Sáng 25/8, sau năm ngày xét xử và nghị án, TAND TP HCM tuyên phạt bị cáo Nguyễn Minh Hùng (cựu Chủ tịch Công ty dược VN Pharmar); Võ Mạnh Cường (Giám đốc Công ty hàng hải quốc tế H&C) cùng mức án 12 năm tù về tội Buôn lậu.
7 bị cáo khác nguyên là lãnh đạo VN Pharma và các công ty dược bị phạt từ 2 năm tù (cho hưởng án treo) đến 5 năm tù về các tội Buôn lậu hoặc Làm giả tài liệu, con dấu của cơ quan tổ chức.
Theo HĐXX, Hùng và các luật sư cho rằng “chỉ sai sót trong thủ tục hành chính, không biết thuốc nhập khẩu là giả” nhưng việc xem xét hành vi phạm tội của các bị cáo là xem xét một chuỗi gồm nhiều hành vi.
Bị cáo Hùng đã thực hiện một loạt hành vi sai phạm, chỉ đạo nhân viên thuê người viết hồ sơ thuốc, sử dụng con dấu, chữ ký của hai công ty nước ngoài không còn phép hoạt động tại Việt Nam, nâng khống giá thuốc, sử dụng các giấy tờ giả của công ty ở Canada do Cường cung cấp… để làm hồ sơ nhập khẩu 9.300 hộp thuốc không rõ nguồn gốc, không đạt tiêu chuẩn.
“Hành vi của bị cáo là rất nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm hoạt động quản lý của nhà nước… cần phải xử lý nghiêm. Tuy nhiên, bị cáo đã chủ động báo cáo vụ việc để Bộ Y tế niêm phong lô thuốc, ngăn chặn hậu quả nên giảm nhẹ cho bị cáo một phần hình phạt”, tòa nhận định.
Ông Hùng và các bị cáo đều được tại ngoại, có mặt khá sớm trước khi tòa tuyên án. Ảnh: Hải Duyên.
Ông Cường bị xác định đóng vai trò tích cực trong việc cung cấp hai giấy tờ giả quan trọng, để Hùng làm hồ sơ xin phép nhập khẩu thuốc. Tòa bác đề nghị của luật sư, cho rằng không cần thiết phải thành lập hội đồng giám định lại lô thuốc, vì đây là vụ án về buôn lậu.
HĐXX không chấp nhận quan điểm của những bị cáo còn lại, cho rằng không phạm tội hoặc làm theo sự chỉ đạo của Hùng. Theo tòa, các bị cáo đã phạm tội với vai trò đồng phạm, giúp sức cho Hùng và Cường nhập thuốc về Việt Nam.
Tòa cũng kiến nghị làm rõ việc VN Pharma chi hoa hồng cho các bác sĩ(khoảng 7,5 tỷ đồng) để họ kê đơn thuốc cho bệnh nhân dùng sản phẩm công ty này cung cấp. “Nếu xét thấy có dấu hiệu sai phạm thì xử lý thành vụ án khác“, bản án nêu.
Đối với những cán bộ Cục quản lý dược Bộ Y tế, HĐXX cho rằng họ “chưa làm hết trách nhiệm” khi không phát hiện sai phạm trong quá trình thẩm định hồ sơ cấp phép nhập khẩu cho VN Pharma. Sau khi cấp phép Cục quản lý dược nghi ngờ và kịp thời niêm phong lô thuốc, không cho bán ra thị trường, nên cơ quan điều tra không xử lý hình sự. Tuy nhiên, HĐXX đề nghị cơ quan an ninh điều tra tiếp tục xem xét, làm rõ trách nhiệm những người liên quan, “nếu có dấu hiệu thì xử lý sau”.
Bị cáo Cường. Ảnh: Hải Duyên.
Theo nội dung vụ án, năm 2013-2014, Hùng đặt Cường mua thuốc tân dược của Công ty Helix Pharmaceuticals Canada sản xuất để cung cấp cho các bệnh viện ở Việt Nam. Do không có hồ sơ kỹ thuật, tiêu chuẩn và phương pháp kiểm nghiệm thuốc để nộp cho Cục quản lý dược (Bộ Y tế) thẩm định theo quy định, Hùng chỉ đạo nhân viên thuê người làm hồ sơ kỹ thuật thuốc H - Capita 500mg giả.
Ngoài ra, các nhân viên của VN Pharma còn làm giả các chứng từ, thủ tục thanh toán để được Bộ Y tế cấp giấy phép nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H - Capita 500mg Caplet để chữa bệnh ung thư, trị giá hơn 250.000 USD (khoảng hơn 5,3 tỷ đồng).
Tuy nhiên, sau khi nhập khẩu, Cục Quản lý dược thanh tra công ty VN Pharma, kiểm tra lô hàng thì phát hiện đây là hàng giả. Kết quả mẫu giám định của Bộ Y tế cho thấy, lô thuốc nhập khẩu này chứa 97% hoạt chất capecitabine - là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.
Quá trình thẩm vấn tại tòa, Hùng thừa nhận trách nhiệm trong việc để xảy ra sự việc nhập phải thuốc giả. Tuy nhiên, ông cho rằng chỉ sai phạm về thủ tục hành chính, chứ ý chí chủ quan không biết, không mong muốn nhập thuốc giả.
“Vụ việc chỉ là tai nạn nghề nghiệp” ông khai trước đó và cho biết, sau khi phát hiện dấu hiệu lô thuốc không đảm bảo đã báo với Bộ Y tế để giám định và niêm phong. Theo cựu Chủ tịch VN Pharma, lô thuốc bị kết luận là giả này thực tế chỉ là thuốc không rõ nguồn gốc. Kết luận giám định của Bộ Y tế là chưa chính xác, khách quan và đề nghị giám định lại. Tuy nhiên, VKS cho rằng không cần thiết vì đây là vụ án về hành vi buôn lậu, làm giả con dấu tài liệu chứ không phải làm giả thuốc.
Còn giám đốc Cường thì phân trần chỉ sai sót trong hoạt động nghiệp vụ kinh doanh vì quá tin tưởng đối tác. Bản thân không có chuyên môn về dược không biết tài liệu đối tác cung cấp là giả. Ông xin HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt để có cơ hội tiếp tục làm ăn, chăm sóc mẹ già con nhỏ.
Một số bị cáo khác cũng thừa nhận hành vi sai phạm, song, là do làm theo chỉ đạo của cấp trên. Riêng bị cáo Lê Thị Vũ Phương (nguyên kế toán trưởng VN Pharma) kêu oan cho rằng không biết, không tham gia vào việc nhập lô hàng chỉ làm theo nghiệp vụ được giao.
Tương tự, bị cáo Phạm Văn Thông - người được VN Pharma thuê viết hồ sơ thuốc. Bị cáo viết hồ sơ thuốc là có thật không làm giả.
VKS cáo buộc ông Nguyễn Minh Hùng cầm đầu vụ buôn lậu 9.300 hộp thuốc trị ung thư giả, đề nghị HĐXX tuyên phạt Hùng, Cường mức án 10-12 năm tù; các bị cáo khác từ 2 đến 9 năm. Riêng bị cáo Kiệt bị đề nghị 2-3 năm tù cho hưởng án treo.
