Nhắc đến núi Bà Đen (Tây Ninh), nhiều người không thể không nghĩ ngay đến ngọn núi nổi tiếng vì cảnh đẹp, tâm linh và là nơi hành hương của những người theo đạo. Tuy nhiên, đặc sản ở núi Bà Đen cũng cực kỳ nổi tiếng và đặc biệt, có thể kể đến là ốc xu, một loại ốc đặc sản xuất hiện sau mưa ở các hang đá trên núi Bà Đen.
Ốc xu hay còn được biết tới rộng rãi hơn với cái tên ốc Nàng Hai, là một loài ốc cạn. Chúng không sống ở các ao hồ, đầm lầy mà sống trong các hang đá. Tại Việt Nam, ốc xu xuất hiện nhiều nhất ở núi Bà Đen.
Nhiều người nhầm lẫn loại ốc này với ốc bươu do có hình thù tương tự, tuy nhiên ốc xu có mình dẹt hơn và nhỏ xoắn vòng trông như đồng xu. Đó cũng là lý do người ta gọi là ốc xu.
Ốc xu là loài không phải muốn bắt là được. Chúng chỉ xuất hiện vào những ngày mưa vì đó là thời điểm ốc xu bò ra ngoài hang kiếm ăn. Vào những ngày nắng ráo, ốc xu chui rúc trong các hang đá, rất khó để phát hiện.
Thức ăn của ốc xu rất đặc biệt, chủ yếu là các loại cây rừng như cây mã tiền, lá Nàng Hai, lá vông núi. Cũng chính vì lý do đó, thịt của ốc xu đặc biệt khiến cho nhiều người mê đắm vì thơm mùi thảo dược.
Trước đây, ốc xu chỉ là món ăn dân dã của người dân xung quanh núi Bà Đen. Lâu dần, vì hương vị thơm ngon, chúng trở thành đặc sản vô cùng nổi tiếng mà không phải ai cũng có thể nếm được.
Người ta thường chế biến ốc xu bằng những cách cực kỳ đơn giản để có thể đảm bảo độ tươi ngon mà không làm mất vị thơm thảo dược của ốc. Người Tây Ninh thường hấp ốc xu với gừng sả, ăn cùng mắm gừng thơm ngon vào những ngày mưa se lạnh. Loại ốc thơm ngon này hiện được bán tại các nhà hàng đặc sản Tây Ninh tuy nhiên không phải ai cũng có cơ hội trải nghiệm.
Ốc xu rất khó săn, số lượng ốc trong tự nhiên cũng rất hiếm vì nhiều người khai thác nên giá thành cực kỳ cao. Vào mùa ốc xu, mỗi kí ốc có giá lên đến 200.000 - 250.000 đồng nhưng không phải lúc nào cũng có.
Vì nhu cầu cao, ở Tây Ninh cũng xuất hiện nhiều mô hình nhân giống và nuôi ốc xu để vừa cung ứng cho thị trường vừa đảm bảo loại ốc này không bị tuyệt chủng. Giá ốc xu nuôi thì mềm hơn so với ốc tự nhiên, có vị ngọt nhưng một số người lại bảo không thơm ngon bằng. Tuy vậy, nó vẫn được xem là một đặc sản của Tây Ninh.
