Kể từ lần đầu tiên đăng cai vào năm 1929, tới nay giải thưởng Viện Hàn Lâm, hay còn gọi là giải Oscar vẫn được coi là phần thưởng danh giá nhất dành cho những người làm việc trong ngành điện ảnh. Sự kiện trao giải hàng năm đều thu hút sự chú ý lớn của truyền thông cũng như người yêu phim ảnh, và vinh danh những cá nhân, tác phẩm xuất sắc nhất của môn nghệ thuật thứ bảy.
Dù danh giá là vậy, nhưng những năm gần đây lượng người theo dõi sự kiện Oscar trên truyền hình ngày càng giảm sút. Nguyên nhân lớn nhất được cho là bởi lễ trao giải có thời lượng quá dài (5 tiếng cho sự kiện chính, 2 tiếng trên thảm đỏ). Sự dài hơi này có thể làm mất lòng nhiều người vốn chỉ quan tâm đến các hạng mục quan trọng như Phim hay nhất, Nam/nữ diễn viên xuất sắc nhất,… Tuy nhiên, cũng có giả thuyết rằng Oscar mất khán giả do những bộ phim được đề cử phần lớn đều không được nhiều người biết đến.
Cụ thể, trong 10 phim được đề cử tại sân khấu Oscar thì phải có tới 9 cái tên thuộc những thể loại như chính kịch, tâm lý xã hội, hài kịch và đôi khi cả nhạc kịch. Ngược lại, dòng phim hành động bom tấn, hay kinh dị rất ít khi có mặt tại lễ trao giải danh giá này. Nguyên nhân có lẽ là vì phim hành động hay bị xem là sáo rỗng, chỉ thỏa mãn thị giác khán giả chứ không có chiều sâu nghệ thuật.
Trong quá khứ, giải Oscar từng nhiều lần làm ngơ hàng loạt phim hành động kinh điển như Star War, Star Trek, Jurassic Park, Indiana Jones,… Trừ một số ngoại lệ như Chúa Tể của những chiếc nhẫn, Avatar,… thì các phim bom tấn hầu như chỉ dự thi ở những hạng mục nhỏ như kỹ xảo, phối âm, biên tập,…
Trước hết, chưa rõ tiêu chí của viện hàn lâm về “phim đại chúng” là gì, dựa trên doanh thu, kỹ xảo hay yếu tố khác. Có thể hiểu nôm na khái niệm này nhằm ám chỉ những bộ phim bom tấn thu được nhiều tiền vé ngoài rạp. Nhưng rõ ràng có rất nhiều phim hành động vừa có doanh thu lớn, tràn ngập kỹ xảo, vừa cực kỳ có chiều sâu như Inception, Dunkirk, Interstellar,… Những bộ phim như vậy liệu còn có thể coi là “phim đại chúng” nữa hay không?
Trường hợp tương tự cũng từng xảy ra tại giải Oscar đối với thể loại hoạt hình. Trước khi bước sang thế kỷ 21, một số phim hoạt hình vẫn được đề cử ở hạng mục Phim hay nhất tại Oscar, tiêu biểu như Người Đẹp và Quái Vật (1992). Từ năm 2001, hạng mục “phim hoạt hình xuất sắc nhất” ra đời, vinh danh những siêu phẩm như Toy Story, Frozen, Spirited Away… Tuy nhiên cũng từ năm đó, gần như chẳng có phim hoạt hình nào được đề cử Phim hay nhất nữa.
