Sau gần 2 năm “bất động” vì ảnh hưởng của dịch Covid-19, 2022 đánh dấu sự nhộn nhịp trở lại của thị trường phim điện ảnh. Từ đầu năm đến nay, đã có rất nhiều dự án điện ảnh được ra mắt với đa dạng chủ đề từ tâm lý, hài cho đến phim hành động, kinh dị.
Nhìn chung, thị trường phim điện ảnh năm nay do có thời gian “thai nghén” dài nên được kỳ vọng rất nhiều. Không những vậy, có rất nhiều dự án quy tụ dàn sao khủng và có mức đầu tư lớn đến ngỡ ngàng. Tuy nhiên, thực trạng phim ảnh năm nay lại giống như một cú vả thẳng vào mặt các nhà làm phim cũng như khán giả.
Phim Việt đầu tư lớn nhưng doanh thu ảm đạm
Từ đầu năm 2022 đến nay, rất nhiều dự án phim điện ảnh Việt có đầu tư lớn đã được ra mắt. Trước khi công chiếu, những dự án này khiến khán giả tò mò, kỳ vọng vì được hứa hẹn sẽ là những quả “bom tấn” rung chuyển màn ảnh rộng. Tuy nhiên, sự háo hức mong đợi nhanh chóng bị dập tắt, khán giả cảm thấy như vừa ăn phải “cú lừa” khi bỏ tiền ra mua vé xem phim điện ảnh Việt.
Gần đây, có thể kể đến trường hợp của bộ phim Cô Gái Từ Quá Khứ do Ninh Dương Lan Ngọc và Kaity Nguyễn đóng chính. Nhìn vào dàn diễn viên cũng như quy mô quảng bá không khó để thấy bộ phim của hai đạo diễn Bảo Nhân và Namcito khủng thế nào. Cô Gái Từ Quá Khứ từng được xem là “át chủ bài” của điện ảnh Việt nửa cuối năm 2022. Tuy nhiên, thực tế ra mắt của dự án này lại chẳng thành công như kỳ vọng đặt ra trước đó.
Cô Gái Từ Quá Khứ mở đầu với doanh thu rất lớn khi thu về 20 tỷ đồng chỉ sau 3 ngày công chiếu. Màn hợp tác của Ninh Dương Lan Ngọc và Kaity Nguyễn chạm mốc 50 tỷ đồng trong 10 ngày sau đó. Tuy nhiên, sau đó doanh thu phim lại nhích rất chậm trong vòng 10 ngày tiếp theo. Với đà này, dự án phim mới của Bảo Nhân và Namcito được dự đoán chốt sổ với không quá 60 tỷ đồng. Vừa không thể tỏa sáng, Cô Gái Từ Quá Khứ lại để lộ nhiều điểm thiếu sót về nội dung khiến khán giả thất vọng.
Tiếp đến, có thể kể đến sự thất bại của 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên của đạo diễn Lương Đình Dũng. Dự án điện ảnh này được công bố với mức kinh phí là 60 tỷ đồng và có sự tham gia diễn xuất của Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2017 H’Hen Niê. Phim từng tạo dựng được đề tài rất lớn vì đề cập đến các mặt tối của xã hội hiện đại như nạn xâm hại tình dục trẻ em, bạo hành…
Tuy nhiên sau khi chính thức ra mắt, 578: Phát Đạn Của Kẻ Điên lại chẳng được khán giả quan tâm mấy. Được biết, bộ phim chỉ thu về khoảng 3,5 tỷ đồng bằng 1/17 kinh phí sản xuất đã bỏ ra trước đó (Theo thống kê của Box Office Việt Nam). Phim khiến người xem thất vọng vì lỗ hổng trong cả kịch bản, diễn xuất lẫn cách giải quyết vấn đề.
Thế nhưng, doanh thu ảm đạm nhất phải kể đến Kẻ Thứ Ba do Lý Nhã Kỳ và tài tử xứ Hàn Han Jae Suk đóng chính. Ở thời điểm trước khi ra mắt, bộ phim từng được quảng bá rất rầm rộ, thêm vào đó dự án này còn có mức đầu tư lên đến 33 tỷ đồng. Tuy nhiên, Kẻ Thứ Ba chỉ thu về 962 triệu đồng (Theo thống kê của Box Office Việt Nam) và phải lặng lẽ rút khỏi danh sách chiếu của các cụm rạp.
