Tránh tiếp nhận thông tin một cách thụ động
Erawan là “từ khóa” được truy cập nhiều gần đây kể từ vụ đánh bom Bangkok hồi tuần trước. Vốn là một ngôi đền Hindu nổi tiếng, nhưng rất nhiều bài báo và cả lời giới thiệu từ hướng dẫn viên du lịch đều tôn vinh Erawan là một “ngôi chùa” độc đáo xứ chùa Vàng.
Điều này đã thức tỉnh nhiều người về việc không nên đón nhận nguồn kiến thức từ một phía mà phải cập nhật kiến thức từ nhiều nguồn chính thống. Tốc độ lan tỏa chóng mặt của internet cũng góp phần đẩy xa sự sai lệch của thông tin nếu không có sự can dự ngay từ đầu.
Di tích Erawan tại Bangkok, Thái Lan.
Trao đổi với Saostar, TS. Văn hóa học Nguyễn Ngọc Thơ chia sẻ tôn giáo hay cơ sở tôn giáo là tấm gương để con người soi rọi đạo đức sống của chính mình, là các thiết chế tinh thần do con người tạo ra để phục vụ chính cuộc sống của chúng ta. Việc tìm hiểu về văn hóa trước và trong khi đi du lịch ở nơi đó sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và hoàn thiện nhất về nơi đó.
“Trong tiếng Việt, nhiều cơ sở tín ngưỡng ngoài Phật giáo cũng được gọi là Chùa, chẳng hạn miếu thờ Thiên Hậu số 710 Nguyễn Trãi Quận 5 hay được gọi là ‘Chùa Bà’, miếu Quan Đế là ‘Chùa Ông’. Trường hợp trên đây cũng không ngoại lệ. Chỉ có điều là các trang mạng thông tin chính thống có trách nhiệm định hướng giáo dục cần phải chính xác, chuẩn mực trong việc thông tin” – Tiến sĩ Thơ cho biết thêm.
Nhìn văn hóa theo hướng đa chiều
Những ngày gần đây, cộng đồng mạng xôn xao với câu chuyện bức tượng búp bê Nana-chan khổng lồ mặc đồng phục Vietnam Airlines đứng dạng chân ở một nhà ga tại Nhật. Nhiều người cho rằng đây là một hình ảnh phản cảm, làm “nhục quốc thể” và ảnh hưởng đến hình ảnh người con gái Việt cùng tà áo dài truyền thống trong mắt bạn bè quốc tế. Nhưng những nguồn báo từ Nhật Bản đã cho thấy, ở dưới góc độ văn hóa Nhật Bản, người ta lại cảm thấy hình ảnh đó rất dễ thương.
Búp bê Nana-chan là một biểu tượng được người Nhật ưa thích và đã trở thành một phần văn hóa Nhật. Việc dùng trang phục áo dài Vietnam Airlines mặc cho búp bê trong trường hợp ngày lễ hội trên đất nước Nhật Bản không nên vội cho là “vô lý” hay “nhục quốc thế”. Cần hiểu rằng sự kiện ấy là nhằm phục vụ người Nhật và ta không thể nói thay cảm nhận của người Nhật.
Tương tự như bức tượng chú chó Hachiko tại Shibuya ở Tokyo, hoặc Big Man trong Ga Umeda ở Osaka. Bức tượng khổng lồ này ra đời vào ngày 28/4/1973 ở Thụy Sĩ với chiều cao 6,1 mét, cân nặng 600 kg, đặt trước của thang máy đến bên xe bus Meitetsu với tư thế dạng chân cố định, phi giới tính, tùy theo mỗi sự kiện sẽ được thay các trang phục khác nhau, thông thường là mỗi tháng thay đổi một lần.
Một ví dụ khác, văn hóa Á Đông coi trọng thứ bậc, lễ nghĩa, cái gì các cao quý thường được đặt ở trên cao, nghiêng mình kính cẩn. Ngược lại, văn hóa Mỹ lại coi trọng chủ nghĩa cá nhân, cái gì càng quý thì càng phải gần mình nhất. Đấy là lý do vì sao, hình ảnh cờ Mỹ có thể được in đại trà trên… nội y, điều khó có thể chấp nhận ở một quốc gia phương Đông.
Người Ấn có quy tắc ăn bốc để đảm bảo vệ sinh tuyệt đối, không như quan niệm “dơ” của nhiều du khách.
Trong ẩm thực cũng vậy. Không ít bạn e dè cho rằng người Ấn Độ, Indo, Myanmar rất… dơ khi có thể ăn bốc nhồm nhoàm như vậy. Một người bạn người Ấn của tôi lại thú thật, nhìn ai ăn đũa mới thấy dơ. Có một nồi lẩu mà người này chấm, người kia mút, gắp cho nhau, trong khi họ tự hào vì cách ăn của họ rất sạch, vì luôn ăn bằng bàn tay phải trong sạch (tay trái chỉ dùng để đi vệ sinh) và luôn kiểm soát phần ăn của mình.
Vấn đề của tất cả các câu chuyện trên là quan niệm văn hóa của từng vùng miền nơi bạn đi qua. Hãy đặt mình là con người đang sống ở nền văn hóa mà bạn đến để có những câu trả lời chính xác cho những điều mà bạn cảm thấy “kỳ lạ” trên chuyến hành trình của mình. Để làm được điều đó, hãy dành một chút thời gian tìm hiểu về văn hóa, lịch sử ở những nơi bạn sẽ đến để những chuyến đi thêm giá trị và bổ ích.
