Hong Kong hay Hương Cảng nhiều năm qua được biết đến như “thánh địa” của phim truyền hình, điện ảnh khi cho ra đời nhiều thể loại phim đặc sắc khác nhau, và cũng là cái nôi của nhiều ngôi sao Hoa ngữ đình đám.
Phạm tội là một trong những đề tài, loại hình được khai thác nhiều nhất và khán giả cũng không mấy xa lạ đối với nó. Thế nhưng, cũng có một thể loại phim khác tương đối đặc biệt, từng được lưu hành vào thời gian này. Đó chính là thể loại phim kiêu hùng.
Thể loại phim kiêu hùng tập trung vào đầu thập niên 90, chủ yếu kể về thập niên 50, 60 của các lão đại bang phái và Hắc Bạch lưỡng đạo đều bị thám trưởng trong giới cảnh sát khống chế, một tay che trời… Các bộ phim như Bả Hào, Lôi Lạc truyện, Tứ đại thám trưởng, Lam Giang truyện…đều thuộc vào thể loại kinh điển này.
Năm ngoái, bộ phim Truy Long do Vương Tinh làm đạo diễn đã tập hợp được hai đại nhân vật truyền kỳ là Bả Hào và Lôi Lạc. Mặc dù là “bình cũ rượu cũ” nhưng được quý trọng ở chế tác nghiêm túc, chuyên nghiệp, giúp khán giả tìm được cảm giác năm xưa, như đang được trở về thể loại kiêu hùng hai mươi mấy năm trước.
Trùng hợp là trước khi Truy Long lên sóng một năm vẫn còn một bộ phim đại diện cho sự liêm chính của xã hội Hong Kong với đề tài phạm tội đó là Phản tham phong bạo 2.
Một bộ kể về sự truyền kỳ, một bộ kể về sự liêm chính, một bộ thời xưa, một bộ thời nay nhìn sơ qua thì chúng chẳng hề liên quan gì nhau nhưng thực chất trong truyền thống của Cảng Phiến, xét về lịch sử và quan hệ máu mủ thì phim kiêu hùng và phim liêm chính lại có mối quan hệ vô cùng mật thiết với nhau.
Đứng dưới góc độ hiện thực mà nói, thập niên 50, 60 các băng đãng xã hội đen, đại ca thịnh hành như vậy, giới cảnh sát không ngừng tham ô, hối lộ cuối cùng đã thúc đẩy việc hình thành một bộ phận liêm chính để thay đổi cục diện.
Còn đứng dưới góc độ về thời gian của các bộ phim điện ảnh mà nói, thể loại kiêu hùng lưu hành vào thập niên 90, trong khi từ năm 1974 sau khi Hong Kong thành lập ICAC thì rất nhanh đã xuất hiện các bộ phim về hành động liêm chính.
Lấy bộ phim Liêm chính phong bạo của đạo diễn Ngô Tư Viễn vào năm 1975 làm ví dụ. Liêm chính phong bạo là bộ phim kể về Tham trưởng của sở cảnh sát và cảnh tư ngoại quốc đã không làm tròn trách nhiệm, bị thế lực đen tối phía sau mua chuộc, dụ dỗ, cuối cùng bị ICAC vào cuộc điều tra, kết tội.
Vì vậy, có thể xem đề tài liêm chính như là sự kiện ở đầu của dòng phim kiêu hùng (không chỉ là nhân vật mà còn bao gồm cả tính chất thời sự).
Nếu nói Ngô Tư Viễn là người mở đầu cho đề tài liêm chính trong phim điện ảnh thì Lâm Đức Lộc được xem là người đại diện cho đề tài này.
Cùng quay phim điện ảnh về đề tài phạm tội nhưng Lâm Đức Lộc khác những đạo diễn kia ở chỗ ông từng làm việc trong sở liêm chính nhiều năm, phụ trách công việc tuyên truyền phòng chống tham nhũng.
Với những kinh nghiệm phong phú của mình, Lâm Đức Lộc từ năm 1981 đến năm 1985 đã liên tiếp cho ra đời hai bộ phim truyền hình Pháp chứng tiên phong I, II được chỉnh sửa dựa trên những sự kiện chân thực, đạt được nhiều giải thưởng.
Sau đó Lâm Đức Lộc lại tiếp tục cho ra đời hai bộ phim Tứ đại thám trưởng và Liêm chính đệ nhất kích năm 1993, lấy bối cảnh thời đại thập niên 60,70 đã cho thấy công việc làm ở phòng liêm chính có ảnh hưởng sâu sắc đến vị đạo diễn này.
Phản tham phong bạo năm 2014 là bộ phim đánh dấu sự trở lại của Lâm Đức Lộc sau hơn 10 năm “nghỉ ngơi”, cũng là bộ phim điện ảnh hiếm hoi lấy sự liêm chính làm nòng cốt thời gian gần đây.
Ngày Phản tham phong bạo lên sóng lại đúng lúc trùng với lễ kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Liêm chính công thự, nên nhiều người cho rằng Phản tham phong bạo như một lễ vật được dâng tặng.
Đề tài về phản tham nhũng rất có lực công kích, nhân vật chính diện và phản diện, trắng và đen được phân biệt rõ ràng, quá trình điều tra án vừa kinh ngạc nhưng cũng truyền tải đầy đủ kinh nghiệm. Cuối cùng đoàn đội đại diện cho chính nghĩa luôn giành chiến thắng trước gian tà.
