‘Gạo nếp gạo tẻ’: Sức hút không ngờ của một món ăn tinh thần đậm đà bản sắc Việt

Đã từ rất lâu rồi màn ảnh nhỏ Việt Nam vắng hẳn những bộ phim đề tài gia đình có nội dung hấp dẫn, gần gũi với cuộc sống. Nếu trước đây, những cái tên như Dù gió có thổi, Cá Rô, em yêu anh!, Gia đình là số một,… từng khiến khán giả xem đài trông ngày trông đêm, chờ đến giờ phát sóng để đón xem những tập phim về gia đình ấm cúng, thân thương thì nay đã có thêm một ứng cử viên mới cho danh sách này, đó là Gạo nếp gạo tẻ.

Gạo nếp gạo tẻ thu hút khán giả nhờ khâu Việt hóa tinh tế, vừa bảo toàn nội dung nguyên tác, vừa giữ đúng tinh thần Việt Nam. Ngay ở tên phim cũng được đặt theo câu chuyện văn hóa nước nhà. Trong văn học dân gian Việt Nam, người ta vẫn hay dùng thành ngữ “Có nếp có tẻ” để diễn tả một gia đình con cái đề huề. Tuy nhiên, bản chất gạo nếp và gạo tẻ lại không giống nhau. Gạo nếp là loại gạo quý hơn, thường chỉ dùng trong các dịp lễ tết, còn gạo tẻ lại là loại gạo chúng ta sử dụng hàng ngày. Nói một cách chính xác, thành ngữ này chỉ ra trong gia đình nhiều con, thường sẽ có người con được yêu quý hơn như gạo nếp, đồng nghĩa cũng sẽ có người con không được trân quý như gạo tẻ. Ngày trước, trong một gia đình phong kiến trọng nam khinh nữ, nói đến nếp tẻ, người ta tự động hiểu nếp là con trai và tẻ là con gái.

Ngày nay, cụ thể là trong bộ phim này, nếp là người con được bà Mai cưng chiều hơn và tẻ là người con bị bà Mai khinh rẻ. Nội dung nguyên tác vốn cũng đề cập đến sự thương yêu không đồng đều của cha mẹ dành cho con cái và ekip Việt Nam đã hình tượng những tình tiết đó lên thông qua tựa đề phim một cách tinh tế.

Ngoài tên phim được đặt theo văn hóa Việt Nam hết sức khéo léo, bộ phim còn giữ đúng tinh thần quê hương khi mang vào đó những sắc thái văn hóa khác nhau. Tiêu biểu phải kể đến đó là mặt ẩm thực. Những món ăn xuất hiện trong phim đều là những món ăn thuần Việt, gắn liền với bữa ăn của chúng ta.

Từ món bún đậu mắm tôm truyền thống cho đến gà luộc thân quen hay đơn sơ hơn là món rau luộc, đậu hũ chiên. Nhờ đó khán giả dễ dàng cảm nhận được không khí gia đình gần gũi quanh mâm cơm sum vầy.

Cộng hưởng với đó là ca khúc chủ đề nhẹ nhàng, dễ nhớ bởi ca từ chân thành, trọng tình cảm như chính tính cách của người Việt Nam.

Một yếu tố khác tạo nên sức hút cho bộ phim đó là những mâu thuẫn trong nhiều mối quan hệ. Nếu tinh tế, chúng ta sẽ phát hiện bộ phim được lồng ghép, đan xen bởi nhiều mối quan hệ khác nhau như mẹ chồng - nàng dâu, mẹ vợ - con rể, mẹ ruột - ba ruột - các con, bà - cháu, chị dâu - em chồng, vợ - chồng,… Không ít những mối quan hệ trong số đó từ lâu có đã nhiều xung đột khó nói như mẹ chồng - nàng dâu, mẹ vợ - con rể, chị dâu - em chồng. Bộ phim đã mạnh dạn mang những điều thầm kín này lên màn ảnh, đặt chúng vào những mâu thuẫn cao trào hơn để thay lời muốn nói của nhiều gia đình trong thực tế.