Vùng quê Bắc Bộ nước ta có nhiều loại cá dân dã trở thành đặc sản được người thành phố ưa chuộng, trong đó phải kể đến cá diếc đồng- loài cá sông phổ biến tại nước ta. Chúng có đặc điểm: đôi mắt khoanh viền đỏ, thân dẹt hạt xoài, vảy trắng, mập mạp hay sống ở sông suối, ao hồ.
Chị Phương Vũ (34 tuổi) - chủ cửa hàng cá tại chợ Trung Hòa (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, xưa cá diếc xưa có nhiều, chỉ cần đem đơm ra đồng ra ao là có thể bắt được cả mớ. Người ta còn ví von rằng đó là loại cá nhà nghèo, dành cho người không có kinh tế thưởng thức chúng.
"Cá diếc cũng được bày bán đầy ngoài chợ với giá rất rẻ, chỉ vài chục nghìn đồng/mớ. Thậm chí có gia đình bắt được nhiều quá, bán không ai mua nên đành đem về cho lợn cho gà ăn.
Sau này xã hội phát triển, người ta bắt đầu ít đánh bắt – ăn loại cá này vì cho rằng nhiều xương, không bổ dưỡng, không ngon bằng các loại cá nước ngọt khác”, chị Phương Vũ nói.
Gần đây, cá diếc bắt đầu được người thành phố ưa chuộng, trở thành đặc sản đồng quê. Họ tìm kiếm cá diếc để về chế biến thành các món ăn ngon, đồng thời khơi ngợi lại hương vị tuổi thơ. “Cá diếc được săn lùng ráo riết, tiểu thương cũng tìm về các miền quê mua buôn.
Nhưng ở quê ít người còn đánh bắt cá diếc đồng nên việc thu mua cũng khó khăn hơn rất nhiều. Chúng tôi phải chạy vạy khắp các vùng quê để tìm mua với giá khá cao. Sau đó chúng tôi bán cho người thành phố hoặc nhờ người chế biến thành món ngon bán với giá tốt hơn”, người phụ nữ nói.
Cũng theo chị Phương Vũ, cá diếc vốn kén người ăn bởi có nhiều xương nhưng nếu biết cách chế biến sẽ tạo ra món ngon khó cưỡng. Hiện tại chúng được rao bán tại một số chợ vùng quê, cửa hàng thủy hải sản với giá 80.000 - 100.000 đồng/kg.
Từ đặc sản cá diếc có thể chế biến thành các món đồng quê như: kho tương, chiên giòn, kho chuối… Tất cả đều mang hương vị ngọt thơm, thịt cá săn chắc. Thậm chí các món kho có thể kho nhừ để thưởng thức cả xương – bùi bùi, thơm thơm.
Cá diếc không chỉ là một món ăn ngon mà nó còn nhiều tác dụng chữa bệnh khác nhau. Đặc biệt đây còn là loại cá rất tốt cho phụ nữ khi mang thai. Chúng chứa rất nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe như: Sắt, canxi, chất béo, protid, vitamin B1, B6.
Đông y, cá diếc vị ngọt, tính bình, không chứa độc tố nên có tác dụng bổ huyết, sát khuẩn, lợi tiểu cũng như trị chứng khó tiêu và phòng chống lạnh bụng.
Ngoài ra, cá diếc còn mang đến một số công dụng có lợi khác như: chữa trị chứng mất ngủ, viêm đại tràng, tăng huyết áp, viêm gan, đái tháo đường, huyết áp cao, yếu sinh lý…