Nếu Phản tham phong bạo ban đầu là cuộc so tài đấu trí đấu dũng của Lục Chí Liêm - điều tra viên ICAC do Cổ Thiên Lạc đảm nhận và cảnh tư bị suy thoái Hoàng Văn Bân do Lâm Gia Đốngthủ vai thì sang phần 2 đã có những sự điều chỉnh nhất định khi thay vào một số nhân vật mới nhằm tăng thêm sự hấp dẫn, thu hút khán giả. Trương Trí Lâm đảm nhận nhân vật Lưu Bảo Cường - thanh tra tổ trọng án và Châu Du Dân đảm nhận vai sát thủ thần bí. Câu chuyện ban đầu chỉ xây dựng hình tượng hai nhân vật anh hùng thì sang phần hai đã cải biên, tăng thêm số lượng lên thành ba, đồng thời các cảnh hành động như lái moto truy đuổi, chiến đấu… cũng được gia tăng.
Đạo diễn Lâm Đức Lộc từng nói rằng ICAC điều tra theo xu hướng tĩnh thái (trạng thái không cử động, trạng thái tĩnh), cái họ cần là chứng cứ, bình thường việc điều tra viên nên làm là không mang vũ khí bên cạnh sườn. Và giữ nguyên chất loại hình này trong những phần tiếp theo chính là để gia tăng tính hiệu quả của bộ phim.
Hai năm trước trong Phản tham phong bạo 2, sự hợp tác của hai nhân vật đại diện cho ICAC và sở cảnh sát do Cổ Thiên Lạc và Trương Trí Lâm đảm nhận làm cho không ít người hâm mộ cảm thấy phấn khích.
Theo nguyên tác thì nhân vật thanh tra Lưu Bảo Cường do Trương Trí Lâm đảm nhận vào phút cuối đã hy sinh trong phần hai; thế nhưng có lẽ sự hợp tác của hai vị nam thần này là cơ hội hiếm có, vì thế đạo diễn đã không nỡ bỏ đi couple này nên đã biên tập lại để Trương Trí Lâm “comeback” với nhân vật hoàn toàn mới trong phần 3.
Trương Trí Lâm trong Phản tham phong bạo 3 tuy là nhân vật mới nhưng vẫn nguyên tên cũ là Lưu Bảo Cường, có điều thân phân thanh tra tổ trọng án đã được đổi thành tổ tình báo tài chính liên hợp, tiếp tục cùng Cổ Thiên Lạc điều tra vụ án rửa tiền lớn ở Đại Lục và Hong Kong.
Cổ Thiên Lạc và Trương Trí Lâm cũng từng hợp tác cùng nhau cách đây hơn 20 năm trong bộ phim truyền hình của TVB Thiên địa nam nhi, nên với việc tái hợp lần này của hai người đã gợi lại cho khán giả cả một bầu trời thương nhớ.
Phản tham phong bạo 3 ngoại trừ đề tài hấp dẫn ra thì việc bộ phim tập hợp cho mình một đoàn đội diễn viên Hương Cảng với diễn xuất tuyệt vời cũng là điểm đáng chú ý.
Trịnh Gia Dĩnh - nam diễn viên sinh năm 1969 đã tích góp cho mình nhiều tác phẩm đặc sắc như Bằng chứng thép 2, Cung tâm kế…nhưng nam diễn viên này cũng đã chấm dứt hợp đồng với TVB cách đây không lâu. Trong Phản tham phong bạo 3, Trịnh Gia Dĩnh đảm nhận vai diễn tương đối nặng ký khi hóa thân vào nhân vật Trình Đức Minh - nhân viên tổ L của ICAC, cùng với Cổ Thiên Lạc và Trương Trí Lâm chế hằng (khống chế và cân bằng) lẫn nhau.
Một trong những nhân vật không thể không nhắc tới đó là diễn viên Tuyên Huyên, dù trong phim cô vào vai một vị bác sĩ và tham gia với tư cách là khách mời đặc biệt nhưng sau sự thành công của bộ phim TVB Tầm tần ký (Cổ máy thời gian) năm 2011 hay Hồ sơ trinh sát 4 thì đã có không ít người hâm mộ quyết “chèo thuyền” cặp Lạc - Huyên tới bến. Vì thế sự hợp tác lần này của họ cũng nhận được rất nhiều sự chú ý. Sắp tới hai người lại có một tác phẩm điện ảnh khác hợp tác cùng nhau, chính thức đánh dấu sự trở lại sau nhiều năm xa cách - Hiện trường tội phạm. Phim hiện tại đã quay xong chỉ chờ định ngày lên sóng.
Bên cạnh đó, bộ phim còn tập hợp nhiều diễn viên lão làng như Liêu Khải Trí, Lư Hải Bằng và diễn viên nữ La Lan với hơn 60 năm gắn bó với màn ảnh lớn nhỏ.
Trong hai phần trước của Phản tham phong bạo cũng đã có sự góp mặt của rất nhiều vị lão tiền bối có địa vị cao trong ngành giải trí Hong Kong như Trương Đồng Tổ - chủ tịch nhiệm kỳ trước của giải điện ảnh Kim tượng Hong Kong, giám chế nổi tiếng Phương Bình (chồng của Bào Khởi Tịnh), đạo diễn Trương Kiên Đình…
