Thế nhưng, cũng từ đó có nhiều hệ luỵ, tất nhiên, có lẽ cũng bắt đầu từ nghịch cảnh về tuổi tác.
Trẻ chưa chắc đã là lợi thế…
Hà Kiều Anh đăng quang Hoa hậu năm 16 tuổi. Nguyễn Thu Thuỷ đăng quang năm 18 tuổi. Phạm Thị Mai Phương đội vương miện năm 17 tuổi. Nguyễn Thị Huyền được vinh danh năm 19 tuổi. Mai Phương Thuý chiến thắng năm 18 tuổi. Trần Thị Thuỳ Dung bước lên ngôi cao nhất năm 18 tuổi. Nguyễn Cao Kỳ Duyên vỡ oà hạnh phúc năm 18 tuổi. 7/15 kỳ tổ chức, BTC quyết định trao vương miện cho những thí sinh dưới 20 tuổi. Trong khi đó, thời kì đầu, Bùi Bích Phương và Diệu Hoa đều lên ngôi năm 21 tuổi. Ngọc Khánh có lẽ là Hoa hậu “già” nhất lúc đăng quang khi vừa bước qua tuổi…22. Còn lại là rơi vào khoảng 20 đến 21 tuổi.
Thí sinh Hoa hậu Việt Nam 2014. Kỳ Duyên đứng giữa (hàng đầu).
Không thành văn bản chính quy nhưng rõ ràng, nhìn vào các số liệu thống kê có thể thấy, xu hướng chọn những cô gái trẻ trong độ tuổi vừa bắt đầu lớn từ 16-18 để trao vương miện cao quý ngày càng gần nhau, đặc biệt trong khoảng gần 2 thập kỉ trở lại đây. Cũng không thành một văn bản rõ ràng nhưng ai cũng hiểu được rằng, BTC Hoa hậu Việt Nam luôn có xu hướng chọn “búp” chứ không chọn “hoa”.
Điều đó vô tình lại là một bất lợi cho những thí sinh có tuổi đời không còn trẻ nhưng vẫn đảm bảo những tiêu chí, thể lệ của cuộc thi. Điển hình là hai trường hợp Trịnh Chân Trân năm 2004 chỉ dừng ở Á Hậu 1 vì đã 24 tuổi dẫu đoạt giải Khán giả bình chọn và có học hàm Tiến sỹ. Hoặc như Lưu Bảo Anh đến từ Cần Thơ về nhì năm 2006 cũng một phần vì cô đã 24 tuổi, dẫu năm đó mọi dự đoán đều nghiêng về cô gái của xứ “gạo trắng nước trong”.
Trong khi thực tế nhìn ra Thế giới và khu vực, đặc biệt là ở các quốc gia có truyền thống tổ chức các cuộc thi hoa hậu, ngôi vị cao nhất thường dành cho những thí sinh trong độ tuổi từ 22 trở lên, chiếm đa phần, thậm chí nước Mỹ từng chọn Hoa hậu tuổi 27. “Trẻ” nhất cũng phải 20 và hiếm hoi mới có thí sinh trong độ tuổi 16 - 18 đăng quang. Chẳng thế mà khi quyết định cử Hoa khôi Áo dài Việt Nam 2016 - Diệu Ngọc - đi thi Miss World năm nay đã nhận được những phản hồi tiêu cực, bởi cô đã 26 tuổi trong khi hợp đồng với cuộc thi nhan sắc lớn nhất hành tinh lại không nói rằng đó là vấn đề bởi đại diện Việt Nam vẫn nằm trong độ tuổi cho phép.
Miss World Vietnam năm nay 26 tuổi và vẫn đáp ứng được yêu cầu của BTC cuộc thi Miss World.
Điều này cũng là dễ hiểu bởi Hoa hậu là một danh hiệu chứ không phải một công việc cụ thể nên đương nhiên danh hiệu đó sẽ đi kèm theo một áp lực lớn, khi là đại diện quốc gia trong một số hoàn cảnh/ trường hợp cụ thể. Ví dụ như tham gia dự thi các cuộc thi quốc tế, xuất hiện tại các sự kiện lớn mang tầm cỡ, v.v… Sự đòi hỏi về hình ảnh chững chạc, ứng xử lưu loát cũng như tự tin với những người tiếp xúc là điều đương nhiên. Và cũng chỉ ở vào độ tuổi đó, phần lớn mới ý thức được mình đang có những gì và những biểu hiện của bản thân sẽ ảnh hưởng tới số đông như thế nào.
Đó là với những quốc gia mà nền giáo dục của họ với thiên hướng dạy trẻ em tự lập từ nhỏ, quyết đoán trong việc thể hiện bản thân cũng như không ngần ngại nêu chính kiến, vì thế họ có xu hướng chọn người đại diện ở độ tuổi đang học hoặc sắp học xong đại học. Do đó, dễ hiểu vì sao sự lúng túng của các nhan sắc Việt khi được cử đi thi quốc tế. Với một vốn sống chưa thật phong phú cùng sự bảo bọc của gia đình theo lối nuôi dạy truyền thống thì có thể thấy không lúng túng mới là lạ. Cũng đừng quên, Thuý Vân đoạt danh hiệu Á hậu 3 cuộc thi Hoa hậu Quốc tế khi cô 22 tuổi với đầy đủ sự bản lĩnh, tự tin.
