Là một lễ hội thường niên được tổ chức hàng năm vào cuối tháng 10, đầu tháng 11, Halloween từ lâu không chỉ là dịp lễ hội ưa thích nhất trong năm của người dân phương Tây mà hiện đã lan rộng trên toàn thế giới. Đặc biệt, giới trẻ khắp nơi ngay từ đầu tháng 10 đã rục rịch chuẩn bị cho lễ hội này.
Ngày âm dương giao hòa
Trong ngày này, mọi người từ già trẻ, gái trai khắp nơi đều cố gắng hóa trang cho mình trở nên gớm ghiếc, giống ma quỷ cõi âm và khác với người trần mắt thịt nhất có thể và diễu khắp các đường phố.
Từ “Halloween” có nguồn gốc từ Thiên chúa giáo, có ý nghĩa là một dịp để cầu nguyện cho các linh hồn đã qua đời. Nhưng theo một số nguồn khác thì lại cho rằng, người Celtic ở Ailen từ thế kỷ V trước CN đã kỷ niệm ngày này như một nghi lễ mừng năm mới của họ.
Tương truyền, vào dịp lễ Halloween, người Celtic cho rằng đây là dịp “mở cửa cõi âm”, giống tháng 7 âm lịch theo truyền thống châu Á. Khi đó, thế giới người chết và người sống sẽ giao hòa, người hai cõi có thể tiếp xúc và “nhìn” thấy nhau. Những người đã khuất sẽ quay trở lại nhân gian dưới dạng các linh hồn đói khát, chúng sẽ tìm kiếm cơ thể và nhập vào để đầu thai sống lại như một cách thức để tái sinh.
Do đó, để tránh bị các linh hồn này cướp mất thể xác, vào dịp này người cõi dương đã phải nghiêm ngặt thực hiện các biện pháp như dập lửa, mặc trang phục gớm ghiếc, diễu hành quanh các xóm làng để xua đuổi chúng.
Trong suốt quá trình phát triển, con người ngày càng văn minh và nhận ra rằng sự đe dọa của quỷ và linh hồn là không có thực. Nhưng ngày lễ Halloween với những phong tục truyền thống vẫn được lưu giữ, duy trì và hơn nữa còn du nhập sang các nền văn hóa khác nhau. Mỗi nước và dân tộc sẽ có những biến tấu để phù hợp với nước mình. Ví dụ người Roman (người Hung) cổ thì nhân dịp này sẽ tưởng nhớ nữ thần trái cây Pomona của mình với biểu tượng là trái táo.
Còn với những người dân Châu Âu cổ, trong ngày lễ này các giáo dân sẽ ăn mặc như kẻ ăn mày để đi xin những mẩu vụn bánh, biểu tượng của thức ăn nuôi dưỡng linh hồn. Do đó, nếu xin được càng nhiều vụn bánh thì họ sẽ nhận được nhiều lời cầu nguyện cho linh hồn của người thân của mình hơn.
Còn người Ireland thì lại lưu truyền thêm truyền thuyết về một người đàn ông đi lang thang mãi mãi giữa nhân gian tên là Jack Hà Tiện. Khi còn sống, anh chàng này chơi thân với quỷ nên khi chết đi, Jack không thể đến được Thiên đường vì phạm nhiều tội khi còn sống nhưng cũng không được vào cửa Địa ngục… Quỷ thương tình nên đã cho Jack một chiếc đèn được làm từ quả bí ngô đã moi ruột, bên trong là than hồng ở địa ngục với ánh lửa soi chiếu đường đi. Với cây đèn này, Jack dùng nó để lang thang, lay lắt và cô đơn khắp mặt đất cho đến ngày cuối cùng của nhân loại.
Có thể thấy, ngày lễ Halloween cũng chính là một cơ hội dành cho chàng Jack đáng thương khi cả Thiên đàng và Địa ngục đều từ chối anh. Trong ngày này, khi tất cả nhân gian đều “hóa” quỷ, Jack sẽ bớt cô đơn hơn.
Ăn và mặc như thế nào để không bị ma quỷ “cướp” thể xác?
Dưới ánh sáng của khoa học kỹ thuật hiện đại, ngày lễ Halloween ngày nay ít nhiều phai nhạt đi ý nghĩa tâm linh cổ xưa. Con người ngày nay không còn sợ bị linh hồn cướp mất thể xác hay ma quỷ trà trộn len lỏi vào nhân gian. Do đó, ngày lễ này hiện nay vẫn được các tổ chức, cộng đồng cố gắng duy trì như một dịp để người dân mọi lứa tuổi, đặc biệt là trẻ nhỏ được vui chơi, thỏa sức ăn mặc theo ý muốn và thể hiện cá tính của mình.
