Đạo nhái là sai hoàn toàn, còn con đường “hậu đạo nhái” đúng hay sai, đáng giá hay vô nghĩa: là do lòng tự trọng, bản lĩnh và tài năng của người nghệ sĩ định đoạt.
Trong lĩnh vực sáng tạo, kỵ nhất là đạo nhái. Vì thế, sự bắt chước luôn bị lên án, dù “đương sự” vô tình hay cố ý, có giải thích ra sao hay khản cổ đánh tráo khái niệm bằng từ “học hỏi”, “lấy cảm hứng” hay “bị vô thức ảnh hưởng” từ thần tượng: vẫn khó lòng xoa dịu được dư luận. Các sản phẩm chất xám luôn mang giá trị tinh thần và cảm xúc cao, mà cái gì khán giả đã ấn tượng và yêu thích, thì họ sẽ không chấp nhận một sản phẩm “sao y bản chính” khác.
Vì thế, trong giới nghệ thuật nói chung, đều tôn thờ sự khác biệt - đây cũng là bản chất của sáng tạo. Đánh mất sự khác biệt, các sản phẩm trở thành một “món đồ công nghiệp” được “sản xuất” hàng loạt, chứ không phải “hàng hiệu có giới hạn” mà người thưởng ngoạn chăm chú săn tìm, chăm chút nâng niu.
Làng nhạc cũng thế, ca sĩ khởi nghiệp bằng bài hit, Sơn Tùng cũng vậy, chỉ có điều hit của cậu còn đính kèm cụm từ xanh rờn: nghi vấn đạo nhạc. Sơn Tùng MTP - thời điểm sáng tác Cơn mưa ngang qua hay Nắng ấm xa dần - chỉ mới 17 tuổi, đứng trước búa rìu dư luận, từng thừa nhận: cậu sử dụng nhạc nền trên mạng để hoàn thành ca khúc, vì thế có sự giống nhau kỳ lạ của các bài hát này với những sáng tác nước ngoài.
Hơn nữa, trong một thế giới phẳng, chỉ bằng cú click chuột đã có thể tiếp cận văn minh và theo dõi được thần tượng của mình, việc bị ảnh hưởng là phổ biến. Sơn Tùng cũng từng thừa nhận G-Dragon là thần tượng của mình. Fan bình thường vì quá yêu thích còn hay bắt chước thần tượng trong vô thức, thì khó tránh Sơn Tùng cũng đã có giai đoạn “sao y bản chính” chàng thủ lĩnh Big Bang từ âm nhạc đến từng cử chỉ, điệu bộ. Nhưng chọn giữa mãi mãi là “chiếc bóng” hay bứt phá bằng dấu ấn của chính mình, Sơn Tùng đã chọn vế thứ hai!
Chưa một lần giải thích, sự im lặng của Sơn Tùng không phải để thoái thác trách nhiệm hay thách thức dư luận, mà chỉ để tập trung làm những-thứ-cần-làm, trong hành trình thay đổi cách nhìn nhận của khán giả và giới chuyên môn. Cậu cần mẫn học hỏi, liên tục cho ra mắt những ca khúc mới - nối dài thêm những kỷ lục ấn tượng bằng… hàng loạt những kỷ lục tự phá khác, trở thành một trong những ca sĩ có sức hút hàng đầu Vpop.
Không phải ngẫu nhiên mà người ta bắt đầu gật gù công nhận: tranh cãi là thứ dư luận gán lên cậu, còn điều làm nên Sơn Tùng MTP hôm nay chỉ có thể là ý chí “sửa sai” mạnh mẽ, chiến lược rõ ràng và sự đầu tư nghiêm túc.
Không còn là cậu học sinh cấp ba làm nhạc hồn nhiên nữa, chàng ca sĩ sinh năm 1994 “chuyên nghiệp hóa” sự nghiệp ca hát, hợp tác với những nhà sản xuất tài năng Triple D, Slim V cho ra đời những sản phẩm đình đám đều “cộp mác” Sơn Tùng MTP: không chỉ là EDM thịnh hành, mà là pop, R&B, Tropical House, không chỉ là sân khấu đỉnh cao trong và ngoài nước, Sơn Tùng cũng sẵn lòng “quẩy” tưng bừng cùng fan giữa trời mưa trên sân khấu hoàn toàn miễn phí vé, không chỉ là Sơn Tùng lịch lãm của vest, hàng hiệu thời trang, mà: cổ trang, teenboy hay quý ông - “vai” nào, phong cách nào cậu cũng chịu khó thay đổi mà thử nghiệm.
