Mùa thu về, người dân tại các vùng nông thôn lại tất bật thu hoạch khoai sọ để bán cho thương lái từ dưới thành phố đổ về. Họ phấn khởi khi khoai được mùa, bán với giá cao để cải thiện kinh tế gia đình.
Khoai sọ thuộc họ ráy, có củ cái và củ con. Củ nhỏ và nhiều tinh bột. Xưa chúng gắn liền với người dân các miền quê vào thời nghèo khó. Khi ấy, khoai sọ luộc hay độn cơm là món ăn "cứu đói".
"Hiện tại, khoai sọ đã lên đời thành đặc sản làm nên nhiều món ăn ngon vào mùa thu. Ở nước ta, khoai sọ được trồng ở cả 3 miền. Trong đó, khoai sọ Mán Mộc Châu được đánh giá ngon và dẻo hơn cả", chị Tả Hồng (30 tuổi) - thương lái thu mua khoai sọ tại Sơn La cho biết.
Ở Mộc Châu, khoai được trồng tại bản người Dao (hay còn gọi là người Mán) của xã Tân Lập, Phiêng Luông, Hua Păng, huyện Mộc Châu và bản Suối Lìn, xã Vân Hồ (nay thuộc huyện Vân Hồ) nên được gọi là khoai sọ Mán.
Khoai sọ Mán được trồng vào khoảng tháng 3 đến tháng 4 dương lịch (đầu mùa mưa ở Sơn La). Từ 1 thân củ đẻ ra 5-7 nhánh, mấu như củ gừng, củ riềng.
Chị Tả Hồng cho biết, tháng 10, 11 hàng năm là thời điểm khoai sọ Mán vào mùa. Vùng nào càng nhiều dốc thì khoai được trồng ở đó ăn càng ngon. "Đặc sản này có lớp vỏ xù xì, phần bên trong ruột vàng như nghệ. Chúng có vị ngọt, bùi bùi, béo thơm. Khi ăn vào cảm giác dinh dính răng nhưng lại khó lòng mà dứt ra được. Củ càng già ruột càng vàng và ngọt", người phụ nữ nói.
Tại các chợ truyền thống hay trên chợ mạng, đặc sản khoai sọ Mán được nhiều người thành phố "săn tìm" ráo riết mỗi khi đến mùa. Tuỳ vào thời điểm, giá của chúng dao động từ 60.000-80.000 đồng/kg nhưng không phải muốn mua lúc nào cũng có.
Khoai sọ Mán có thể hấp hoặc luộc, chấm với muối vừng hoặc nấu canh cùng thịt bò, xương, chân giò... Tất cả đều mang hương vị đậm chất vùng cao, ăn ngon ngọt và mê đắm ngay lần đầu thưởng thức.
