Phụ nữ ở Albania có diện mạo và làm công việc như nam giới. Ảnh: Jill Peters
Ở các vùng núi hẻo lánh phía bắc Albania là những ngôi làng mà phụ nữ nơi đây sống và hành động như những người đàn ông. Họ cắt tóc ngắn, mặc quần ống rộng và có những cái tên nam giới. Họ cũng uống rượu, hút thuốc, mang theo súng và làm công việc giống đàn ông như chăn cừu hoặc lái xe tải.
Nhưng họ không phải là những người chuyển giới hoặc mặc đồ khác giới tính thật. Những phụ nữ này chọn cuộc sống đàn ông không phải để thể hiện giới tính của họ mà nhằm trốn thoát sự thống trị, áp bức của hệ thống gia trưởng. Họ được gọi là trinh nữ hoặc burrnesha, theo tiếng địa phương.
Tuy nhiên, để có được đặc quyền như vậy, mỗi trinh nữ đều phải thề giữ nguyên trinh tiết trọn đời và không bao giờ được hối hận.
Các trinh nữ chọn cuộc sống hiện tại nhằm thoát sự thống trị, áp bức của hệ thống gia trưởng. Ảnh: Jill Peters
Trong suốt lịch sử hiện đại, những phụ nữ nơi đây có ít quyền lợi. Họ không được phép đi bỏ phiếu, không được thừa kế tài sản, mua đất, kinh doanh, kiếm tiền, hoặc thậm chí hút thuốc, đeo đồng hồ… Những luật lệ này được gọi là Kanun thịnh hành suốt 5 thế kỷ từ thế kỷ 15 đến thế kỷ 20. Cho tới nay, nó vẫn chi phối cả khu vực.
Theo suy nghĩ của người Kanun, phụ nữ là tài sản của chồng họ. Hôn nhân cần được sắp đặt từ khi bé gái sinh ra hoặc còn nhỏ. Một khi phụ nữ đến tuổi kết hôn, cô ấy phải rời nhà bố mẹ đẻ và chuyển tới nhà chồng. Chăm sóc chồng và con, duy trì cuộc sống gia đình là nghĩa vụ của cô ấy.
Nhiều phụ nữ chọn trở thành trinh nữ để chống lại định kiến đó. Nếu tộc trưởng qua đời mà gia đình không có nam giới, một phụ nữ không kết hôn có thể nắm quyền như đàn ông và lãnh đạo gia đình đó.
Cô sẽ phải lập lời thề trước 12 trưởng làng hoặc trưởng lão để trở thành người độc thân và từ đó cô phải đóng vai trò một người đàn ông. Cô có thể mặc quần, sở hữu tài sản, làm việc của đàn ông và hưởng mọi quyền lợi như nam giới.
Trinh nữ ở đây được hưởng mọi quyền lợi như nam giới sau khi thề nguyền trước 12 trưởng làng hoặc trưởng lão. Ảnh: Jill Peters
Qua nhiều năm, phụ nữ nơi đầy trở thành trinh nữ với nhiều lý do khác nhau. Một số nhận lời thề để tránh phải lập gia đình theo sự sắp đặt. Những người khác thề giữ trinh tiết để thể hiện sự thách thức và mong muốn độc lập của họ.
Trong khi nhiều trinh nữ chưa bao giờ trải nghiệm các thỏa mãn của phụ nữ như có bạn đời, có con, thì việc thoát khỏi đàn áp, lao động nặng nhọc thường hoặc nộp mạng cho đàn ông cũng đủ để khiến nhiều phụ nữ thề làm trinh nữ.
Linda Gusia, giáo sư chuyên cứu về giới tính ở Đại học Pristina (Kosovo): “Tước đoạt nhu cầu tình dục bằng việc cam kết giữ trinh tiết là cách để những phụ nữ này tồn tại trong thế giới mà đàn ông ở thế thống trị và đàn áp”.
Hiện chỉ còn khoảng 100 phụ nữ chọn cách sống như một trinh nữ tại các ngôi làng ở Albania. Ảnh: Jill Peters
Nhiếp ảnh gia Mỹ Jill Peters đã tới miền bắc Albania để gặp và chụp ảnh cuộc sống của các trinh nữ. Theo ước tính, chỉ còn khoảng 100 phụ nữ sống như vậy ở đây. Khi lối sống hiện dần du nhập tới đây, truyền thống này cũng dần mai một.
