Vùng biển của nước ta có hơn 2000 loài cá, trong đó có khoảng 110 loài có giá trị kinh tế như: cá nục, cá trích, cá thu, cá ngừ, cá hồng... Chúng ta cũng không thể không kể đến cá đối mục (hay còn gọi là cá đối đầu dẹt).
Đây là loài sinh sống ven biển, hoạt động chủ yếu là ban ngày thường đi vào cửa sông và các con sông. Chúng có đặc điểm: thân tròn dài, dẹt, vảy tròn có màu trắng bạc.
Hiện nay cá đối mục được nuôi khá phổ biến ở Việt Nam, như các tỉnh ven biển miền Nam, miền Trung và miền Bắc. Chị Phong Linh (30 tuổi) - chủ cửa hàng hải sản tại TP.HCM cho biết, loại cá này xưa ít người biết đến vì hiếm. Nhưng từ người dân bắt đầu nuôi trồng, chúng đã trở thành loài đem lại giá trị kinh tế cao. Thậm chí các món ăn được chế biến từ chúng còn là đặc sản nổi tiếng xuất hiện trong các nhà hàng, khách sạn cao cấp.
Hiện tại cá đối mục được rao bán tại một số cửa hàng hải sản, chợ ven biển với giá 100.000 – 150.000 đồng/kg, tuỳ từng thời điểm. "Đặc sản này không phải lúc nào cũng có, không phải khách muốn ăn là mua được ngay.
Có đợt chúng không có nhiều, mình phải đặt mua từ ngư dân trước cả tuần mới có hàng. Mình cũng dặn khách quen rằng muốn thưởng thức đặc sản cá đối mục cần dặn trước 1-2 ngày, kẻo mất công chờ đợi hoặc không có hàng”, chị Linh nói.
Trứng cá đối mục là thứ vô cùng bổ dưỡng và có giá trị. Nó từng là món ăn sang trọng để tặng cho các gia đình hoàng gia thời xưa ở Trung Hoa và Nhật Bản. Về sau, món ăn này trở nên phổ biến hơn và trở thành món đặc sản quen thuộc.
Từ cá đối mục có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như kho dưa cải, nấu canh dưa, nướng, hấp cách thủy, hấp cuốn bánh tráng, cháo cá đối mục… Tất cả đều thơm ngon, ngon ngọt và rất hấp dẫn. Đặc biệt tất cả đều được coi như những bài thuốc bổ dưỡng cho sức khoẻ, nhất là cháo cá đối.
Theo đó để có nồi cháo đặc sản ngon đúng điệu, chị em nên chọn mua cá đối còn tươi, đem về làm sạch, rửa sạch, móc mang, không cần đánh vẩy và làm ruột vì cá đối chỉ ăn rong rêu là chính. Cá làm xong được bỏ vào nồi ninh lấy nước rồi vớt ra, cho gạo và ít hạt sen vào nấu cháo. Khi cháo nhừ lại cho cá vào, thêm gia vị vừa đủ, sau đó múc cá ra đĩa riêng, ăn cháo nóng và cá với các loại rau thơm.
Theo y học dân tộc, ăn cháo cá đối ngoài ngon miệng, dễ tiêu còn có tác dụng ích khí, kiện tỳ, chữa được bệnh viêm đại tràng mãn tính. Món ăn có tác dụng bồi bổ sức khoẻ, mọi người, mọi lứa tuổi đều dùng được. Người cao tuổi, những người yếu mệt, mới ốm khỏi cơ thể còn suy nhược đang cần được bồi dưỡng, người mắc bệnh viêm đại tràng mãn tính, ăn uống kém, hay bị rối loạn tiêu hoá ăn cháo cá đối rất tốt.
