Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19 với số ca lây nhiễm ở TP Hồ Chí Minh và Hà Nội chưa có dấu hiệu giảm, Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Cố vấn chuyên môn khoa nhiễm – Thần kinh Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM) đã có những tư vấn cụ thể giải đáp những thắc mắc về F0 giúp người dân hiểu rõ hơn.
Ngoài ra, những tư vấn của bác sĩ cũng giúp chăm sóc hoặc F0 tự chăm sóc, điều trị tại nhà có hiệu quả, đảm bảo an toàn hơn.
F0 là gì?
Theo đó, F0 là những trường hợp được xác định đã mắc bệnh Covid-19. Theo Bác sĩ Trương Hữu Khanh, 60 – 80% người mắc bệnh Covid-19 không có triệu chứng, biểu hiện khác lạ. Chính vì vậy nên nhiều trường hợp không biết trước để đề phòng, dễ lây nhiễm.
Nhóm mắc bệnh còn lại có triệu chứng như cảm cúm thông thường. Bác sĩ cho biết, các triệu chứng như cảm cúm này thường chỉ kéo dài khoảng 10 ngày sẽ bắt đầu giảm dần và hết triệu chứng.
“Thông thường, ngày thứ 1 – 2 sau khi mắc bệnh Covid-19, lượng virus trong cơ thể người bệnh còn thấp nên triệu chứng nhẹ. Một số người triệu chứng bệnh sẽ nặng vào ngày 3, còn lại đa số người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng bệnh nặng hơn vào ngày thứ 5 và thứ 8. Sau ngày thứ 8 trở đi, các triệu chứng sẽ giảm dần và hết.”, Bác sĩ Khanh cho biết.
Bác sĩ Khanh cũng cho biết, theo các nghiên cứu, thống kê cho thấy, có 95% người mắc bệnh không cần thở bình oxy, 5% còn lại cần sử dụng bình oxy hỗ trợ gồm: Người trẻ tuổi bị béo phì, người có bệnh lý nền chưa được chữa trị ổn định như tiểu đường, ung thư, sơ gan, tim mạnh…
Chính vì vậy, những người trẻ khoẻ phải phòng ngừa để những trường hợp như người trẻ mắc bệnh béo phì và các trường hợp người lớn tuổi có bệnh nền chưa ổn định không bị lây nhiễm trong thời gian chờ được tiêm vaccine phòng bệnh.
Các trường hợp F0 đang ở nhà:
1. Vừa phát hiện ra bệnh nhưng chưa có ai đến đón đi cách ly vì phải xử lý nhiều bệnh nhân:
Chủ động chuẩn bị tâm lý thật tốt để đi cách ly, sẵn sàng tâm lý rằng cả nhà có thể đã bị nhiễm bệnh. Tuyệt đối không được suy nghĩ bi quan, suy nghĩ quá nhiều về bệnh tình.
Rất ít trường hợp ở cùng nhà có người mắc bệnh mà có người không bị, chỉ là bị trước hay bị sau hoặc đã lây rồi nhưng chưa có triệu chứng, chưa biết. Trong trường hợp này F0 cần hết sức bình tĩnh, không nên quá lo lắng. Khi thấy có triệu chứng, một số người bắt đầu suy nghĩ quá nhiều, lo lắng nhiều, tưởng tượng nhiều khiến ta tự làm ta hoảng loạn.
Triệu chứng bệnh Covid-19 hoàn toàn giống với cảm cúm thông thường mà từ trước đến nay nhiều người vẫn mắc phải: Các em nhỏ mắc bệnh bị ốm, sốt nhưng vẫn chạy nhảy, chơi bình thường vì các em nhỏ không biết Covid-19 là gì. Các em nhỏ không suy nghĩ nhiều, không tưởng tượng quá nhiều do từ nhỏ các em ấy vẫn cảm cúm sổ mũi như vậy.
Ưu tiên số 1 trong trường hợp này là phải thật bình tĩnh, nếu cả nhà đều đã được xác định là F0 thì phải đeo khẩu trang, giữ khoảng cách an toàn và động viên nhau bình tĩnh không nên tưởng tượng quá nhiều rồi tự làm mình lo lắng, sợ hãi không đáng có.
Trường hợp mới chỉ xác định được một hoặc vài người trong gia đình mắc bệnh thì cần đeo khẩu trang, giữ khoảng cách đảm bảo an toàn cho các thành viên còn lại và hàng xóm xung quanh. Tuyệt đối không được ra khỏi nhà.
2. F0 điều trị tại nhà do được đơn vị y tế cho về điều trị vì lượng virus đã thấp, ít khả năng lây nhiễm:
Luôn tuân thủ các biện pháp, yêu cầu phòng dịch của đơn vị y tế, cơ quan chức năng theo quy định của Bộ Y tế khi điều trị F0 tại nhà.
Tuyệt đối không ra khỏi nhà:
Bác sĩ Trương Hữu Khanh cho biết, mặc dù lượng virus thấp nhưng tuyệt đối F0 điều trị tại nhà không được ra khỏi nhà vì sẽ có nguy cơ lây nhiễm cho hàng xóm quanh khu vực.
