Thần Chết chưa bao giờ thất nghiệp
Khách nước ngoài sang Việt Nam vẫn chẳng thế nào hiểu nổi tại sao ở cả những thành phố lớn như Hồ Chính Minh hay Hà Nội, lại dễ dàng bắt gặp những “chuyến xe tử thần” lượn qua lượn lại. Phố xá nhộn nhịp, đường phố lại quá đỗi đông đúc cộng thêm sự xuất hiện của các phương vận tải “tự chế, tự phát” tấp nập trên đường phố về số lượng lẫn mức độ nguy hiểm của chúng.
Chắc hằn, người Việt Nam chúng ta, chẳng còn lạ lẫm với hình ảnh: Sáng sớm, những chiếc xe lôi chở đầy ắp rau cỏ thực phẩm phía sau, trong một “tư thế” chồng cầm lái, vợ ngồi tụt hõm tận khung xe từ chợ đầu mối lao như vũ bão vào chợ huyện.
Nhiều người có thói quen tập thể dục buổi sớm, hẳn sẽ rất sợ những chuyến xe đó vì chúng chạy như “ma đuổi”, đèn thì chẳng có, mà phanh thì có cũng như không. Mỗi chiếc xe chở khoảng vài tạ thực phẩm là ít. Thú thật, chẳng cần phải là một nhà vật lý học thì cũng có thể định tính được điều gì sẽ xảy ra nếu như chiếc xe đó lao vào người! Không chỉ tước đoạt đi một sinh mạng của một người chẳng quen chẳng biết, mà chính người thân - người vợ, ngồi phía sau tính mạng cũng khó toàn.
Kiểu vận chuyển nguy hiểm chỉ có ở nước ta?
Nếu trước giờ đi làm, phải cẩn trọng với mấy chuyến thực phẩm thì sau giờ đi làm là giờ của những chuyến xe “siêu trường, siêu trọng”. Người ta hay gọi nó là “xe ma” vì những chiếc xe máy này trông ghê sợ đến mức chẳng cơ quan chức năng nào buôn thu giữ. Chúng thường kéo theo xe hai bánh và chở nào là những cây sắt xây dựng dài lượt thượt, những tấm kinh cường lực dày và nặng hay nhiều lúc còn cả cái cái tủ ly,…
Không dừng lại ở đó, có những “mặt hàng” tưởng chừng phải được chuyên chở bằng những phương pháp đặt biệt như bình ga hay các loại chai lọ đựng khí dùng trong ngành công nghiệp hoặc phục vụ y tế… người ta cũng đặt trọn niềm tin cho những “cỗ xe tử thần”. Chắc hẳn ở cái đất Sài Gòn này việc chứng kiến một chiếc xe hai bánh cũ nát được chế mấy cái móc để chở mấy cái bình acetylene đã chẳng còn lạ lẫm gì với người đi đường.
Những con mồi của “Thần Chết” họ bảo gì?
Đã có đôi lần SaoStar được tiếp xúc với nhiều bác tài chở xe ba bánh tự chế, nhiều người bộc bạch: “Đều là vì mưu sinh cả mà em. Thời buổi kinh tế khó khăn, muốn có miếng ăn thì phải làm cái này cái kia, bán mạng cũng là vì đồng tiền!”. Trong số những họ có những người từng là thương binh, họ bảo: “ Bọn anh làm cũng không ai bắt được vì thật ra, lứa bọn anh trẻ nhất cũng là năm mấy sáu chục cả rồi, nhiều cũng chỉ 10 năm nữa là hết!”. Tuy nhiên lực lượng hùng hậu ấy đâu chỉ có mấy người xế bóng mà còn có cả mấy anh thanh niên. Trao đổi cùng anh thì hay: “Tại nghèo và gia đình không có điều kiện nên lớn lên lấy cái nghề bán mạng cho tử thần này mà kiếm sống”.
Hơn ai cả, các anh là người biết rõ nhất nếu chả may tai nạn xảy ra thì đừng nói là hàng hóa hay là xe thì mạng anh cũng mất nốt. Dù rất cảm động trước câu chuyện của những người sống bằng nghề lái. Nhưng thông cảm là thông cảm, vẫn không thể chấp nhận được những chiếc xe tự chế động cơ có khi “gánh” đến dăm bảy tạ hàng, thì chỉ một lời vỏn vẹn, ai đi đường nên tránh cho xa, vì nó mà đâm vào thì chỉ có đường chết.
Năm 2016, số vụ tai nạn lao động trên địa bàn TP.HCM tăng đột biến: 8 tháng đầu năm đã có 683 vụ, làm chết 50 người và 178 người bị thương nặng. Những vụ tai nạn như ngã từ nhà cao xuống đến điện giật, hay sập giàn giáo… hết thảy đều có sự vi phạm vô tình và cả hữu ý, cố tình phớt lờ quy tắc an toàn của con người, đặc biệt là của chủ doanh nghiệp hay người sử dụng lao động.
Thế mới nói, Việt Nam có biết bao thứ có thể gây hậu quả chẳng kém gì khủng bố. Vụ “cưa bom” trong quận Hà Đông đầu năm nay là một dẫn chứng.
Chúng ta là những “con mồi” tự sa lưới?
Người đạp xe xích lô, được biết cũng là một thương binh Vị Xuyên, chắc sẽ khó thoát khỏi bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Một mặt chúng ta thấy đau lòng vì cái nghèo mà người ta phải làm công việc đó, để đến nay gặp chuyện.
Nhưng nếu nghĩ kỹ, chính ông ngày nào cũng chở, và sẵn sàng chở hàng với tình trạng bấp bênh đe dọa tính mạng người đi đường như thế. Mặt khác, chúng ta trách người xích lô và cả chủ hàng thuê ông chở, nhưng chúng ta có vô can, có bao giờ chúng ta làm những việc tương tự?
Mua một cái tủ, người bán có thể đề nghị để họ chở đến nhà với giá “hợp lý”, chính là bằng một kiểu “chuyến xe tử thần”. Thay vì thuê một chiếc ô tô tải với chi phí đắt gấp đôi gấp ba, chúng ta tặc lưỡi cho qua, vì tiếc tiền. Nếu chuyến xe đó gây tai nạn, chắc chắn chúng ta có phần trách nhiệm, dù chỉ là gián tiếp!
Đừng nên nói rằng không chở cho tôi thì người ta cũng chở cho người khác. Ai cũng có suy nghĩ như vậy thì xã hội chẳng bao giờ tiến bộ được. Hãy nhìn như Singapore, người ta bắt buộc chở cát xây dựng bằng container, thế mới có một môi trường sạch sẽ đến thế.
Tất nhiên chúng ta sẽ nói họ giàu mình nghèo, nếu quy định vậy thì giá xây dựng sẽ rất đắt. Nhưng nếu nghĩ kỹ “ăn thì nhiều, ở là bao nhiêu,” chúng ta có hàng bao nhiêu thứ phí phạm khác mà không để ý, như chuyện nhậu nhẹt liên miên chẳng hạn.
Người xích lô có thể đổ lỗi cho hoàn cảnh là “cái nghèo,” nhưng chính chúng ta, những người đang ở ngoài nhìn vào vụ việc, cũng đang đổ lỗi vòng quanh và đổ cho “cái nghèo”. Song đó là nghèo trách nhiệm với môi trường, với xã hội và cuộc sống. Liệu có mấy ai muốn bớt tham đi một chút, để xã hội an toàn hơn, môi trường trong sạch hơn?
