Nhiều cha mẹ hiện nay vẫn còn lỡ mất lịch cho con uống vắc-xin ngừa vi rút rota vì đem trẻ đến trễ. Những giải thích dưới đây sẽ giúp các mẹ hiểu hơn về lợi ích từ việc chủng ngừa vi rút rota sớm cho con.
Vi rút rota nguy hiểm thế nào?
Vi rút rota là nguyên nhân hàng đầu gây ra tiêu chảy ở trẻ nhỏ. Theo một khảo sát được thực hiện năm 1998-2003, mỗi năm ước tính có khoảng 5,300- 6,800 trẻ dưới 5 tuổi tử vong do nhiễm vi rút rota ở Việt Nam, chiếm gần 11% tổng số tử vong ở nhóm tuổi này 1. Ngay cả ở các quốc gia tiên tiến như Mỹ thì khi chưa có vắc-xin ngừa vi rút rota, hàng năm hơn 400,000 trẻ nhỏ điều trị tiêu chảy do vi rút rota, hơn 200,000 trẻ đã phải nhập viện trong tình trạng cấp cứu.
Đường lây truyền của vi rút rota?
Virus có thể sống rất lâu ngoài môi trường và rất dễ lây lan qua tiếp xúc tay với phân của trẻ bị nhiễm bệnh hoặc thông qua việc sờ/ chạm vào các vật dụng, ăn phải đồ ăn, nước uống đã bị nhiễm vi rút. Ở lứa tuổi nhỏ thì trẻ rất hiếu động, thích khám phá thế giới bên ngoài thông qua việc cầm nắm và cho vào miệng vì thế trẻ rất dễ bị nhiễm virus.
Các triệu chứng khi trẻ bị tiêu chảy do vi rút rota?
Sau khi bị nhiễm vi rút rota, bệnh có thể khởi phát đột ngột với triệu chứng nôn mửa từ 1 đến 3 ngày tiếp theo sau đó là tiêu chảy. Các triệu chứng có thể thay đổi từ tiêu chảy phân nước đến tiêu chảy mất nước kém với nôn mửa, sốt và sốc. Nhiễm vi rút rota thường nặng nề hơn so với các nguyên nhân thường gặp khác gây ra tiêu chảy và có khả năng cao dẫn đến mất nước và nhập viện ở trẻ nhỏ.
Tại sao phải chủng ngừa vi rút rota đúng thời điểm “vàng”?
Vắc-xin ngừa vi rút rota cần được cho trẻ uống sớm trong thời điểm “vàng” bắt đầu từ 6 tuần tuổi để cơ thể sinh ra kháng thể chuẩn bị cho trẻ bước vào giai đoạn dễ bị nhiễm bệnh nhất. Phác đồ uống vắc xin ngừa bệnh tiêu chảy cấp do vi rút rota có thể gồm 2 liều hoặc 3 liều tùy theo loại vắc-xin. Vắc-xin ngừa vi rút rota là dạng uống nên việc cho trẻ chủng ngừa rất dễ dàng.
Nếu mẹ quên cho trẻ chủng ngừa vắc-xin vi rút rota trong thời điểm “vàng”?
Thời gian tối thiểu cho liều vắc xin rota đầu tiên là 6 tuần và thời gian tối đa cho liều cuối cùng là 8 tháng, vì sau thời gian đó, hầu hết trẻ đã bị nhiễm vi rút rota tự nhiên. Do dó bà mẹ nên cho con đí tiêm chủng đúng lịch dể bảo vệ sớm cho trẻ khỏi bị tiêu chảy do vi rút rota tự nhiên và bị bệnh tiêu chảy trong những tháng đầu đời
Những phản ứng thường gặp của trẻ khi chủng ngừa vi rút rota?
Theo những dữ liệu thực tế, các tác dụng phụ do chủng ngừa vi rút rota là không nhiều. Các bé luôn cần được theo dõi 30 phút sau khi uống vắc-xin, có thể có một vài phản ứng như sau:
- Trẻ có thể quấy khóc
- Nôn ói sau khi uống vắc-xin
- Có thể bị đi phân lỏng
Có thể chủng ngừa các bệnh khác cho bé cùng lúc với vi rút rota không?
Mẹ có thể cho bé chủng ngừa các loại bệnh khác cùng lúc với uống vắc-xin ngừa vi rút rota. Đặc biệt là mẹ cần chú ý đến các mũi tiêm quan trọng trong thời điểm vàng này để bảo vệ con sớm khỏi các bệnh nguy hiểm thường gặp khác như: viêm gan B; bạch hầu - uốn ván - ho gà – bại liệt; viêm phổi, viêm màng não do Hib; viêm phổi, viêm màng não do phế cầu...
“Tiêm chủng nhẹ nhàng – Mong ước vàng mẹ dành cho bé” là chương trình tuyên truyền tiêm chủng cộng đồng nhằm cung cấp kiến thức quan trọng cho mẹ về các vắc-xin cần thiết dành cho con ngay từ tuần thứ 6 để phòng ngừa sớm cho con khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Chương trình giáo dục sức khỏe cộng đồng được phối hợp thực hiện bởi Hội Y Học Dự Phòng Việt Nam và VPĐD GlaxoSmithKline Pte. Ltd tại TPHCM.
Thông tin tham khảo:
1. https://academic.oup.com/jid/article/192/Supplement_1/S127/2191563
2. https://www.immunize.org/vis/virútrota.pdf
3. https://www.cdc.gov/features/virútrota/
Code: VN/ROT/0041/18 Ngày 13/12/2018
