Về xã Lũng Cao, huyện Bá Thước (Thanh Hóa), trò chuyện với con người nơi đây, rất nhiều dân bản địa tự hào khi nhắc tới con suối Nủa và huyền thoại về nó. Người ta bảo, đó là nơi mà ta có thể bắt gặp những cô gái xinh đẹp với mái tóc đen dài óng ả, cùng làn da trắng ngọc ngà. Cứ chiều tà hoặc xế trưa là các cô gái bản lại hòa mình xuống dòng nước trong veo, văng vẳng trong không gian núi rừng là tiếng cười nói.
Làn da trắng nõn nà của con gái vùng Suối Nủa này được lý giải bằng một huyền thoại. Con suối gắn liền với câu chuyện về nàng Xuyên và chàng Nủa. Hai người họ yêu nhau, nhưng gia đình ngăn cấm nên cả hai không đến được với nhau. Quá căm phẫn, tức giận và bất lực, nàng Xuyên chạy lên ngọn núi Pha Bó rồi đập đầu vào vách đá mà chết.
Các cô gái Suối Nủa vui vẻ tâm sự bên dòng suối mát. (Ảnh: Minh Phượng)
Tại nơi nàng chết bỗng hóa thành một dòng nước thần. Nước cứ chảy ra tung bọt trắng xóa. Nhưng điều kỳ lạ là, khi những cô gái bản tắm dưới dòng suối này thì ai cũng có làn da trắng muốt, mịn màng như ngọc. Bởi vậy, dân làng nơi đây coi suối Nủa là dòng suối thần, hằng năm tổ chức cúng bái một con trâu trắng. Tuy nhiên, sau này, tục lệ trên đã không còn.
Những cụ già ở vùng Suối Nủa chia sẻ rằng, dòng suối ấy chỉ có các cô gái trong bản Thái mới được tắm. Con gái miền xuôi lên đây mà tự tiện tắm suối đầu nguồn, chỉ cần trầm mình xuống nước là tóc sẽ rụng, trọc đầu ngay lập tức. Còn có người kể, ngoài bị rụng hết tóc, các cô còn bị ốm đau hoặc bị một loài rắn lạ màu trắng quấn chặt vào chân. Nếu người lạ muốn tắm ở suối này thì phải nhờ dân bản địa dẫn đường.
Tục “tắm tiên” cũng bắt nguồn từ huyền thoại về dòng suối bí ẩn (Ảnh minh họa)
Theo lời của anh Hà Văn Nam - trưởng bản Nủa thì đã từng có nhiều sự việc lạ lùng xảy ra xoay quanh con suối này: “Năm 2009 có một đoàn thanh niên tình nguyện từ Hà Nội về làng Nủa đắp đường. Thấy dòng nước lạ, một cô gái tên là Thúy (sinh viên đại học ở Hà Nội) mới thả mình xuống dòng nước. Đêm hôm đó cô gái này bị ốm sốt, đến sáng ngày hôm sau đột nhiên đầu bị rụng tóc”. Tuy nhiên, có thể đây chỉ là một sự trùng hợp mà thôi.
Không khí trong lành, nhiệt độ mát mẻ cùng con suối đầu nguồn trong vắt là điều kiện giúp con gái nơi đây mang một nét đẹp hoang sơ, tự nhiên như rừng, như núi. Suối Nủa nổi lên như một miền gái đẹp có tiếng ở Thanh Hóa, cũng như ở Việt Nam.
Bởi truyền thuyết về dòng suối Nủa nên các cô gái nơi đây có truyền thống “tắm tiên”. Mỗi chiều muộn, khi hoàng hôn buông xuống, các cô gái liền rủ nhau ra suối tắm. Tiếng cười nói vì thế mà vang vọng khắp núi rừng. Trong ánh sáng nhập nhoạng của ráng chiều, làn da trắng ngần của các cô ẩn hiện, mái tóc dài đen nhánh lấp lánh nước. Khung cảnh tựa như những nàng tiên tắm ở chốn trần gian trong các câu chuyện cổ tích.
Tắm suối là một nét sinh hoạt có từ ngàn năm nay. Sau mỗi buổi lao động vất vả, phụ nữ trong bản lại ra suối trầm mình xuống dòng nước mát lạnh để thư giãn. Tắm suối không chỉ để gột rửa bụi bẩn, giúp cho tinh thần thư thái mà còn là thời gian để họ chuyện trò tâm sự, chia sẻ mọi điều trong cuộc sống.
Hình ảnh các cô gái tắm suối giờ đã trở nên hiếm hoi (Ảnh minh họa)
Tục “tắm tiên” này đã thu hút nhiều kẻ si tình lên đây để ngắm nhìn những “đóa hoa rừng” đang vui vẻ nô đùa dưới dòng nước. Cùng với sự phát triển của đất nước qua nhiều năm tháng, giờ đây vùng núi xứ Thanh được đầu tư nhiều con đường đẹp, thuận lợi phát triển du lịch vùng sơn cước.
Ánh mắt tò mò của nhiều người khiến cho những cô gái Suối Nủa cảm thấy thẹn thùng, không còn dám phô bày cơ thể giữa rừng núi. Để an toàn, giờ các cô gái Thái phải tìm những nơi kín đáo, tục tắm suối cũng dần mai một theo. Khung cảnh những cô nàng thanh tân vừa ngâm mình dưới suối, vừa cười nói rộn ràng giờ chỉ còn trong quá khứ.
Nhiều nhiếp ảnh gia vẫn muốn lên Suối Nủa tìm lại những hình ảnh rực rỡ năm xưa. Nhưng thay vì “tắm tiên”, giờ các cô có lễ hội gội đầu, cũng là một nét sinh hoạt văn hóa đặc sắc của con người nơi đây.
Làn da ngọc ngà của các cô gái xứ Thanh chính là nhờ thường xuyên trầm mình dưới con suối mát lành (Ảnh minh họa)
