Hai quả pháo được làm bằng gỗ, sơn son thếp vàng, dài 6 m, đường kính hơn 60 cm. Thân pháo chạm trổ hình long, lân, quy, phụng mang ý nghĩa mong muốn năm mới mưa thuận gió hòa.
Đây là truyền thống đặc trưng của làng Đồng Kỵ. Tương truyền, làng Đồng Kỵ có hội thi làm pháo, đốt pháo để tưởng nhớ, tái hiện ngày Thánh Thiên Cương - vị tướng sau này được dân tôn thờ làm Thành hoàng làng đã ra lệnh xuất quân đánh giặc.
Pháo Nhất, pháo Nhì được rước đi từ nhà truyền thống. Đây vừa là nơi lưu giữ pháo, vừa là địa điểm diễn ra các hoạt động sôi nổi trước khi lễ rước pháo bắt đầu. Lễ hội rước pháo Đồng Kỵ đã khởi đầu cho mùa lễ hội giàu bản sắc của vùng đất Bắc Ninh - Kinh Bắc.
Hội pháo Đồng Kỵ năm nay đông hơn hẳn mọi năm bởi mọi người đều tò mò muốn được tận mắt chiêm ngưỡng hai tràng pháo và hai quả pháo mới.
Sau mỗi hồi trống, các thanh niên reo hò mừng vui, vỗ tay lẫn tiếng cười giòn tan “chúc mừng pháo Nhất, pháo Nhì” tượng trưng cho tiếng pháo mang đến không khí sôi động cho người dân dự lễ hội.
Đám trai làng thi nhau hò hét, vỗ tay, hào chung không khí rộn ràng của buổi lễ. Người dân Đồng Kỵ đã chuẩn bị lễ hội từ trước đó gần 2 tháng với mong muốn tái hiện nét đẹp văn hóa truyền thống của quê hương, mang lại sự tươi vui phấn khởi của người dân Đồng Kỵ trong dịp Tết đến xuân về.
Tiếp đó là màn rước 4 ông đám - những người tới tuổi 51 ở 4 giáp khác nhau, tượng trưng cho 4 vị tướng xuất quân đánh giặc. Các trai đinh cởi trần có nhiệm vụ giữ ông đám không được ngã trong khi di chuyển quanh sân đình
Lễ hội truyền thống với các tục lệ thú vị, mang lại không khí vui vẻ ngày xuân năm mới này, thu hút được đông đảo sự quan tâm của cộng đồng dân cư và dư luận.
Hội pháo làng Đồng Kỵ (Từ Sơn, Bắc Ninh) được ghi tên trong danh sách Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào tháng 1/2016.
Những “ông pháo” dài khoảng 5m có sơn son thiếp vàng, gắn tứ linh được vài trăm trai tráng rước qua các trục đường chính của làng Đồng Kỵ, mang đến những điều may mắn và hứa hẹn về một năm mới sung túc thuận lợi cho mỗi gia đình trong làng.
