NSND Lệ Thủy, tên thật là Dương Thị Lệ Thủy, sinh năm 1948 tại một gia đình nông dân nghèo đông anh em ở làng Đông Thành, huyện Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. Dù không có ai trong gia đình theo con đường nghệ thuật, từ nhỏ, bà đã bộc lộ năng khiếu và đam mê ca hát, đặc biệt là với cải lương và vọng cổ.
Lệ Thủy bắt đầu sự nghiệp của mình tại đoàn Kim Chung 3, nơi bà hát chung với nghệ sĩ Thanh Hải trong vở "Bẽ Bàng Duyên Mới".
Với tài năng vượt trội, bà nhanh chóng nổi lên và trở thành cô đào chính sáng giá khi vừa tròn 15 tuổi. Năm 16 tuổi, Lệ Thủy đoạt Huy chương Vàng triển vọng giải Thanh Tâm, cùng đợt với nghệ sĩ Thanh Sang, một giải thưởng danh giá của sân khấu cải lương thời bấy giờ.
Kể từ đó, tên tuổi của Lệ Thủy lên như diều gặp gió. Bà trở thành con cưng của các bầu gánh và chủ hãng băng đĩa, được đông đảo công chúng yêu mến. NSND Lệ Thủy đã thu âm rất nhiều và biểu diễn khắp nơi.
Đặc biệt, bà là một trong những nữ nghệ sĩ cải lương hiếm hoi có khả năng mua ô tô khi mới 20 tuổi. Bà kể lại rằng lần đầu tiên lái xe ô tô là khi mua một chiếc ô tô cũ với giá 350 ngàn đồng từ ông bầu Long. Sau khi ký hợp đồng với ông bầu Long, bà đã tự tin mua chiếc xe này.
Lệ Thủy chia sẻ: "Tôi đã tập lái xe và biết lái nửa tháng rồi. Khi nhận xe, tôi vừa lái ra thì gặp nghệ sĩ Minh Phụng. Đó cũng là lần đầu tiên tôi gặp Minh Phụng khi anh ấy tới ký hợp đồng với ông bầu. Ban đầu Minh Phụng không hát cùng tôi, nhưng sau này chúng tôi mới có cơ hội biểu diễn chung. Một năm sau, tôi đổi sang chiếc xe khác đắt tiền hơn với giá 1 triệu 250 đồng".
NSND Lệ Thủy được đánh giá là sở hữu giọng ca hiếm thấy trong giới cải lương. NSND Bạch Tuyết từng nhận xét rằng giọng hát của bà được bồi đắp từ chất ngọt của vùng đất châu thổ miền Tây, khiến tiếng ca ngọt lịm, đầy đặn và ấm áp. Giọng ca của Lệ Thủy luôn khoáng đạt, hào sảng, dù lên cao hay xuống thấp đều vang vọng, thoải mái, như rót mật vào tai người nghe.
Ngoài sân khấu, NSND Lệ Thủy rất bình dân, gần gũi và thân thiện với mọi người. Bà luôn được khán giả yêu mến, đặc biệt là ở miền Tây, nơi sinh thành và bồi đắp nên tài năng của bà. Khán giả miền Tây thường gọi bà là "con" và dành cho bà nhiều tình cảm đặc biệt.
Ngày xưa, khi Lệ Thủy về hát, người ta bỏ cả đồng áng, mùa màng để đi nghe. Dù đường xá chưa nhiều, mọi người phải chèo thuyền, đi trên sông nước xa xôi để đến được chỗ hát, nhưng vẫn nô nức tới đông đủ chỉ để nghe Lệ Thủy hát.
NSND Lệ Thủy đã có một sự nghiệp lừng lẫy và để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả. Giọng hát và phong cách biểu diễn của bà đã góp phần làm nên lịch sử của nghệ thuật cải lương Việt Nam.
