Vùng biển miền Trung của nước ta có nhiều loại cá biển trở thành đặc sản nổi tiếng được ưa chuộng, trong đó có cá chèo bẻo (hay còn gọi là cá xà bông, cà xà hoa, cả nghẻo). Đây là dòng cá biển nước mặn, thuộc giống cá mập hiền. Chúng có đặc điểm: sở hữu miệng nhỏ và có giác bám tựa như mực; đầu lớn da xám đen mang bông trắng; thân thuôn dài, đuôi nhọn, mình mang rộng rãi hoa văn màu xám đen.
Cá chèo bẻo phân bố từ vùng biển Bình Định tới Phan Thiết và một số nơi ở miền Trung, Phú Quốc (Kiên Giang).
"Cá chèo bẻo rất béo, thịt tiết ra chất ngọt và béo mềm mỏng tựa như cá bớp, rất tươi; còn xương cá giòn phần đầu và đuôi nhiều sụn. Vì thế đây được coi là loài cá ưa thích của dân nhà giàu.
Ngư dân các vùng biển có thể đánh bắt cá chèo bẻo quanh năm nhưng rộ nhất vẫn là mấy tháng trước và sau dịp Tết Nguyên đán. Đây cũng là thời điểm các cửa hàng hải sản bán chạy nhất loại cá này", chị Hồng Yến (30 tuổi) - chủ cửa hàng hải sản tại Bình Định cho hay.
Khách hàng mua cá chèo bẻo của cửa hàng chị Hồng Yến chủ yếu là khách quen có thu nhập khá hoặc người sành ăn giàu có. Họ sẵn sàng bỏ ra cả triệu đồng để mua một con cá chèo bẻo về thưởng thức.
“So với các loại cá khác, chèo bẻo có giá khá đắt đỏ, chừng 270.000 đồng/kg. Mỗi con cá nặng lên tới 3-4kg, như vậy để mua một con cá rơi vào khoảng 800.000 đến 1.000.000 đồng. Số tiền như vậy không phải ít so với mặt bằng chi tiêu của các gia đình Việt", chị Hồng Yến nói.
Ngoài ra, các nhà hàng hoặc khách sạn hạng sang cũng thu mua loại cá đặc sản này và đưa vào thực đơn để khách lựa chọn. Do đó ai muốn thưởng thức nhưng không có nhu cầu mua cả con có thể đến nhà hàng để ăn một vài món ăn được chế biến từ chúng.
Được biết, đặc sản cá chèo bẻo được dùng làm nguyên liệu chế biến thành loạt món ăn như nướng, lẩu mẻ, tái chanh, nhúng giấm, chiên nước mắm. "Món ăn đặc trưng nhất vẫn là lẩu mẻ và nướng muối ớt. Người miền biển còn đồn rằng cá chèo bẻo không chỉ thơm ngon, bổ dưỡng mà còn có thể chữa khỏi chứng ghẻ lở ở trẻ em", người phụ nữ nói.
Lẩu mẻ cá chèo bẻo
Cá sau khi sơ chế sẽ cắt miếng vừa ăn, tiếp tục bắc thêm nồi nước sôi, lược cơm mẻ, cho dứa băm nguyễn, cà chua, sả phi và ớt vào. Đậy nắp vung rồi bắc lên bếp lẩu, đặt giữa bàn ăn. Cạnh đó là đĩa cá chèo bẻo thịt trắng hồng, địa bún cùng đĩa rau tươi mơn mởn.
Nồi lẩu sôi cũng là lúc mọi người cùng thưởng thức món ăn. Bạn chỉ cần nhúng thịt cá và rau xanh vào là có thể thưởng thức ngay món lẩu tuyệt vời này. Thịt cá chấm cùng nước mắm ớt hiểm sẽ con không còn gì bằng.
Cá chèo bẻo nướng
Công đoạn làm cá chèo bẻo rất vất vả. Bạn phải bắc nồi nước lên bếp lửa đến khi sôi thì cho thêm một phần nước lạnh vào, nhúng cá vào nước rồi vớt ra ngay, dùng cước chà nhẹ cho tróc hết vảy. Sau đó bạn mổ bụng loại bỏ nội tạng, rửa sạch và xắt từng miếng vừa ăn, ướp muối hột dâm sơ ớt rừng.
Cho thịt cá lên bếp than đỏ hồng, cá chín sẽ có thể ăn ngay được. Từng miếng cá chèo bẻo chấm với muối tiêu chanh sẽ mang lại hương vị vô cùng đặc biệt: thịt cá thơm ngọt béo, xương giòn tàn. Đây được coi là món ăn thích hợp cho cánh mày râu lai rai cùng vài chén rượu.