Lì xì là một tập tục tốt đẹp của người Việt với ý nghĩa mang lại những điều may mắn. Ngày Tết đến, người già và trẻ em thường được nhận những phong bao lì xì đỏ chót, trong đó có đựng tiền với mong muốn sang năm mới nhiều điều tốt đẹp sẽ tới. Với trẻ con thì ngoan ngoãn, hay ăn chóng lớn. Với người già thì khỏe mạnh, sống lâu trăm tuổi.
Cứ tới ngày mùng 1 Tết, người lớn hay trẻ nhỏ đều xúng xính quần áo mới, sửa soạn để đi chúc Tết. Và có lẽ màn lì xì đầu năm mới luôn được mong đợi nhiều nhất. Thông thường, mọi người sẽ lì xì cho nhau từ lúc giao thừa đến hết 10 ngày Tết. Tục lệ này luôn được gìn giữ từ xưa đến nay như một truyền thống tốt đẹp!
Phong bao lì xì mang rất nhiều ý nghĩa. Đỏ chót là màu của may mắn, cát tường, mang lại niềm hy vọng và thịnh vượng. Người được nhận lì xì luôn tin rằng những phong bao này sẽ đem lại hạnh phúc và tài lộc trong suốt cả năm.
Thế nhưng theo cùng với nhịp độ phát triển của xã hội, lì xì ngày càng mất dần đi ý nghĩa tốt đẹp ban đầu của nó. Nếu như ngày xưa lì xì đúng nghĩa là lấy may thì ngày nay, lì xì đã mang giá trị vật chất nhiều hơn. Cứ Tết đến là các bà, các mẹ lại bắt đầu méo mặt vì “năm nay chắc cũng phải kha khá tiền lì xì đây”, “trẻ con bây giờ lì xì 10 nghìn ai nó lấy”. Mừng nhiều thì tốn mà mừng ít lại bị con nít nói là keo kiệt. Tiền mừng tuổi thời nay không còn đơn giản nằm ở tấm lòng, ở ý nghĩa lấy may mà là nằm ở sức nặng của đồng tiền.
Sự tích kể rằng, phong tục lì xì ngày Tết Nguyên đán bắt nguồn từ Trung Quốc. Theo truyền thuyết, có một con yêu quái thường xuất hiện vào đêm giao thừa, thích xoa đầu trẻ con đang ngủ ngon giấc khiến chúng giật mình khóc thét lên. Hôm sau, trẻ đau đầu, sốt cao làm các bậc cha mẹ không dám ngủ để canh phòng.
Có một cặp vợ chồng ngoài 50 tuổi mới sinh được mụn con trai. Tết năm ấy, có 8 vị tiên dạo qua nhà, biết trước cậu bé này sẽ gặp tai họa với yêu quái liền hóa thành 8 đồng tiền, ngày đêm túc trực bên bé. Sau khi chú bé ngủ say, hai vợ chồng lấy giấy đỏ gói những đồng tiền này lại, đặt lên gối con rồi đi ngủ. Nửa đêm, con yêu quái xuất hiện, vừa giơ tay định xoa đầu đứa trẻ thì từ bên chiếc gối lóe lên những tia vàng sáng rực khiến nó kinh hoàng bỏ chạy.
Đó là ngày xưa thôi, bây giờ các “yêu quái” mà thấy tiền lì xì thì cứ gọi là… Từ trẻ nhỏ đến “trẻ lớn”, đứa nào cũng háo hức đến Tết để được lì xì. Đối tượng “tấn công” của chúng đầu tiên là… bố mẹ! Ngày xưa thì háo hức chờ sáng mùng một bố mẹ gọi dậy mừng tuổi, ngày nay chưa kịp qua giao thừa đã bị con cháu đòi tiền lì xì.
Sau khi bố mẹ lì xì xong, mục tiêu thứ hai của những đứa trẻ nhỏ và “trẻ lớn” là anh, chị, em, cô, dì, chú, bác, ông bà nội, ông bà ngoại, họ nội, họ ngoại, bạn của bố, bạn của mẹ, hàng xóm láng giềng, bà con xóm ngõ, bạn học, bạn xã hội, anh em kết nghĩa… Tất cả đều có thể “hợp lý hóa” thành những người có thể lì xì được.
Phong tục này còn được các bạn trẻ mang ra “chế” thành những tình huống và câu chuyện vui. Tuy nhiên, một phần của nó đã bị biến tướng theo chiều hướng thực dụng hơn. Không còn nữa sự ý nhị khi được người khác lì xì mà thay vào đó là… đòi trực tiếp, đòi tế nhị, có tính toán, có kế hoạch…
Người lớn dần biết lì xì thành “văn hóa” phong bì, trẻ lớn, trẻ nhỏ cũng vì thế coi đây là “thu nhập chính” ngày Tết. Chính sự thực dụng này đã làm mất đi ý nghĩa thực sự của lì xì.
Lì xì đầu năm mới là một phong tục truyền thống của người Việt Nam. Nó mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp. Vì thế, dù lì xì có nhiều hay ít thì đó cũng là tình cảm là lời chúc may mắn dành cho những ai được nhận lì xì. Vì thế khi nhận được lì xì, dù ít hay nhiều cũng nên vui vẻ nhận lấy. Giá trị thực của một phong lì xì là nằm ở tấm lòng của người tặng!