Người đánh chết kẻ trộm chó còn hạn chế về nhận thức pháp luật
Liên quan đến vụ thanh niên trộm 5 con chó bị dân đánh tử vong, cơ quan Công an huyện Phú Xuyên đang tạm giữ Nguyễn Văn Thức và Hoàng Văn Tài (cả 2 trú xã Hồng Thái, huyện Phú Xuyên) để điều tra, làm rõ nguyên nhân dẫn đến cái chết của Nguyễn Ngọc Ban (SN 1989, trú xã Quang Trung, huyện Phú Xuyên, Hà Nội).
Về vấn đề pháp lý, trao đổi với chúng tôi, luật sư Nguyễn anh Thơm, Trưởng Văn phòng luật sư Nguyễn Anh cho biết, thời gian gần đây trên địa bàn cả nước đã xảy ra nhiều vụ đánh chết kẻ trộm chó hoặc nghi ngờ kẻ bắt trộm chó.
“Đã có rất nhiều vụ án được TAND TP Hà Nội đưa ra xét xử các bị cáo về các hành vi liên quan đến việc đánh chết kẻ trộm chó hoặc nghi trộm chó. Kẻ trộm chó bị đánh đập dã man, còn người thực hiện hành vi đánh chết người phải chịu hình phạt theo quy định của pháp luật”, luật sư Thơm cho biết.
Theo ông Thơm, những người dân tham gia đánh chết trộm vừa đáng thương lại vừa đáng trách. Nhận thức pháp luật của họ còn hạn chế trong việc phòng chống tội phạm và bắt giữ những người có hành vi vi phạm pháp luật. Đối với địa phương, công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật đến người dân còn hạn chế…
“Điều 19 Hiến pháp 2013 qui định: Mọi người có quyền sống. Tính mạng con người được pháp luật bảo hộ. Không ai bị tước đoạt tính mạng trái luật. Như vậy có thể hiểu, tính mạng con người là điều cao quý nhất của cuộc sống. Mọi hành vi tước đoạt quyền được sống của người khác đều bị pháp luật xử lý nghiêm, trừ những trường hợp phòng vệ chính đáng hoặc tình thế cấp thiết được quy định tại Điều 15 và Điều 16 BLHS”, luật sư Thơm dẫn chứng.
Người đánh chết đối tượng trộm chó có dấu hiệu phạm Tội giết người
“Trong vụ án này, 2 đối tượng đã có hành vi bắt trộm 5 con chó. Nếu kết luận định giá tài sản 4 con chó từ 2 triệu đồng trở lên thì các đối tượng sẽ phải chịu trách nhiệm về Tội trộm cắp tài sản theo Điều 138 Bộ luật hình sự (BLHS). Nếu 5 con chó có giá dưới 2 triệu, các đối tượng sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội…
Hành vi của những người sử dụng vũ lực ngoài những trường hợp cho phép theo quy định của pháp luật, xâm phạm đến tính mạng người khác gây hậu quả chết người đã có dấu hiệu phạm Tội giết người. Tội phạm và hình phạt được quy định tại Điều 93 BLHS”, luật sư Thơm nói.
Luật sư Thơm cho rằng, xét hành vi đánh chết đối tượng trộm chó nếu là tài sản của mình bị mất trộm thì được xem là bị hại có lỗi. Trong trường hợp này, người thực hiện hành vi đánh chết trộm sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Khoản 2 Điều 93 BLHS là có căn cứ, đúng với bản chất hành vi phạm tội.
Trường hợp người dân đánh chết trộm chó không phải tài sản của mình mà do bị kích động, bức xúc thay cho những người chủ sở hữu thì sẽ phải chịu trách nhiệm theo Khoản 1 Điều 93 BLHS với tình tiết định khung theo điểm n “có tính chất côn đồ”.
Trường hợp đối tượng trộm chó đã bỏ chạy mà người dân vẫn tiếp tục truy đuổi và đối tượng chống trả nên bị đánh chết thì không được coi là phòng vệ chính đáng hay tình thế cấp thiết theo quy định tại Điều 15 BLHS và Điều 16 BLHS. Đây là sự chủ động của người dân do bức xúc và thiếu kiềm chế nên đuổi theo. Không thể vì bức xúc và muốn lấy lại tài sản mà lại xâm phạm tính mạng đối tượng.
Khi phát hiện đối tượng đang thực hiện hành vi trộm cắp tài sản, người dân có quyền bắt giữ người phạm tội quả tang và ngay sau đó phải áp giải hoặc thông báo ngay cho các cơ quan chức năng xử lý theo luật định.
Trước đó, trưa 12/10, Nguyễn Ngọc Ban cùng Lê Văn Hòa (cùng ở xã Quang Trung, huyện Phú Xuyên) đi trộm chó ở địa bàn xã Hồng Thái, huyện Phú Xuyên. Sau khi câu trộm được 5 con chó, Hòa và Ban bị người dân phát hiện, đuổi đánh.
Khi bỏ chạy đến cầu máng Bảy, thuộc xã Nam Triều (huyện Phú Xuyên) Ban bị đánh tử vong tại chỗ, còn Hòa chạy thoát. Lê Văn Hòa đã tới UBND xã Quang Trung trình báo và khai nhận việc đi trộm chó bị đánh.
Theo Công an xã Nam Triều, tại hiện trường, Nguyễn Ngọc Ban (28 tuổi) đã tử vong, trên người có thương tích. Cạnh nơi Ban tử vong, cơ quan điều tra phát hiện chiếc xe máy 2 đối tượng sử dụng, súng tự chế bắn điện và 1 bao tải có 4 con chó, 1 con chạy thoát ra ngoài.
Điều 93. Tội giết người
1. Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Giết nhiều người;
b) Giết phụ nữ mà biết là có thai;
c) Giết trẻ em;
d) Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân;
đ) Giết ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình;
e) Giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại phạm một tội rất nghiêm trọng hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng;
g) Để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác;
h) Để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;
i) Thực hiện tội phạm một cách man rợ;
k) Bằng cách lợi dụng nghề nghiệp;
l) Bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người;
m) Thuê giết người hoặc giết người thuê;
n) Có tính chất côn đồ;
o) Có tổ chức;
p) Tái phạm nguy hiểm;
q) Vì động cơ đê hèn.
2. Phạm tội không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm.
3. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ một năm đến năm năm.