Những ngày giáp Tết, đặc biệt là từ 20 tháng Chạp trở đi, nhiều gia đình tất bật ra mộ tổ tiên, người thân đã khuất của mình để lễ tạ Thổ thần, đắp đất, sang sửa mộ phần. Phong tục này còn gọi là tạ mộ. Sau khi dọn dẹp sạch sẽ, con cháu đem hương hoa, lễ vật đến thắp hương mời ông bà tổ tiên về nhà ăn Tết cùng gia đình, đón năm mới sắp sang.
Dịp Tết Giáp Thìn năm nay, mặc thời tiết miền Bắc trời giá lạnh nhiều người vẫn không ngại đội rét, vượt quãng đường xa lên Công viên tâm linh Lạc Hồng Viên, TP Hoà Bình tạ mộ mời tổ tiên về đón Tết.
Tranh thủ dịp cuối tuần, ông Nguyễn Viết Nguyên (86 tuổi, ở phường Phương Mai, quận Đống Đa, Hà Nội) cùng con cháu vượt quãng đường gần 100km lên Công viên tâm linh Lạc Hồng Viên, TP Hoà Bình mời người vợ đã khuất cùng tổ tiên về đón Tết.
Từ sớm, ông Nguyên đã dặn dò con cháu chuẩn bị đầy đủ lễ vật nào nào cành đào, cây quất, đồ lễ gồm bánh chưng, hoa quả, vàng hương để đặt trước phần mộ người vợ quá cố. Ông cẩn thận lau dọn phần mộ của vợ, các con cháu mỗi người một tay chuẩn bị mọi thứ. Thời tiết tại Hoà Bình những ngày này giá lạnh, nhiệt độ ngoài trời dưới 10 độ C khiến ai nấy cảm nhận rõ cái lạnh buốt.
Ông Nguyên kể: "Mỗi lần Tết đến xuân về, tôi đều lên đây thắp hương tưởng nhớ bậc bề trên, vợ mình. Tôi muốn giáo dục con cháu luôn luôn kính yêu ông bà cha mẹ và anh em trong gia đình. Qua đó, để con cháu kết nối tinh thần các thế hệ, đó là truyền thống của gia đình, hồn cốt dân tộc để các con cháu biết tưởng nhớ ông bà, tổ tiên mình".
Cũng vượt quãng đường xa xôi đến Hoà Bình tạ mộ, anh Đỗ Đức Duy (48 tuổi, ở quận 2, TP.HCM) cho biết đã vượt quãng đường hàng nghìn km để được tận tay dâng hương tưởng nhớ cha mình. Anh Duy cho biết, dịp này lên cũng là thời điểm vừa giỗ cha mình và cũng là ngày gia đình.
"Năm nào gia đình tôi cũng về quê 2,3 lần và lần nào tôi cũng lên mộ bố tôi để dâng hương, tưởng nhớ. Ông đã mất cách đây 7 năm. Thời tiết lần này lạnh giá nên gia đình cũng toàn người lớn đi. Tôi chỉ mong gia đình thật nhiều sức khoẻ trong năm mới, mọi việc như ý", anh Duy bày tỏ.
Theo đại đức Thích Trí Thịnh, Phó Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Hòa Bình, Trụ trì của Kim Sơn Lạc Hồng cho biết, tục tạ mộ đối với người Việt đã có từ rất lâu. Hàng năm khi Tết đến xuân về các gia đình về nơi mộ phần dòng tộc của mình ở quê hoặc ở nơi nào đó có người thân đã được an táng để thực hiện việc này.
"Tại đây con cháu sẽ dọn dẹp, sửa sang lại mộ phần, quét dọn, phát cỏ cây, sơn sửa lại sau thời gian dài không lên thăm. Tục tạ mộ thể hiện tấm lòng hiếu thảo của con cháu khi trở về quê hương hay các nơi an táng sau thời gian dài đi làm ăn hoặc không về được.
Nhân dịp đó mọi người quây quần, sum họp để thực hiện nghi thức, nghi lễ tạ mộ. Nghi thức đó để mời tổ tiên ông bà, những người đã khuất về với con cháu vui xuân đón Tết, đó là ý nghĩa của ngày đi tạ mộ mà người dân Việt đã có phong tục này rất lâu", đại đức Thích Trí Thịnh cho biết.