Hay như dự án Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác của đạo diễn Hàm Trần cũng phải nhận về thất bại ê chề. Được kỳ vọng sẽ giúp các bạn thiếu nhi có một mùa hè sôi động, thế như dự án điện ảnh này lại chỉ thu về 6,4 tỷ đồng. Được biết, mức kinh phí sản xuất của Maika – Cô Bé Đến Từ Hành Tinh Khác lên đến 30 tỷ đồng.
Ngoài ra, còn rất nhiều dự án điện ảnh có dàn diễn viên khủng nhưng lại thất bại ê chề khi ra mắt. Điển hình có thể kể đến Vô Diện Sát Nhân chỉ đạt 4,7 tỷ đồng so với mức kinh phí là 16 tỷ đồng; Duyên Ma của Kiều Minh Tuấn – Ngọc Trinh thu về 6,7 tỷ đồng; Kẻ Đào Mồ của Trương Thị May đạt 500 triệu đồng; Mến Gái Miền Tây đạt 8 tỷ đồng hay Cù Lao Xác Sống chỉ vỏn vẹn 12 tỷ đồng…
Dù vậy, từ đầu năm đến nay màn ảnh rộng Việt cũng có một số dự án có doanh thu tạm ổn. Đơn cử như Em Và Trịnh dù vấp phải rất nhiều tranh cãi khi ra rạp nhưng vẫn thu về mức doanh thu trên trăm tỷ. Hay Bẫy Ngọt Ngào với sự tham gia diễn xuất của dàn sao khủng cũng thu về 83 tỷ đồng. Nghề Siêu Dễ của Thu Trang – Tiến Luật thu về 68,8 tỷ đồng nhờ phong cách quảng bá độc đáo, mới lạ và cả Chìa Khóa Trăm Tỷ đạt 65,3 tỷ đồng.
Nguyên nhân phim điện ảnh Việt thất thu
Phim chất lượng chưa tốt nhưng lại bỏ ra mức đầu tư quá cao thì lỗ là bài toán khó tránh khỏi. Trước đây, kinh phí sản xuất phim điện ảnh thường chỉ khoảng 10 – 20 tỷ là nhiều, nhưng giờ, 50 – 60 tỷ mới đủ. Bỏ ra số vốn lớn như vậy, đòi hỏi các nhà sản xuất phải làm sao để phim ra mắt không bị lỗ. Nhưng trên thực tế, đại đa số các dự án điện ảnh Việt ra mắt năm nay đều ê chề mảng doanh thu.
Sự thất bại ê chề về mặt doanh thu tuy không thể hoàn toàn đánh giá được chất lượng của một bộ phim nhưng lại có tác động rất lớn đến các nhà sản xuất. Trong khoảng 30 dự án điện ảnh đã lên sóng, chỉ có một vài phim đạt doanh thu ở mức chấp nhận được, còn lại là lỗ thảm hại. Câu hỏi đặt ra hiện nay là tại sao doanh thu phim điện ảnh Việt 10 tháng qua lại thấp đến như vậy?
Thứ nhất, chắc chắn phải kể đến việc cạnh tranh của các dự án điện ảnh nước ngoài. Chúng ta không thể phủ nhận được một thực trạng đó là phim điện ảnh nước ngoài luôn được đánh cao và được đón nhận hơn phim Việt. Không chỉ được đầu tư hơn về mặt hình ảnh, đề tài của các nhà làm phim quốc tế cũng rất mới mẻ, độc đáo và đánh mạnh vào tâm lý khán giả.
Các dự án phim điện ảnh quốc tế làm mưa làm gió tại các rạp Việt trong năm nay gồm có Ngược Dòng Thời Gian Để Yêu Anh vượt 78 tỷ đồng; Bỗng Dưng Trúng Số vượt mốc 150 tỷ đồng; Minions 2 gần 200 tỷ đồng, Doctor Strange 2 hơn 200 tỷ đồng… Bất chấp tình trạng phim Việt lỗ nặng, các dự án điện ảnh nước ngoài vẫn phá trăm tỷ “dễ như không”.
