Ngày 28/6, ông Nguyễn Xuân Thắng, người chủ trì tìm kiếm thông tin về ngôi mộ tập thể liệt sĩ ở sân bay Tân Sơn Nhất, cho biết nhiều tư liệu, hình ảnh nghi vấn còn có ngôi mộ tập thể liệt sĩ thứ 2 tại khu vực này.
Bức ảnh vị trí ngôi mộ tập thể liệt sĩ tại sân bay Tân Sơn Nhất trong trận tấn công Tết Mậu Thân 1968.
Theo ông Thắng, quá trình tìm kiếm thông tin qua rất nhiều kênh như internet, tư liệu phía Mỹ và đặc biệt là sự hỗ trợ của một số cựu chiến binh Mỹ từng tham chiến tại chiến trường Việt Nam, giai đoạn chiến dịch Mậu Thân 1968.
Trước đó, vào năm 2016, ông Thắng cùng các cộng sự đã cung cấp tư liệu về một ngôi mộ tập thể liệt sĩ khu vực sân bay Biên Hòa đến Ban chỉ huy quân sự tỉnh Đồng Nai.
Từ đó, cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai đã liên hệ với các cựu binh Mỹ đến khảo sát, tìm kiếm ngôi mộ tập thể liệt sĩ khu vực phía Đông sân bay Biên Hòa.
Ngày 14/4, Ban Chỉ huy quân sự tỉnh Đồng Nai đã xác định mộ chôn được cho là có khoảng 150 chiến sĩ đã hy sinh trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968.
Một bức ảnh khác về vị trí ngôi mộ tập thể có nội dung tương tự nhưng mốc thời gian là Mùng Hai Tết Mậu Thân 1968.
Sau khi trở về nước, các cựu binh Mỹ tiếp tục làm cầu nối để tìm kiếm và chuyển tải nhiều tư liệu liên quan đến chiến dịch Mậu Thân 1968. Từ đây, nhóm ông Thắng đã tiếp cận được nhiều tư liệu, hình ảnh về ngôi mộ tập thể liệt sĩ thứ 2 ở phía Tây sân bay Tân Sơn Nhất (TPHCM).
Sau đó, ông Nguyễn Xuân Thắng đã chuyển những tư liệu trên cho Bộ Tự lệnh Quân khu 7. Kết quả là Trung tâm Phát thanh - Truyền hình Quân đội gửi văn bản lên Cục Chính sách, Tổng Cục Chính trị (Bộ Quốc phòng) đề nghị chỉ đạo kịp thời để cho khảo sát, tìm kiếm ngôi mộ tập thể. Bởi hiện tại, khu vực phía Tây sân bay Tân Sơn Nhất đã thi công một dự án.
Khu vực nghi có ngôi mộ tập thể liệt sĩ thứ hai ở phía Tây sân bay Tân Sơn Nhất.
Theo thông tin, hình ảnh mà ông Thắng cùng cộng sự tìm kiếm được thì có một ngôi mộ có 157 liệt sĩ, nằm ở vị trí phía Tây sân bay Tân Sơn Nhất, nằm giữa 2 đường lăn. Phía Mỹ sử dụng máy ủi đào 1 đường hào rộng sâu để chôn cất các liệt sĩ, sau đó phủ đất lên.
Ngoài ra, có thông tin từ phía Mỹ chưa được kiểm chứng cho rằng còn hơn 600 liệt sĩ khác cũng được chôn cất ở khu vực đầu phía Tây sân bay Tân Sơn Nhất.
Một số hình ảnh thể hiện vị trí nghi có mộ tập thể thứ hai.
Cùng thông tin trên, ông Thắng cũng tìm được 2 bức ảnh về vị trí mộ liệt sĩ. Dù có nội dung tương tự nhưng 2 bức ảnh khác thông tin về thời gian, một bức ảnh ghi đêm Mùng Hai và một bức ghi đêm Mùng Một năm 1968.
Năm 1995, cơ quan chức năng đã quy tập mộ tập thể trong sân bay Tân Sơn Nhất với 181 liệt sĩ đã anh dũng hy sinh trong trận đánh vào sân bay Tân Sơn Nhất đêm 30 rạng sáng ngày 31/1/1968, mở đầu chiến dịch Tổng tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968.
Do đó, ông Thắng đặt vấn đề là tổng cộng có bao nhiêu mộ chôn liệt sĩ trong trận Tết Mậu Thân 1968 ở phía Tây sân bay Tân Sơn Nhất? Mộ thứ hai nằm ở vị trí nào? Ngoài ra, số chiến sĩ tử trận phía Mỹ công bố có phù hợp với số liệt sĩ mà Việt Nam tổng hợp.
Hình ảnh do cựu binh Bob Laymon chụp từ máy bay sau trận Mậu Thân 1968.
Ngoài ra, nhóm tìm kiếm còn xác định được một tấm hình phía Tây sân bay Tân Sơn Nhất do cựu binh Bob Laymon chụp từ máy bay Boeing 707 khi đang cất cánh trên đường băng 07L-25R ngay sau trận Mậu Thân.
Trong ảnh thấy rõ máy ủi và rãnh đào hình vòng cung ở hướng 4-5h. Phía trên bên phải là đường quốc lộ 1 nay là đường Trường Chinh, đường Cộng Hòa và đường tuần tra vành đai sân bay.
Ông Thắng cũng cung cấp hình ảnh chụp tự vệ tinh của Google Earth ngày 27/9/2000, thể hiện dấu vết hai hố đào đầu phía tây sân bay Tân Sơn Nhất.
Và một đầu bài được đặt ra là mộ khai quật năm 1995 là hố 1, hay hố 2 như tư liệu đã nêu ở trên? Hay là của hố nào khác nếu có?
Hình ảnh chụp 2 khu vực phía Tây Sơn Nhất nghi là hai mộ tập thể liệt sĩ.
Ông Thắng hi vọng thông tin mình tìm hiểu là sai. Nhưng theo ông, nếu đúng là sự thật thì phải tìm kiếm một cách nghiêm túc. “Chúng ta - những người biết thông tin này - sẽ có lỗi rất lớn với các anh, các chú cũng như gia đình và người thân các anh”, ông Thắng nói.
Ông Trần Doãn Mậu - Giám đốc Cảng vụ hàng không miền Nam - cho biết khu vực nghi vấn có mộ tập thể liệt sĩ hiện đang có công trường thi công Trung tâm Đăng kiểm thiết bị hàng không và một số công trình phụ trợ, do ngành hàng không và quân đội quản lý.
Theo ông Mậu, nếu có văn bản của Bộ Quốc phòng chỉ đạo thì sẽ dừng thi công dự án để hỗ trợ quá trình khảo sát, tìm kiếm mộ liệt sĩ.
