Nhân Ngày vía thần tài, PV Dân Việt đã có bài phỏng vấn Thạc sỹ văn hoá và giáo dục Nguyễn Đức Hiển - Nghệ nhân dân gian Văn hoá tâm linh Việt Nam (Viện nghiên cứu Văn hoá tín ngưỡng Việt Nam) để độc giả có thể hiểu hơn về ngày này trong quan niệm, phong tục của người Việt.
Thưa ông, xuất phát từ đâu Việt Nam lại có Ngày vía thần tài?.
Ông Nguyễn Đức Hiển: Từ lâu Thần tài đã là vị thần quen thuộc với mọi người dân Việt Nam, đặc biệt là những người làm kinh doanh. Tục thờ Thần tài có xuất xứ từ Trung Quốc, xuất hiện ở Việt Nam vào những năm đầu thế kỉ 20.
Có nhiều câu chuyện kể về nguồn gốc của vị thần tài lộc này, song tựu chung đều có liên quan đến công việc, làm ăn: mọi người thường thờ cúng Thần Tài để cầu mong tài lộc, may mắn sẽ đến với họ.
Thạc sỹ văn hoá và giáo dục Nguyễn Đức Hiển - Nghệ nhân dân gian Văn hoá tâm linh Việt Nam (Viện nghiên cứu Văn hoá tín ngưỡng Việt Nam) cho biết, năm nay người dân nên thắp hương cho Thần tài từ 7-9 giờ sáng.
Ngày này có ý nghĩa như thế nào trong tục lệ văn hoá của người Việt thưa ông?
-Đây không chỉ là ngày cảm ơn Thần Tài đã phù hộ cả 1 năm qua mà còn là ngày mong đổi vía, lấy vía của Thần Tài để phù hộ cho gia chủ 1 năm làm ăn sung túc bởi vàng là tượng trưng cho sự giàu sang và phú quý.
Lâu nay người dân Việt Nam vẫn có quan niệm mua vàng vào ngày vía thần tài, theo ông chúng ta có nên ồ ạt mua vàng trong ngày này không?
-Thực tế chẳng có tài liệu nào cho thấy thông tin rõ ràng về ngày Thần Tài, cũng như không có căn cứ nào để chắc chắn mua vàng ngày Thần Tài là may mắn phát tài. Đây cũng không phải kinh nghiệm dân gian hay phong tục của người Việt.
Ngày Thần Tài giá vàng bị đẩy lên vì nhu cầu cao, giá cao phi lý người mua vẫn chấp nhận mua, và hậu quả là ngay sau ngày Thần Tài, thị trường vàng lại giảm mạnh.
Theo quan điểm của tôi thì không nhất thiết phải mua vàng trong ngày này, nếu mua phải lưu ý mua sao cho đúng, không mua theo phong trào kẻo làm hỏng hết ý nghĩa.
Bàn thờ thần tài nên đặt dưới đất, lễ cúng đa dạng, nhưng gia chủ khi khấn phải rất thành tâm.
Ông có lời khuyên nào cho người dân trong việc lễ bái, hoặc những điều cần kiêng kỵ trong ngày này?
-Nên thắp hương Thần tài vào buổi sáng lúc 7 - 9h (giờ Thìn) là đẹp nhất.
Bàn thờ Thần tài phải đặt tiếp âm, tức là sát đất (nền nhà), ở vị trí có thể quan sát hết sự ra vào của khách khứa dưới tầng một (gần cửa chính hoặc ở ban công). Việc đặt bàn thờ Thần tài dưới đất là theo thuyết Thiên - Địa - Nhân là nở ra từ dưới đất.
Khi cúng có thể khấn theo văn khấn Thần tài, nhưng nếu không biết thì tùy mục đích, nội dung khấn mà có thể cầu mong tiền tài, công việc làm ăn, kinh doanh sung túc, gia đình thịnh vượng, miễn sao là khi khấn phải thành tâm.
Xin cảm ơn ông!