Vì thế, Sơn Tùng luôn mới, luôn khiến người khác phải tò mò, đồn đoán trước mỗi lần “tái xuất” rồi vô tình cuốn theo chàng trai này.
Tương tự với Maxk Nguyễn - chàng trai cuốn hút biết bao người yêu thích những artwork về Sài Gòn của cậu, đã phải điêu đứng vì nghi vấn đạo nhái. Thực hư đã rõ, chặng đường phía trước là lúc cậu phải đối diện và lựa chọn: nỗ lực chứng minh năng lực bằng những sản phẩm giá trị và “chính chủ”, hay là “chết chìm” và chấp nhận những phán xét của người khác.
Sự khác nhau trong cách đối diện và giải quyết truyền thông là điều tạo nên sự khác biệt trong cái kết của hai nhân vật đình đám này: một thần tượng làng nhạc và một hiện tượng làng thiết kế. Đã im thì im hẳn, đã lên tiếng thì phải xác đáng, đúng thời điểm và có lý lẽ chặt chẽ, bằng không thì những giải thích “nửa vời”, lỏng lẻo rất dễ đẩy người trong cuộc vào tâm bão, vướng vào danh “ngụy biện” hay “cố chấp”.
Người ta không ngớt tranh cãi, vì rõ ràng, cảm tính vẫn len lỏi, chiếm “hàm lượng cao” trong cách đánh giá một sản phẩm nghệ thuật hay một người nghệ sĩ. Chỉ từ việc “đạo hay không” thuần túy công việc, dư luận có thể dễ dàng phán xét nhân phẩm, đạo đức, tư cách và hằng hà những chuẩn mực khác khiến các “nghi phạm” bị tổn thương.
Ngó nghiêng xung quanh, trong làng giải trí thế giới và châu Á, không khó để tìm ra những nghệ sĩ ngôi sao từng vướng thị phi “đạo nhái”, thậm chí còn dẫn đến những kiện cáo um sùm, những khoảng đền bù triệu đô: Lady Gaga, Katy Perry, Justin Bieber… hay SNSD, Tara, G-Dragon, Lee Hyori, IU, Hyuna… quan trọng là mỗi người có đủ ý chí, kiên định để bước tiếp hay không?
Và họ vẫn tiếp tục rút kinh nghiệm, thành công ở những sản phẩm sau - chưa có trường hợp nào… giải nghệ!
Ngoài ra, những vụ kiện ầm ĩ khắp giới nghệ thuật - giải trí còn minh chứng: sai lầm là không tránh khỏi trong lĩnh vực rất dễ “ý tưởng lớn gặp nhau”. Tuy nhiên, “đường xa mới biết sức ngựa” - không thể dùng một sự việc để đánh giá một quá trình, càng không thể dùng một sai lầm để phán xét, phủ nhận toàn bộ cố gắng của ai đó.
Ngược lại, với những tinh thần cầu tiến, biết “cái khó ló cái khôn” thì những ồn ào từng là “vết xước” ấy sẽ góp vào hành trang quý giá để họ rút kinh nghiệm, hoàn thiện hơn trong tương lai, chứ không phải “tảng đá” đè nặng họ mãi mãi không ngóc đầu lên được. Ước mơ, đam mê của một người đáng giá cũng vì vậy - không phải thứ dễ “chết chìm” bởi những scandal.
Những người trong cuộc - một khi đã chọn sáng tạo là cái nghề, họ sẽ buộc biết cách khắc phục để được tiếp tục sống với nghề và tìm kiếm cơ hội khác để tỏa sáng, khẳng định mình, để “thua keo này mình bày keo khác”.
“Đánh kẻ chạy đi, chứ ai đánh người chạy lại!” - Tuổi trẻ, khó tránh được sai lầm, nhưng người thắng sau cùng là người: dám nhận sai và sửa.
Sơn Tùng đã mất sáu năm để “xây lại”, để gạt bỏ những hoài nghi và khẳng định vị trí. Vì thế với Maxk Nguyễn - thật không công bằng nếu vì một cú ngã mà đã vội “xóa sổ”, trong khi chặng đường phía trước mới là câu trả lời xác đáng, để cậu chứng minh: sự cố lần này chỉ là một sai lầm nhất thời, chứ không phải cậu chỉ-đến-thế!
