Theo thống kê của Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ), 50% số tỉnh, thành phố trong cả nước có tỷ số mất cân bằng giới tính khi sinh năm sau cao hơn năm trước. Tại khu vực thành thị, tỷ số giới tính khi sinh giảm, trong khi ở khu vực nông thôn lại tăng. Hiện có 10 tỉnh, thành phố có tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh cao nhất là: Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang, Nam Định, Hòa Bình, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Quảng Ngãi.
Ông Nguyễn Văn Tân, Phó tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ cho biết, Việt Nam hiện nằm trong nhóm 15 nước có tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Nếu như năm 2006, có 109,8 bé trai/100 bé gái thì đến năm năm 2013 con số này tăng lên 113,8/100 và hiện là 112 bé trai/100 bé gái. Tỉ lệ này tại Hà Nội là 114 bé trai/100 bé gái và nhận định rất khó để đưa về mức cân bằng tự nhiên.
Theo thống kê của Tổng cục DS-KHHGD cho thấy, 50% số tỉnh, thành phố trong cả nước có tỷ số mất cân bằng giới tính sau sinh. Ảnh minh họa
Đặc biệt, một số huyện ngoại thành Hà Nội có tỉ lệ giới tính khi sinh đạt ngưỡng báo động đỏ như: Ứng Hòa (132,6 bé trai/100 bé gái); Mê Linh (127/100); Ba Vì (123,6/100); Sóc Sơn (123,5/100); Sơn Tây (123,2/ 100); Mỹ Đức (121,9/100).
Ông Tân cảnh báo, nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, đến 2050, Việt Nam sẽ thiếu 2,3-4,3 triệu phụ nữ, trong khi hiện tại mới thiếu hụt vài trăm nghìn. Khi đó cấu trúc gia đình sẽ tan vỡ, phụ nữ kết hôn sớm, tỉ lệ ly hôn, độc thân cao, bạo hành gia đình, bạo lực giới, mất an ninh trật tự, buôn bán phụ nữ, trẻ em, HIV/AIDS tăng…
Việc tỷ lệ nam nữ đang dần mất cân bằng, theo phân tích của các chuyên gia dân số, nguyên nhân chính của thực trạng này xuất phát từ tư tưởng trọng nam khinh nữ. Hơn nữa, xu hướng và áp lực giảm sinh với khuyến cáo mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh từ một đến hai con, cộng thêm tác động của các yếu tố kinh tế, phúc lợi xã hội cũng là nguyên nhân gián tiếp tác động đến thực trạng này.
Từ tư tưởng trọng nam và áp lực giảm sinh khiến nhiều cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp lựa chọn giới tính khi sinh, nhất là ở những gia đình có điều kiện và học vấn cao, chỉ thích sinh con trai nên tỷ lệ nam ngày càng nhiều, năm sau nhiều hơn năm trước.
Ông Tân cho biết, Việt Nam đã bắt đầu bước vào già hoá dân số từ năm 2011, khi tỉ lệ người trên 60 tuổi chiếm trên 10%, với khoảng 11 triệu người. Theo tính toán, đến năm 2030, tỉ trọng người cao tuổi nước ta sẽ chiếm 17% (dân số già) và đến 2050 sẽ bước vào dân số siêu già. Trong khu vực châu Á, hiện Nhật Bản là quốc gia có dân số siêu siêu già (tỉ lệ người già chiếm trên 40%).