Đây chính là tình trạng của Cô Gái Từ Quá Khứ trong 3 tuần trụ tại các rạp. Khi đang độc bá trên bảng doanh thu, dự án điện ảnh của Bảo Nhân và Namcito phải đối mặt với hàng loạt tác phẩm đình đám từ nước ngoài như Black Adam, Nghi Thức Cấm, Đặc Vụ Xuyên Quốc Gia, Mồi Quỷ Dữ. Như đạo diễn Lý Hải từng chia sẻ rằng: “Một bộ phim thất bại về doanh thu có thể đến từ những nguyên nhân như thời điểm phát hành không phù hợp. Trong thời điểm nhiều phim kinh dị đồng loạt đổ bộ ở rạp, khán giả sẽ ngán và không còn tìm đến để mua vé nữa”.
Thứ hai là do kịch bản phim Việt vẫn còn quá nhiều lỗ hổng. Khi mua vé xem phim, khán giả không chỉ muốn nhìn hình ảnh chỉn chu, đẹp mà còn muốn được đắm chìm trong nội dung phim. Một bộ phim “mất não”, xem thường IQ khán giả chắc chắn sẽ không thể tạo hiệu ứng tốt được thậm chí còn tạo ra làn sóng tẩy chay mạnh mẽ trên các diễn đàn về phim ảnh.
Chuyện không của riêng bộ phim nào, nhưng ta có thể thấy rõ nhất ở Cù Lao Xác Sống. Vốn dĩ, đây là một dự án rất được khán giả mong đợi vì đề tài mới mẻ, lần đầu xuất hiện tại Việt Nam. Tuy nhiên, vì khâu kịch bản quá non kém, không thể truyền tải hết được thông điệp khi ra mắt nên Cù Lao Xác Sống đã phải nhận vô số gạch đá.
Ngay chính nhà sản xuất phim Nhất Trung cũng đã từng lên tiếng nhận lỗi về việc này. "Chúng tôi ghi nhận những lời phê bình của khán giả, xem dự án này là bước thử nghiệm đầu tiên để hoàn thiện hơn dự án tiếp theo", anh chia sẻ.
Tiếp đến là do thị hiếu của khán giả đã thay đổi rất nhiều so với trước đó. Trước đây, khán giả dường như đã quá dễ dãi nên các nhà làm phim thành ra chủ quan, hời hợt với khâu đánh giá chất lượng phim trước khi cho ra mắt. Nhưng theo xu thế hội nhập, nhiều phim quốc tế chất lượng ra đời khiến công chúng có sự so sánh, đánh giá từ đó đặt ra yêu cầu khắt khe hơn với phim điện ảnh nội địa. Tất nhiên, sẽ chẳng ai chịu bỏ tiền của mình ra để xem một bộ phim kém hơn về mọi mặt cả.
Cứ nhìn thực trạng doanh phu phim điện ảnh Việt và phim quốc tế là thấy rõ. Cùng bỏ ra số tiền cực lớn để đầu tư, thế nhưng từ phần hình ảnh cho đến nội dung phim nội địa đều kém hơn hẳn các dự án nước ngoài. Lâu dần, khán giả sinh ra tâm lý bài xích phim Việt, xem về là chê hay thậm chí chỉ mới tung teaser đã bị chê rồi.
Nhà sản xuất phim Chuyện Ma Gần Nhà – Hoàng Quân cho rằng: “Muốn thắng, các đạo diễn phải chuẩn bị kỹ lưỡng hơn để chinh phục khán giả”. Vậy chất lượng ở đây là gì? Đó là sự chỉn chu từ khâu quay dựng cho đến kịch bản, đừng mang yếu tố hài nhảm vào để câu tiếng cười một cách rẻ tiền.
Chẳng hạn như Bỗng Dưng Trúng Số - một bộ phim có đề tài rất đơn giản, nhưng lại được khai thác một cách độc đáo, kịch bản gần gũi khiến khán giả có được những trận cười sảng khoái. Chẳng phải ngẫu nhiên mà bộ phim điện ảnh Hàn Quốc này lại đứng top 3 trong doanh thu phòng vé phim điện ảnh tại Việt Nam trong năm 2022 này.
Nhìn vào thất bại của doanh thu phim điện ảnh Việt 10 tháng qua, không khó để nhận ra chúng ta đang có rất nhiều hạn chế. Thay vì chọn những đề tài “đao to búa lớn”, điện ảnh Việt cần những kịch bản chặt chẽ, đánh trúng tâm lý khách hàng. Có như vậy mới mong khởi sắc được.
Xem thêm: Đường đua điện ảnh Việt nửa cuối năm 2022: Tiến Luật 'chạm mặt' Ngô Thanh Vân - Ninh Dương Lan Ngọc
