek cho rằng tinh trùng có vai trò chủ yếu trong việc tạo ra sự sống.