…Nhưng “già” chắc chắn là bất lợi
Ở chiều ngược lại, người mẫu là một công việc, một ngành nghề được “chỉ mặt điểm tên” rõ ràng lại đang phải chịu một mức “quy định” được soi chiếu từ quy chế của các cuộc thi Hoa hậu sang: đó là chỉ được phép tham dự thi từ 18 tuổi. Đây rõ ràng là một quy định bất lợi với những cô gái muốn theo đuổi nghề người mẫu.
Hoàng Thuỳ bắt đầu diễn thời trang quốc tế khi đã ngoài 22 tuổi.
Trong sự kiện vừa tổ chức mới đây với quyết định bổ nhiệm Siêu mẫu Trần Ngọc Lan Khuê trong vai trò CEO Miền Nam, bà Thuý Nga - Tổng Giám đốc Elite Việt Nam - khi trả lời câu hỏi của phóng viên SAOstar đã cho biết: “Độ tuổi đẹp nhất để bắt đầu người mẫu ở nước ngoài là 14 và thành công nhất là khoảng 16-18. Tôi còn nhớ như in năm 2002 khi Việt Nam lần đầu tiên cử thí sinh tham dự cuộc thi Elite Model Look với thi sinh Trương Thanh Trúc lúc này đã 21 tuổi trong khi thí sinh cùng phòng là cô gái người Nhật vừa tròn 14 tuổi.”
Ai cùng biết tuổi thọ của nghề người mẫu thường không cao. Chỉ vào khoảng từ 26-30 là đã thấy các “chân dài” bắt đầu thoái trào, Naomi Campell là trường hợp hiếm hoi cá biệt. Các người mẫu được để ý luôn là những cô gái trẻ dưới 20 với sự nở rộ về vóc dáng. Cũng chính bởi được phát hiện và đào tạo từ năm 14 tuổi nên đa phần họ sẽ sớm thành công ở độ tuổi mà những ngành nghề khác thí sinh mới bắt đầu vào đời. Đó là đặc thù công việc.
Chân dài Hồng Quế được biết đến từ năm 16 tuổi, và đó cũng là thời điểm Hồng Quế rực rỡ nhất trong vai trò người mẫu dù không có bất cứ giải thưởng nào.
Nếu nói về đặc thù của người Việt nằm trong tổng thể Á Châu thì hoàn toàn đúng nếu nói sắc vóc, tâm lí và tính cách là bất lợi cho những thí sinh nhỏ tuổi. Thế nhưng, đó là câu chuyện của nhiều năm trước bởi hiện nay không hiếm những cô gái có độ tuổi nhỏ nhưng sắc vóc vẫn có thể đảm bảo tham gia các sàn diễn thời trang. Bảo Trân và Hồng Quế là những ví dụ cụ thể khi tham gia diễn thời trang từ năm 13 đến 16 tuổi.
Trong một bài trả lời phỏng vấn, Hoàng Thuỳ - hiện là người mẫu Việt thành công nhất trên sàn diễn quốc tế - không ngần ngại chia sẻ quan điểm rằng: “Thú thực, thời gian gần đây tôi bị áp lực nhiều về vấn đề tuổi tác. Tôi còn muốn làm việc ở thị trường nước ngoài nhiều lắm. Nhưng người mẫu bên đó họ khởi nghiệp từ năm 15, 16 tuổi.” Tất nhiên, ai cũng biết tất cả những Giải Vàng - Bạc - Đồng của Siêu mẫu Việt Nam lẫn Quán quân - Á quân của Vietnam's Next Top Model đều đã bước qua tuổi 18, có người lên ngôi khi đã 20 hoặc thậm chí là 22. Vênh nhau từ 6-8 tuổi trong khi tuổi nghề ngắn thì hẳn nhiên là một con số quá lớn, quá khác biệt và quá thiệt thòi.
Lan Khuê và bà Thuý Nga.
Cũng theo bà Thuý Nga, hiện tại và sắp tới, hi vọng với những thay đổi của cơ quan quản lí có thẩm quyền thì sự khác biệt và bất lợi về tuổi hành nghề của người mẫu sẽ được xem xét, cơi nới. Bà nhấn mạnh rằng: “Trước đây, chỉ có top 3 thí sinh của các cuộc thi sắc đẹp trong nước mới được cấp phép tham dự các cuộc thi sắc đẹp quốc tế, thế nhưng hiện tại các cuộc thi người mẫu vẫn được cấp phép thi nhan sắc quốc tế đối với những thí sinh có giải“. Rõ ràng, sự thay đổi đã bắt đầu manh nha và hi vọng ngày càng nhiều những người mẫu Việt Nam được làm nghề sớm để từ đó ngày càng thành công hơn không chỉ với các sàn diễn trong nước mà cả quốc tế nữa.
(*) Mẫu = Người mẫu; Hậu = Hoa hậu.