Các cơ quan chức năng cũng đã yêu cầu tuyệt đối không được ra khỏi nhà trong thời gian điều trị, giữ khoảng cách an toàn. Khi nhận đồ ăn, nhu yếu phẩm tiếp tế từ người thân, không được tiếp xúc trực tiếp mà phải để 1 cái bàn để nhận đồ.
Người đưa đồ tiếp tế, nhu yếu phẩm đến cũng cần đeo găng tay. Các dụng cụ ăn uống có thể sử dụng bát đĩa dùng 1 lần rồi bỏ hoặc sử dụng nước nóng trên 50 độ C, nước sát khuẩn để xử lý bát đĩa.
Tập thở khi cảm thấy khó thở hoặc nồng độ oxy (SpO2) dưới 94%:
Bác sĩ Khanh cho biết, tập thở sẽ giúp giảm bớt lo lắng, suy nghĩ tiêu cực không đáng có: “Bình thường chúng ta cảm cúm sẽ cảm thấy vượt qua nhẹ nhàng, giờ bệnh này các triệu chứng cũng chỉ như cảm cúm thông thường nhưng do một số người cứ luôn suy nghĩ, lo lắng và tự làm mình sợ hãi nên sẽ càng cảm thấy mệt mỏi.
Mọi người nên tập thở bằng cơ hoành, cơ bụng để cảm thấy dễ chịu hơn. Mọi người cũng nên tập thở khi cảm thấy thật sự khó thở hoặc nồng độ oxy trong máu dưới 94%, mệt mỏi”.
Khi bắt đầu tập thở, nên nằm sấp khoảng 30 phút đến 2 giờ để cải thiện nhịp thở và tăng độ bão hoà oxy.
Sau đó, mọi người có thể nằm nghiêng sang bên phải, ngồi dậy với độ nghiêng khoảng 30 – 60 độ, chuyển sang nằm nghiêng bên trái, nằm sấp và co chân, trở lại vị trí nằm sấp. Tất cả các tư thế tập thở trên đều áp dụng trong thời gian từ 30 phút – 2 giờ để phát huy tác dụng.
Trong trường hợp đã áp dụng tập thở nhưng không thấy cải thiện và cảm thấy mỗi lúc một nặng hơn thì cần liên hệ ngay với cơ quan y tế để được hỗ trợ.
Ăn sạch, uống sạch, vận động sinh hoạt điều độ:
Đảm bảo vệ sinh ăn uống, sinh hoạt điều độ là vô cùng cần thiết trong thời gian điều trị bệnh tại nhà. F0 ở trong phòng nên thường xuyên mở cửa thoáng, vận động, tập thể dục tại nhà.
Nếu F0 ở một mình trong phòng thì không cần đeo khẩu trang, theo dõi nhiệt độ thường xuyên, uống nhiều nước, vận động tại nhà thường xuyên.
Bảo đảm nhà vệ sinh sạch sẽ, ăn sạch, uống sạch, ngủ đủ giấc, giờ giấc sinh hoạt điều độ để nâng cao đề kháng. Ở nơi có nhiệt độ lạnh thì phải giữ ấm.
Phải ăn đủ dinh dưỡng, trong trường hợp bị mất khứu giác, vị giác dù ăn không ngon miệng vẫn phải cố ăn để nâng cao sức khoẻ. Trước đây ốm, cảm cúm vẫn khó ăn nhưng vẫn ăn được, giờ mắc Covid-19 do nhiều người suy nghĩ quá nhiều nên mới cảm thấy càng khó ăn hơn.
F0 uống thuốc gì khi điều trị tại nhà?
Bác sĩ Khanh cho biết, các triệu chứng của Covid-19 tương đương như cảm cúm thông thường, chính vì vậy F0 có thể uống thuốc hạ sốt như paracetamol…
Các triệu chứng ho cũng có thể sử dụng thuốc ho thông thường để giảm bớt triệu chứng. Về các loại thuốc khác tuyệt đối không nên tự ý sử dụng, chỉ sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Có được xông hơi (các bài thuốc dân gian) hạ sốt không?
Về vấn đề này, Bác sĩ Khanh cho biết, trước đây khi cảm cúm mọi người xông hơi theo các bài thuốc dân gian mà cảm thấy đỡ thì F0 tại nhà có thể sử dụng cách này để giảm các triệu chứng. Tuy nhiên, bác sĩ Khanh khuyến cáo không nên xông hơi khi đang bị sốt cao, khó chịu.
Có thể xông hơi nếu cảm thấy yên tâm hơn. Tuy nhiên, phương pháp này không có tác dụng chữa trị Covid-19.
Các trường hợp F0 đã nhiễm virus nhưng không có triệu chứng bệnh sẽ tự khỏi sau khoảng 10 ngày. Tuy nhiên, những người này cần phải được cách ly, điều trị theo quy định để tránh tình trạng lây nhiễm ra cộng đồng.