Để có thể ăn mặc và vui chơi “đúng điệu” trong dịp này, góp phần “bảo vệ” chính linh hồn của mình thì chúng ta cần biết đến những tập tục trong dịp này:
Đốt lửa
Trong ngày lễ hóa quỷ, việc đốt lửa nhằm hi vọng ánh sáng sẽ giúp xua đuổi quỷ dữ và cầu mong mùa màng bội thu. Ngoài ra, ánh lửa được cho là sẽ háp dẫn các “tiên nữ” bươc ra khỏi những nấm mồ để tham dự lễ hội cùng con người.
Trang trí lồng đèn
Lễ hội đèn lồng bắt nguồn từ tập quán xưa, cũng liên quan đến nhân vật Jack Hà tiện ở trên. Sau khi trở thành linh hồn cô đơn và giá lạnh lang thang giữa nhân gian, chính nhờ ánh sáng từ ngọn đèn địa ngục tỏa ra từ quả bí ngô đã sưởi ấm Jack. Ngày nay, trong dịp lễ Halloween, quả bí ngô rỗng khoét mặt đã trở thành biểu tượng không thể thiếu.
Hóa trang
Nhắc đến Halloween không thể thiếu nội dung quan trọng này. Đây là phong tục phổ biến nhất và gây hứng thú, khơi gợi tính sáng tạo của con người. Các trang phục biến hóa ngoài phù thủy, ma quỷ, nhân vật siêu nhân. Trang phục thường gặp là những bộ quần áo hóa trang phù thủy, ma quỷ, nhân vật ác ma tưởng tượng, siêu nhân, hoặc những nhân vật nổi tiếng như Donald Trump, Joker, Hillary Clinton, các siêu sao, ca sỹ…
Trò đùa Trick - or - Treat (Cho kẹo hay bị ghẹo)
Trong suốt lễ hội này, người chết trở về sẽ phá hoại và cố gắng thâm nhập vào đời sống của người trần. Chúng còn đi đến từng nhà, gõ cửa và xin ăn. Do đó, trẻ em trong ngày này sẽ hóa trang hoặc đeo mặt nạ cùng nhau vác giỏ, túi, đèn lồng đi gõ cửa nhà hàng xóm và đồng thanh nói câu “Trick or treat”. Câu này có ý nghĩa là “đe dọa” chủ nhà phải cho kẹo nếu không sẽ phá hoại, chơi xấu gia chủ. Do đó, mọi người thường chuẩn bị sẵn kẹo hoặc quà bánh, trái cây để tiếp đón quân đoàn ma quỷ nhí nhố này.
Ăn táo
Khi du nhập lễ hội hóa quỷ vào đất Celtic xưa từ người La Mã, lễ hội này trở thành dịp thờ nữ thần mùa màng Ponoma. Rất nhiều hoạt động có hiện hữu trái táo trong đêm hội này, phổ biến là thi nhau lấy táo trong thau nước, gọt vỏ táo (Vỏ táo càng dài thì càng sống lâu)…
Món ăn rùng rợn
Ngoài những món món ăn đặc trưng của ngày Halloween là món súp bí thì các món ăn hình thù ngộ nghĩnh, sặc sỡ như bánh Halloween, bánh quy Halloween cũng khiến trẻ thích mê.
Hầu hết chúng đều được chế biến thành các tạo hình ghê rợn, quái dị mà chỉ nhìn cũng hoảng hốt không dám ăn như xúc xích hình ngón tay, socola nhân kem hình ma trơi, nặn bánh bột mì thành hình xác ướp, xương người, …
Bói toán
Đây cũng là một trò chơi rất thú vị, một người bị bịt mắt ngồi trước những chiếc đĩa xáo trộn. Người này sẽ tìm ra chiếc đĩa bất kỳ, nó sẽ chỉ ra tương lai của người chơi.
Đêm Halloween nếu nhìn chằm chằm vào chiếc gương, các cô gái sẽ nhìn thấy người chồng tương lai của mình.
Ngoài ra, trong đêm Halloween nếu các cô gái ngồi trước gương trong phòng tối, nhìn chăm chăm vào nó thì sẽ thấy người chồng tương lai của họ trong đó. Và tất nhiên, không thể thiếu những câu chuyện mà, bộ phim ma hoặc phim kinh dị mà mọi người cùng xem.
