"Đây thanh xuân người con gái mười tám đôi mươi
Đây bông sen tây hồ hàm tiếu buổi sớm mai"
Chỉ hai câu thơ đơn giản đã nói lên được sự trân quý của những bông hoa sen hàm tiếu (hoa sen trong giai đoạn chớm nở nên được gọi là hàm tiếu) được ví như thanh xuân của người con gái, rất ngắn ngủi và đáng trân quý. Sen hàm tiếu là một trong những nguyên liệu quan trọng để làm nên một loại trà được mệnh danh là “thiên cổ để nhất trà”, loại trà đó chính là trà sen Tây Hồ.
Việt Nam có rất nhiều loài sen tuy nhiên chỉ có sen ở Hồ Tây mới có thể ướp ra được loại trà có hương vị đặc biệt như thế, bởi bùn ở Hồ Tây đặc biệt rất màu mỡ nên sen ở đây rất to và sinh trưởng một cách mãnh liệt mang trong mình mùi hương rất đặc trưng và khác biệt.
Đặc biệt trà dùng để ướp phải là loại trà Tân Cương (Thái Nguyên) thì mới ướp ra được loại trà sen Tây Hồ mang hương vị ngon nhất, 1 ký trà phải ướp cùng với 1 ký gạo sen (hạt nhỏ như hạt gạo, màu trắng là túi chứa mùi thơm bên trong hoa sen).
Gạo sen cần được tách ra khỏi bông sen một cách cẩn thận để không bị dập tránh mất mùi, sau đó được chia ra 5 lần ướp mỗi lần ướp khoảng 200g gạo sen để ướp. Sau đó, bọc vào bên trong lá sen đem đi sấy, nhưng cũng không được sấy quá khô khiến trà không thấm hương thơm kịp và cũng không được sấy non nhiệt quá như vậy sẽ khiến trà dễ bị móc trong quá trình bảo quản.
Chính những công đoạn ướp trà vô cùng tỉ mỉ và kỳ công, đòi hỏi kinh nghiệm rất cao đã làm cho giá trị của trà sen được nâng lên rất nhiều. Giá 1 ký trà sen thành phẩm có thể hơn 10 triệu đồng, tuy giá rất cao nhưng lại được săn đón rất nhiều, nhiều lúc trà không đủ để bán, phải đặt trước cả năm mới mua được.
Một biến thể khác của trà sen truyền thống chính là trà ướp bông sen, trà ướp gạo sen đợt một sẽ được dùng để ướp trực tiếp vào bông sen tươi, mỗi bông ướp khoảng 15 đến 20 gram trà sau đó được gói cẩn thận bên trong lá sen.
Sau thời gian ướp khoảng 1 ngày là có thể đem ra sử dụng được tuy nhiên loại trà này không thể bảo quản được lâu, nên sau khi ủ xong thường được hút chân không và bảo quản trong tủ đông để luôn giữ được độ tươi và mùi vị vị của trà. Với ưu thế giá thành rẻ hơn trà sen truyền thống đây chính là cơ hội để nhiều người được thưởng thức trà sen Tây Hồ hơn.
Pha một ấm trà sen ngon chuẩn vị cũng là một nghệ thuật:
Bước 1: tráng ấm trà và chén trà qua với nước sôi để loại bỏ những tạp chất sót lại trong ấm trà và chén trà.
Bước 2: cho một lượng trà vừa đủ, tùy cảm nhận của mỗi người.
Bước 3: rót nước sôi ở nhiệt độ khoảng 80 đến 90 độ vào khoảng nửa ấm để khoảng 15 đến 20 giây.
Bước 4: sau đó rót tiếp đợt nước thứ hai vào trà, đặc biệt đối với những loại trà khác thì có công đoạn tráng trà nhưng với trà sen này thì không nên có công đoạn tráng trà vì các công đoạn được làm thủ công không lẫn tạp chất nên các nghệ nhân làm trà sen xem là một công đoạn rất phí phạm.
Bước 5: chờ khoảng 15 đến 20 giây là có thể rót ra chén và thưởng thức, nên sử dụng loại chén nhỏ như hạt mít, thành chén cao vừa đủ.
Nhâm nhi từng ngụm trà, nhắm mắt lại và tận hưởng tiền vị đắt chát trên đầu lưỡi, hậu vị ngọt thanh bất tận cùng với hương thơm tuyệt vời của hoa sen, có thể thưởng thức cùng kẹo lạc hay một ít hạt hướng dương cũng rất tuyệt vời.
